Tarımsal kredilerin ertelenmesinde sorun var...
Bakanlar Kurulu karar aldı. Kuraklık, don, dolu ve diğer afetlerden en az yüzde 30 zararı olduğu tespit edilen çiftçilerin tarım kredileri 1 yıl süreyle erteleniyor.
Karar 13 Mayıs tarihli Resmi Gazete'de yayınlandı. Ertelemeden yararlanmak isteyen çiftçilerin, kararın yayın tarihinden itibaren 1 ay içinde başvurmaları gerekiyor. Bu süre Cuma günü sona eriyor. Kararın yayınlandığı 13 Mayıs'tan bu yılın sonuna kadar afetlerden yüzde 30 zarar gören çiftçilerin de yararlanmaları öngörülüyor.
Tarım Kredi Kooperatifleri ve Ziraat Bankası'na başvuran birçok çiftçiye “ertelemeden yararlanamazsınız” deniliyor.
Çiftçiler kredi borç ertelemesinden neden yararlanamıyor?
Bakanlar Kurulu'nun Resmi Gazete’nin 13 Mayıs 2014 tarihli sayısında yayınlanan kararına göre, 23 Ağustos 2013 tarihinden 31 Aralık 2014 tarihine kadar Türkiye genelinde meydana gelen yangın, aşırı sıcak zararı, samyeli, çığ, heyelan, taban suyu yükselmesi, sel-su baskını, fırtına, aşırı yağış, aşırı kar yağışı, kar fırtınası, dolu, kırağı, don, kuraklık, yıldırım düşmesi ve hortum afetlerine maruz kalan ve bu afetlerden dolayı ekilişleri, ürünleri, hayvan varlıkları, tesisleri veya seraları zarar gören çiftçilerin tarımsal kredi borcu 1 yıl süreyle erteleniyor.
Fakat kararda yazılı olmasına rağmen fazla dikkat edilmeyen bir tanımlama var. Deniliyor ki, “T.C.Ziraat Bankası A.Ş. (Banka) ve Tarım Kredi Kooperatifleri'ne (TKK) olan düşük faizli, kredi kullandırılmasına ilişkin Bakanlar Kurulu Kapsamındaki kredi borçlarının ertelenmesi yapılacaktır.”
Kararla sadece Bakanlar Kurulu Kararı ile verilen düşük faizli kredilerin ertelenmesi öngörülüyor. Fakat bu krediyi almış olmak yetmiyor. Tarım Sigortaları Havuzu'na (TARSİM) sigorta yapılması gerekiyor. Sigorta yaptırmayan çiftçilerin borçları ertelenmiyor.
Çiftçilerin sigorta yapmaları gerekiyor. Kaldı ki, devlet sigorta priminin yüzde 50'sini karşılıyor. Buna rağmen sigorta yapmamak çiftçiler açısından bir eksiklik. Bunun savunulacak tarafı yok. Ama yapmamışlar.
Bizi telefonla arayan çok sayıda çiftçi haklı olarak soruyor. “Biz sigorta yaptırmış olsaydık, zaten sigorta bizim zararımızı karşılar. O zaman kredi borcumuzu niye erteleyelim ki? Üstelik, borçlarımız karşılıksız ertelenmiyor. Yüzde 3 faizle erteleniyor. Tarım Kredi'ye Bankaya gidiyoruz, ‘sizin sigortanız yok yararlanamazsınız’ diyorlar. Halbuki kamuoyuna çiftçinin borcu 1 yıl ertelendi diye söyleniyor. Borcu ertelenebilecek çiftçi sayısı çok az.”
Çiftçilerin ertelemeden yararlanmak için düşük faizli kredi kullanmış olmaları ve sigorta yaptırmış olmaları da yetmiyor. Ürünlerinin, hayvanlarının, seralarının veya işletmelerinin en az yüzde 30 zarar gördüğünün İl ve İlçelerde kurulan Hasar Tespit Komisyonu tarafından tespit edilmesi gerekiyor. O da yetmiyor, Çiftçi Kayıt Sistemi'ne veya Gıda,Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'nın diğer ilgili kayıt sistemine kayıtlı olmaları gerekiyor.
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Müsteşar Vekili Vedat Mirmahmutoğulları'nın Bakan adına imzalayarak 81 İl Valiliği İl Gıda,Tarım ve Hayvancılık Müdürlükleri'ne gönderdiği genelgede İl ve İlçe Hasar Tespit Komisyonlarının hasar tespit çalışmalarının en kısa sürede tamamlanmasını ve çiftçilerin bu ertelemeden yararlanmalarının sağlanması isteniyor.
Genelgede “Kararnameye ilişkin tüm çalışmalar afetin meydana gelmesi ve Hasar Tespit Komisyon çalışmaları ile birlikte en kısa zamanda tamamlanacaktır. Hasar Tespit Komisyonları; 31.12.2014 tarihine kadar meydana gelebilecek afetler ile ilgili çalışmalarda devamlı görev yapacaklardır.” deniliyor.
Genelge tümüyle değerlendirildiğinde; Gıda,Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı çiftçilerin kredi ertelemesinden yararlanmaları için mutlaka başvuru yapmaları için teşvik edilmeleri, Hasar Tespit Komisyonlarının hızlı çalışarak tespitleri tamamlamaları ve bilgilerin düzenli olarak Ziraat Bankası ve Tarım Kredi'ye bildirilerek çiftçilerin ertelemeden yararlanmaları isteniyor. Bakanlık iyi niyetle kararnamenin uygulanması için çaba gösteriyor.
Fakat Hazine Müsteşarlığı tarafından hazırlanan ve Bakanlar Kurulu'ndan çıkan Kararname’nin, daha az çiftçinin ertelemeden yararlanması için çıkarıldığı anlaşılıyor.
Özetle çiftçiler bu sene bir çok felaketi göğüslemek zorunda kaldı. Kuraklık, dolu, don, aşırı yağışlar ve daha bir çok doğal felaket. Şimdi bir de doğal olmayan bir felaket ile karşı karşıyalar. Vergi, sosyal güvenlik primleri ve idari borçlar için Cumhuriyet tarihinin en kapsamlı affını çıkarmaya hazırlanan Hükümet, çiftçilerin borçlarını af kapsamına almak bir yana yüzde 3 faizle 1 yıl ertelenmesini bile çok görüyor.
***
Orhan Özet'i özlemle anıyoruz
Soma'da bir kömür madeninde yaşanan katliam, Türkiye'ye tütünün önemini yeniden hatırlattı. Bölge de çiftçilerin tarımdan, tütünden koparılarak madenlere nasıl sürüklendiğini bir kez daha gündeme getirdi. Yaşamını tütün ve tütün üreticilerinin topraklarında mutlu yaşaması için çaba gösteren Tütün Eksperleri Derneği Onursal Başkanı Orhan Özet, 10 Haziran 2001'de yaşama veda etmişti. Saygı ve özlemle anıyoruz.