Tarıma 'Milli Holding' geliyor
Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak'ın hazırladığı Tarımda Milli Birlik Projesi'nin ayrıntılarını ilk kez DÜNYA açıklıyor.
Tarımda Milli Birlik Projesi'nin ayrıntıları belli oldu. Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak'ın geçen hafta yaptığı reform paketi sunumunda mayısta Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından açıklanacağını söylediği projeyi önce DÜNYA yazıyor. Proje ile Türkiye'nin tarımsal yapısı kökten değişecek. "Yalın Sistem" adlı yapılanma ile Tarım Bakanlığı'nın taşra teşkilatı ile Tarım Kredi Kooperatifleri birleştirilerek Milli Birlik Kooperatifi oluşturulacak. Yarısının özel sektöre ait olacağı Semerat Holding kurulacak. Türk Şeker, Çaykur gibi KİT'ler, Holding'in iştiraki olacak. Proje Cumhurbaşkanı Erdoğan'a sunuldu.
"Sağlıklı beslenme temel insan hakkıdır" ilkesinin öne çıkarıldığı projenin sunumunda "Tarımda Milli Birlik Projesi; herkesin sağlıklı beslenmesini makul fiyatlar ve hakkaniyetli bir değer zinciriyle sağlayarak ülkemizin uluslararası alanda rekabetçi bir güç olmasını merkeze alır" bilgisine yer verildi. Tarımda bütüncül bir perspektifle yapısal reformlara ihtiyaç olduğu vurgulanarak israf, maliyetler, gıda enflasyonu ve adaletsizlik başlığı altında yapılan durum tespiti şöyle: "Tarladan sofraya kadar uzanan ürün değer zincirlerinde yüzde 50'ye varan israf ve verimsizlikler yaşanmaktadır. Ölçek problemi nedeniyle tarımsal maliyetler oldukça yüksektir. Plansızlık ve yetersiz veri nedeniyle gıda fiyatlarında suni dalgalanmalar ve fiyat artışları yaşanmaktadır. Değer zinciri kopuktur. Katma değer hakkaniyetli dağıtılmamaktadır."
Yeni değer zinciri: Yalın Sistem
Tarımda Milli Birlik Projesi'nde daha önce hiç konuşulmayan, gündemde olmayan yeni bir sistemden söz ediliyor. "Yeni Değer Zincirimiz: Yalın Sistem" başlığı ile anlatılan bu sistem bir piramit şeklinde sunuluyor. Piramidin en altında çiftçiler, ormancılar ve balıkçılar yer alıyor. İkinci katmanda Milli Birlik Kooperatifi var. Milli Birlik Kooperatifi'nin oluşumu şöyle ifade ediliyor: "Bakanlık Taşra Teşkilatı ve Tarım Kredi Kooperatifi konsolide edilerek üreticilerin girdileri, toprak/su gibi kaynakları, üretim ve pazarlama ihtiyaçları makro planlama perspektifi ile organize edilecektir."
Piramidin tepesinde dünya markası
Piramidin 3. katmanında Yalın Sistem'in "Global Oyuncusu" olarak belirtilen Semerat Holding var. Holdingin işlevi ise şöyle anlatılıyor: "Girdi temini, lojistik, pazarlama ve perakende aşamalarında üreticiden tüketiciye değer zincirini makro ölçekte planlayarak organize edecek ve bu gücünü uluslararası alana taşıyacaktır."
Piramidin tepesinde ise dünya markası yer alıyor. Yalın sistemle, üreticiye dünyadan katma değer transferini hedefleyecek dünya markası yaratılacak.
Yalın Sistemin yapısı
Tarımda Milli Birlik Projesi'nin temelini oluşturan Yalın Sistem'in yapısı 3 ana unsurdan oluşacak. Bunlardan ilki kurulacak olan Semerat Holding, ikincisi Milli Birlik Kooperatifi, üçüncüsü ise üreticiler.
Cumhurbaşkanı Erdoğan'a yapılan sunumda Semerat Holding'in yüzde 50 hissesinin (Ülker, Eti, Sütaş, Namet, Pınar, Unilever, TK Holding, Katamonu Entegre, Migros, Borsa vb.) özel sektöre ait olacağı ifade ediliyor. Yüzde 35'i Milli Birlik Kooperatifi'ne ve yüzde 15'inin ise (TMO, Çaykur, Türk Şeker vb.) tarımsal Kamu iktisadi Teşekkülleri'nde olacağı belirtiliyor.
Görevler, kooperatif ile holding arasında paylaştırılacak
Yalın Sistem'de tarımsal değer zincirindeki görevler Milli Birlik Kooperatifi ile Semerat Holding arasında paylaştırılacak. Girdi, üretim ve aracı bölümüne ilişkin görevleri Milli Birlik Kooperatifi, sanayi ve perakende kısmını ise Semerat Holding üstlenecek.
Buna göre Milli Birlik Kooperatifi'nin yapacağı görevler şunlar: Mikro Planlama, Girdi Temini, Kaynak (Toprak, Su vb.) Planlama, Birincil Üretim, Teşvik ve Desteklemeler, Finansman, Pazarla İrtibat, Birincil İşleme ve Aracılar, İthalat-İhracat Rejimi.
Emtia ticareti, sanayi ve perakende ana başlığı altında Semerat Holding'in görevleri ise şöyle sıralanıyor: Makro Planlama (Tüketim, Lojistik ve Pazar Planlaması) İleri İşleme, Perakende, Dünya Markası.
2023'E KADAR 100 MİLYAR DOLAR HASILA ELDE EDECEK YALIN SİSTEM'İN HEDEFLERİ
KISA VADE HEDEFLERİ
- Yalın Sistem kurulacak
- Veri altyapısı kurulacak
- Sistem planlanabilir hale getirilecek
- Her yıl bir milyon dana, beş milyon da koyun ilave edilecek
ORTA VADE HEDEFLERİ
- Tüm kaynaklar tespit edilecek
- Orta ve uzun vadeli mikro makro planlar yapılacak
- Tarım orman milli geliri yüzde 50 arttırılacak
- 2023'e kadar yüzde 100 kooperatif üyeliği sağlanacak
- Dünya markası lanse edilecek
- Balıkçılıkta ilave 1 milyar dolar ihracat
- Orman gelirinde yüzde 100 artış
- Su kaynaklarında yüzde 100 etkinlik
UZUN VADE HEDEFLERİ
- Milli Birlik Sistemi uluslararası oyuncu olacak
- Başta İslam dünyası olmak üzere Yalın Sistem dünyaya ihraç edilecek
- Arz açığı olan kategorilerde yurtdışından Yalın Sistem'le ürün temin edilecek
- 2030'da genel bütçeden pay almayan bir bakanlık olacak.
YALIN SİSTEM İLE NELER KAZANILACAK?
- Etkinlik: Milli Birlik Kooperatifi'nin teknik uygulama gücüyle üreticiler buluşacak ve her birim kaynağın üretime katkısı artacaktır. Her karış toprak, her damla su üretime kazandırılacaktır.
- Büyük Veri ve Planlama: Saha hakimiyetiyle büyük veri elde edilebilecek ve bütüncül bir perspektifle hem üretim hem tüketim tarafı planlanarak kaynak kaybı ve ürün israfının sıfırlanması hedeflenecektir.
- Sosyal ve Doğal Sürdürülebilirlik: Kırsal kalkınma ve tarımsal istihdam yerinden yönetilebilecek; doğal kaynakların doğru kullanımı ve gıda arzının kesintisizliği sağlanacaktır.
- Hakkaniyetli Katma Değer Paylaşımı: Değer zinciri yeniden yapılandırılacak ve her halka ürettiği katma değer kadar karşılık alacaktır.
- Yerinden Yetkin Yönetim: Milli Birlik Kooperatifi'nin mikro uygulama gücü en ücra kaynakları yetkinlikle buluşturacak ve üretime dönüştürecektir.
- Tesadüf: Mikro ve makro planlama pazarda arz kaynaklı sürprizleri bitirecektir.
- Spekülasyon: Yalın Sistem'de hakkaniyetli katma değer zinciri fiyatların speküle edilmesini önleyecektir.
- Manipülasyon: Tohumdan sofraya bütüncül yönetim, stokçuluk ve benzeri arazi hareketleri bitirecektir.
- Haksız Kazanç: Tanımlı katma değer zinciri haksız kazançların önüne geçecektir.
- Bilgi Eksikliği: Teknik bilgi sahaya inecek, köylüler çiftçiye dönüştürülecek.