Tarımda 2016’da ne oldu?

Ülkemiz, bölgemiz ve dünya açısından 2016 iyi bir yıl olmadı. Terörün, savaşın getirdiği acı ve yıkım hep gündemde oldu. Türkiye, bölgede yaşanan savaştan, terörden en çok etkilenen ülke oldu. Ayrıca, 15 Temmuz hain darbe girişimi ile karşı karşıya kaldı.

Bu kadar yoğun gündemin içerisinde tarım, gıda ve hayvancılık konuları pek gündeme gelmedi.

Geleneksel hale getirdiğimiz gibi yılın son yazısında bir yılda tarımda neler yaşandığını satır başlarıyla paylaşıyoruz.

1- Tarıma 2016’da 11.6 milyar lira destek verildi. Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre tarım sektörü ilk iki çeyrekte yüzde 5.6, yılın 3.çeyreğinde yüzde 7.7 ile rekor seviyede küçüldü. 2017 yılı tarım bütçesi kabul edildi. Önümüzdeki yıl tarıma 12.8 milyar lira destek verilecek.

2- Tarım desteklerinde radikal değişiklikler yapıldı. Alan bazlı desteklerden mazot ve gübre desteği birleştirilirken, toprak analiz desteği önce kaldırıldı sonra tekrar uygulamaya konuldu. Hayvancılıkta hayvan başına yapılan anaç hayvan desteği kaldırılarak, buzağı desteği temel destek olarak benimsendi.

3- “Milli Tarım Politikası” açıklandı. Bu çerçevede bitkisel üretimde Tarım Havzaları Üretim ve Destekleme Modeli uygulanacak. Hayvancılıkta ise, “Yetiştiricilik”,”- Besicilik”, “Süt ve Sanayi Bölgesi” olarak belirlenen illerde yüzde 50’ye varan oranda hibe destekleri sağlanacak. Ayrıca 184 büyük ova sit alanı ilan edilerek korumaya alınacak. Çiftçinin kullanacağı mazotun yarısını devlet karşılayacak. Tarım destekleri yılda iki taksitte ödenecek.

4- Avrupa Birliği destekli Kırsal Kalkınma Hibe Destek Programı( IPARD II) uygulamaya başlandı. Bu kapsamda 1 milyar 45 milyon euro hibe desteği verilmesi öngörülüyor.

5- Gübrede yüzde 18, yemde yüzde 8 olan katma değer vergisi yüzde 1’e düşürüldü. Gübre de daha sonra alınan ek karar ile vergi tamamen sıfırlandı.

6- İlk kez “Kırsal Kalkınma Destekleri Kapsamında Genç Çiftçi Projelerinin Desteklenmesine İlişkin Karar”ı ile genç çiftçilere 30 bin liraya kadar karşılıksız hibe desteği sağlandı. Genç çiftçiler için Şili ve Avrupa’dan hayvan ithal edildi.

7- Bu yıl ilk kez “Bitkisel Üretim Yapan Küçük Aile İşletmelerinin Desteklenmesine Dair Karar kapsamında en az 1 dekar en çok 5 dekar alanda bitkisel üretim yapan küçük çiftçilere dekar başına 100 lira destek ödemesi yapıldı.

8- Rusya Federasyonu’nun 1 Ocak 2016’dan itibaren Türkiye’ye yönelik uyguladığı gıda ambargosu yıla damgasını vurdu.Yıl sonuna doğru ambargo büyük oranda kaldırıldı. En çok ihraç edilen ürünlerden domates ve dikenli hıyarda ise ambargo devam ediyor.

9- Gıda,Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı üst düzey bürokratlarının neredeyse tamamı değişti. Bakan Faruk Çelik, kendi ekibini kurdu.

10- Et ve Süt Kurumu süt piyasasına ilk kez müdahale etti. Üretici kuruluşlarıyla yapılan sözleşme ile arz fazlası süt piyasadan alınarak süt tozuna dönüştürüldü. Süt tozu ise ihale ile satışa sunuldu.

11- Üretici birlikleri üzerinden üreticiye ödenen destekler üreticiye doğrudan ödenmeye başlandı. Birliklere destekleme bütçesinden ayrı bir pay ayrıldı.

12- Türkiye, ilk kez Expo Fuarı düzenledi. Antalya’da yapılan ve ana teması “Çiçek ve Çocuk” olan “Expo 2016 Antalya” beklenen ilgiyi göremedi.

13- Canlı hayvan ithalatında tek yetkili devlet oldu. Bakanlar Kurulu Kararı ile Et ve Süt Kurumu’na 400 bin baş besilik dana, daha sonra 100 bin baş daha eklenerek 500 bin başa çıkarıldı. Tarımsal İşletmeler Genel Müdürlüğü’ne 150 bin baş damızlık düve ve 20 bin baş koyun keçinin gümrüksüz ithal edilmesi için yetki verildi. Yıl boyunca canlı hayvan ve et ithalatı sürdü.Sığır ithalatında rekor kırıldı.Türkiye,Amerika’dan sonra en çok sığır ithal eden ikinci ülke oldu.

14- Birleşmiş Milletler 2016’yı Dünya Bakliyat Yılı ilan etti. Yıl boyunca bir dizi etkinlik yapıldı.
15-Fındık rekoltesi ilk kez tek elden, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından açıklandı. Geçen yıla göre yaklaşık yüzde 30 düşüşle 468 bin ton oldu.

16- Üretici ile tüketici arasındaki zincirde yüksek fiyat artışının önlenmesi amacıyla yaş sebze ve meyvede “künye” zorunluluğu getirildi.

17- Zeytinciliğin idam fermanı olarak kabul edilen , Zeytincilik Yasası’nın 20.maddesinin değiştirilmesi 7. kez Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne getirildi.

18- Patlayıcı yapımında kullanıldığı gerekçesiyle nitratlı gübrelerin kullanımı yasaklandı.

19- Üretimi ve fiyatı en çok dalgalanan patates ve soğan tarım havzaları kapsamında desteklenecek ürünler listesine alındı.

20- Türkiye’nin zeytinyağı sektöründe en çok bilinen 3 ana markası Amerika merkezli Bunge şirketine satıldı.

21- Gıda terörü 2016’da da devam etti. Yılın son ayında gıdada tağşiş ve taklit yapan 96 firmaya ait 150 parti ürün teşhir edildi.Teşhir edilen ürünler arasında ilk sırada zeytinyağı yer aldı. Zeytinyağında taklit ve tağşiş yapanların tüketiciyi kaliteli yağı ile bilinen “Ayvalık” ile aldattıkları dikkat çekiyor.

22- Süt sektörünün pazar lideri Sütaş, İzmir Tire’ye 80 milyon dolar yatırımla entegre süt tesisi kurdu.

23- Ulusal Süt Konseyi,ç iğ süt referans fiyatını 30 ay sonra ilk kez artırarak litresini 1 lira 15 kuruştan 1 lira 21 kuruşa çıkardı.

24- Tarımcıların ve çevreye duyarlı yurttaşların mücadelesi 2016’da da devam etti. Özellikle Yedikule Bostanları’nı korumak ve Artvin Cerattepe’de doğal yaşamı ve ülkenin doğal zenginliklerini ranta teslim etmeme mücadelesi 2016’ya damga vuran önemli olaylardan birisiydi.

25- Kişisel olarak 2016 da tarım yazarlığında 20. yıla ulaştım. Bu yıl sadece yurtiçinde değil, yurtdışında da inceleme gezilerine katılarak Yeni Zelanda, Almanya ve İngiltere’den tarım, gıda konularında edindiğim yararlı bilgileri sizlerle paylaşma fırsatı buldum.

Sağlıklı, mutlu ve barış içinde hep birlikte yaşamak dileği ile yeni yılınızı kutlarım.