Tarımda ithalatın alternatifi, İzmir Modeli-2

Geçen perşembe yazımızın başlığı; "Tarımda ithalatın alternatifi, İzmir Modeli"ydi. İthalat kararlarının tartışıldığı bir dönemde yazılınca büyük ilgi gördü. Sosyal medyada paylaşıldı. Mesajlar, telefonlar geldi.

Arayanlardan birisi de Gıda, Tarım ve Hayvancılık İzmir İl Müdürü Ahmet Güldal'dı.Yazıya itirazı yoktu. Fakat, haklı olarak İzmir'de il müdürlüğü olarak yaptıkları çalışmalara da yer verilmesini istiyordu.

Ahmet Güldal'ı Malatya İl Müdürlüğü görevinden beri tanıyoruz. Çiftçilerle yakın diyalog içerisinde, sorunlara çözüm üreten ve proje odaklı çalışmalarının tanığıyız.

Tarımda ithalatın alternatifi olarak sunduğumuz İzmir Modeli, elbette, Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü'nün çalışmalarını da içine alan bütüncül bir modeldir.

Ahmet Güldal'ın yönetiminde Gıda, Tarım ve Hayvancılık İzmir İl Müdürlüğü'nün çalışmalarını ve İzmir'in tarımsal potansiyelini özetleyerek paylaşıyoruz:

1- İzmir, verimli toprakları, her ürünü yetiştirmeye uygun iklimi ve yenilikleri benimseyen üreticileri ile yılda 2-3 ürün yetiştirirken, birçok üründe de verim ve kalite yönünden Türkiye ortalamasının üzerinde. Meyve ve sebzeden süs bitkilerine, et ve sütten balığa, organik üretimden sanayi bitkilerine kadar pek çok alanda söz sahibi.

2- Son 14 yılda tarımsal üretim değerini yüzde 344 oranında artırarak 2.2 milyar liradan 10 milyar 140 milyon liraya ulaştırdı. Bu tarımsal ekonomik büyüklükle İzmir ikinci sırada.

3- Tarımsal ekonomik büyüklüğün bir başka göstergesi de tarımsal ürün ihracatıdır. 2002 yılında 874 milyon 934 bin dolar olan tarımsal ihracatı 2016 yılına gelindiğinde yüzde 174 oranında artarak 2.4 milyar dolara yükseldi.Bu toplam tarımsal ihracatın yüzde 14.7’sine karşılık geliyor.

Tarımda öncü ve lider

4- İzmir'in üretimde ilk sırada yer aldığı tarımsal ürünler şunlar; süt, silajlık mısır,enginar, turşuluk hıyar, kasımpatı, nergis, dış mekan süs bitkileri. İkinci sırada olduğu ürünler; yağlık zeytin, satsuma mandarin, incir, kestane, karanfil. Ayrıca kiraz ve salçalık domateste üçüncü, patateste dördüncü ve pamukta altıncı sırada.

5- Tarım sektöründe öncü ve lider olan İzmir'in başarısında Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'nın desteği, eğitim faaliyetleri,uygulanan tarımsal projelerin katkısı büyük.

6- İzmir tarımında kadınların rolü ve emeği çok ayrıcalıklı bir yere sahip. “Balıkçılıkta Kadın Eli Projesi” , “Kırsalda Kadın Girişimciliğinin Desteklenmesi Projesi” , “Kadın Çiftçiler Eğitim Protokolü” ve “Şifalı Bitkilerin Yeni Üreticileri Kadın Çiftçiler” gibi birçok proje ilk olarak İzmir'de uygulandı. Benzer projelerle kadın çiftçilere destek sürdürülecek.

7- Köklü ve güçlü bir tarımsal yapının oluşmasında tarımsal desteklerin önemi büyük. İzmir'de 2002-2016 döneminde, bitkisel üretime toplam 1 milyar 470 milyon lira, hayvansal üretime ise aynı dönemde toplam 1 milyar 270 milyon lira destek ödendi. Bu dönemde ödenen toplam destek tutarı 2 milyar 740 milyon lira.

Kırsal kalkınma yatırımlarında öncü

8- Kırsal kalkınmanın sağlanması için; kırsal alanlarda arazi düzenlemesi, işletme ölçeğinin büyütülmesi, üretim ve verim artışlarının sağlanması, işletmelerin gelir ve rekabet güçlerinin artırılması, tarım-sanayi entegrasyonunun sağlanması, istihdam imkânlarının artırılması, kırsal çevrenin korunmasına yönelik tedbirlerin uygulanması, izlenmesi ve değerlendirilmesi büyük önem taşıyor. Bu dönemde toplulaştırma, ulaşım, sulama gibi altyapı yatırımlarının yanında çiftçilerin modern makine-ekipman ihtiyaçlarını karşılamalarına, basınçlı modern sistem bireysel sulama sitelerine ve üretilen tarımsal ürünlerin işletmesi, paketlenmesi ve depolanmasına yönelik tesislere yüzde 50 hibe desteği sağlanırken, İzmir Bakanlığın Kırsal Kalkınma Programından en fazla proje uygulayan il oldu.

9- Ayrıca, 2006 yılından itibaren Kırsal Kalkınma Programları kapsamında uygulanan "Ekonomik Yatırımlar" programı kapsamında İzmir'de tarımsal üretime yönelik modern tesisler ile tarımsal ürünlerin işlenmesi ve paketlenmesine yönelik 313 tesis tamamlandı. Bu tesislere 270 milyon lira yatırım yapılırken 120 milyon lirası hibe olarak Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından karşılandı. Bu tesislerle 3 bin 743 kişiye istihdam sağlandı. Bu yatırımların 25'i İzmir'deki tarımsal örgütler tarafından gerçekleştirildi. Yapılan 25 proje için 14.7 milyon liralık yatırımın 7.3 milyon lirası bakanlık tarafından tarımsal örgütlere hibe olarak verildi.

10- Geçen yıl uygulanmaya başlanan genç çiftçi hibe programı ile İzmir'de 179 genç çiftçi ile hibe sözleşmesi imzalandı. Yüzde 80'nini genç kadın çiftçilerden oluşan projeler için 5.3 milyon lira hibe desteği sağlanırken, 2017'de 192 genç çiftçiye 5.7 milyon lira hibe verilmesi hedefleniyor.

Örgütlenme kültürü yaygın

11- İzmir, tarımda köklü ve güçlü bir örgütlenme kültürüne sahip. İzmir genelinde tarımsal üretim, el sanatları, tarımsal sulama, su ürünleri avcılığı ve tarımsal üretimin işlenmesi, depolanması ve pazarlanması konularında faaliyet gösteren 259 tarımsal amaçlı kooperatif, 4 tarımsal amaçlı kooperatif üst birliği, 3 ıslah amaçlı birlik ve 27 üretici birliği faaliyet gösteriyor. Tarımsal amaçlı 259 kooperatifin 30 bin ortağı var. Bu kooperatiflere 2005 yılından bugüne kadar yatırım, rehabilitasyon, kırsal alanda sosyal destek ve işletme kredisi olmak üzere 19,3 milyon lira düşük faizli kredi kullandırıldı.

12- “Sütün Başkenti” olarak anılan İzmir'de, Gıda,Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü'nün uygulamaya koyduğu 'Süt Eylem Planı' ile üretilen sütün tamamına yakını 2012 yılından itibaren soğuk zincir kapsamına alındı. 'Çiğ Süt Kalitesini ve Verimliliğini Arttırma Projesi' ile verimlilik artırılırken, hijyen koşullarda kaliteli sağlıklı süt üretiliyor.

13- Gıda, Tarım ve Hayvancılık İzmir İl Müdürlüğü, kamu kurum ve kuruluşları ve yerel yönetimler ile tarım ve kırsal kalkınmaya yönelik birçok projede işbirliği yaparken, sivil toplum kuruluşlarının gıda, tarım ve hayvancılık konulu her türlü faaliyetine katılım ve destek sağlıyor.

Özetle, geçen hafta yazdığımızı tekrarlayalım; İzmir, yerel yönetimdeki çalışmalarıyla tarımda örnek bir modeldir. İthalatın alternatifidir. Bu model ülkeye yaygınlaştırılmalı.