Tarım kredilerinin yeniden yapılandırılması
Tarım kesiminde şu günlerde iki önemli gelişme konuşuluyor. Birincisi, Hükümet Sözcüsü ve Başbakan Yardımcısı Numan Kurtulmuş’un “tarım kredileri ötelenecek” açıklaması. İkincisi Ziraat Bankası’nın Türkiye Varlık Fonu’na devri. Kafası karışan okurlarımız her iki konuda net açıklama yapılmasını istiyor.
Çiftçinin kullandığı tarım kredilerinin ötelenmesi, ertelenmesi ile ilgili Başbakan Yardımcısı Numan Kurtulmuş’un yaptığı açıklamaya bakılırsa, sanki çiftçinin Ziraat Bankası ve Tarım Kredi’ye olan borçlarının tamamıyla ilgili bir erteleme, öteleme yapılacak anlamı çıkıyor.
Numan Kurtulmuş, pazartesi günü Bakanlar Kurulu Toplantısı sonrasında şu açıklamayı yapmıştı: “Belki bir müjde mahiyetinde verebileceğim husus ise çiftçi kardeşlerimizin Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatifleri’ne olan borçları yeniden yapılandırılacak yani ötelenecektir.”
Ziraat Bankası’nın ve Tarım Kredi Kooperatifleri’nin çiftçiye kullandırdığı kredi 43 milyar liraya ulaştı. Bu kredilerin tümüyle ertelenmesi veya ötelenmesi mümkün değil. Hazine’nin buna kaynağı yetmez. Kaldı ki, çiftçilerin de böyle bir talebi yok. Ziraat Bankası zaten normal koşullarda çiftçilerin kredilerini belli koşullarda 5 yıla kadar yapılandırıyor.
Yapılandırılacak kredi 1 milyar lira
Yazıyı kaleme alırken, Gıda,Tarım ve Hayvancılık Bakanı Faruk Çelik, konuya açıklık getiren bir açıklama yaptı. Bakan Çelik, çiftçilerin Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatifleri’ne olan ve 31 Aralık itibarıyla muaccel hale gelen(takibe düşen) tarımsal kredi borçlarının yeniden yapılandırılacağını söyledi. Çelik: “Borcun temerrüde düştüğü tarihten yapılandırılmasına kadar üreticiye yüzde 3 faiz uygulanacak. Öte yandan, yapılandırmada yatırım kredileri için geçerliliği bulunan tarımsal cari faiz oranının yarısını üretici, yarısını da Hazine Müsteşarlığı karşılayacak.” dedi.
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Faruk Çelik’in Anadolu Ajansı’na yaptığı açıklamaya göre, çiftçi borçlarının yapılandırılmasına ilişkin koşullar özetle şöyle olacak:
1- Çiftçilerin Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatifleri’ne olan ve 31 Aralık 2016 tarihi itibarıyla muaccel hale gelen (takibe düşen) tarımsal kredi borçları yeniden yapılandırılacak.
2- Yeniden yapılandırılacak kredilere yüzde 3 faiz uygulanacak.
3- Uygulamadan Ziraat Bankası’na borcu olan yaklaşık 10 bin, Tarım Kredi Kooperatiflerine borcu olan 32 bin 87 üretici faydalanabilecek.
4- Söz konusu düzenlemenin yürürlük tarihinden önce borçları yapılandırılan ve yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla ödemeleri devam eden borçlular da bu düzenleme hükümlerinden yararlanmak için başvuruda bulunabilecek.
5- Borç, 5 yıl süreyle yapılandırılacak. Yapılandırmaya esas tutarın defaten veya ilk taksidi başvuru süresi sonuna kadar, izleyen taksitleri 2018 yılının Kasım ayından başlamak üzere her yıl tekabül ettiği ayda toplam 5 eşit taksitte ödenecek.
6- Yapılandıramaya ilişkin kararın Resmi Gazete’de yayınlanmasından itibaren üçüncü ayın sonuna kadar çiftçilerin banka ya da kooperatife başvuruda bulunması gerekiyor.
7- Yapılandırmada yatırım kredileri için de düzenleme yapılacak. Yapılandırmaya esas tutarın defaten ödenmesi halinde taksitlendirme faizi uygulanmayacak. Yapılandırmada uygulanacak faizin yarısını üretici, diğer yarısını da Hazine Müsteşarlığı tarafından gelir kaybı olarak karşılanacak. Örneğin şu anda yüzde 11 olan tarımsal cari faiz oranının yüzde 5.5’i çiftçi, yüzde 5.5’i de Hazine Müsteşarlığı tarafından karşılanacak.
8- Önceden borçlarını yapılandıran çiftçiler de bu uygulamadan faydalanabilecek.
9- Düzenlemeden yararlanılabilmesi için dava açılmaması ve açılmış davalardan vazgeçilmesi şartı olacak.
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Faruk Çelik’in açıkladığı yeniden yapılandırma kapsamında yaklaşık 1 milyar liralık kredinin yeniden yapılandırılması öngörülüyor.
Doğal afetlerden en az yüzde 30 zarar gören çiftçilerin, Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatifleri’ne olan borçları için daha sonra yine bir erteleme gündeme gelecek. Bu her yıl olağan yapılan bir uygulama. Bakanlar Kurulu buna ilişkin bir kararnameyi daha sonra Haziran-Temmuz döneminde kabul etmesi bekleniyor. Şimdiki yapılandırmayı bununla karıştırmamak gerekir.
İzmir Büyükşehir’den çiftçiye destek
Çiftçilere yönelik bir destek açıklaması da İzmir Büyükşehir Belediyesi’nden geldi. Yoğun kar ve dolu yağışı nedeniyle Menderes ve Kiraz ilçesinde zarar gören çiftçilere maddi destek sağlanacak. İzmir Büyükşehir Belediye Meclisi’nde onaylanan karara göre, Büyükşehir Belediyesi, Ocak ayında Menderes’te gerçekleşen kar yağışı ve don olayından seraları zarar gören üreticilere maddi destekte bulunacak. Büyükşehir Belediyesi ekipleri tarafından yapılan hasar tespiti doğrultusunda, üreticilere uğradıkları zarar oranına göre destek verilecek. Bu kapsamda, yüzde 20’ye kadar zarar gören üreticiye bin lira, yüzde 21 ile 40 arasında zarar gören üreticiye 2 bin lira, yüzde 41 ile 60 arasında zarar gören üreticiye 3 bin lira, yüzde 61 ile 80 arasında zarar gören üreticiye ise 4 bin lira, yüzde 81 ile 100 arasında zarar görenlere 5 bin lira maddi destek sağlanacak.
Kiraz ilçesinde ağustos ayında yaşanan doludan zarar gören üreticilerin, aynı alana ekilmek için ihtiyaç duydukları tohumun da yüzde 25’ini İzmir Büyükşehir Belediyesi karşılayacak.
Özetle, çiftçilerin takibe düşen kredileri 5 yıl süreyle yeniden yapılandırılacak. Ziraat Bankası, kredi verdiği çiftçilere yönelik yeniden yapılandırmayı zaten yapıyor. Doğal afetlerden zarar gören çiftçilerin borçlarının yeniden yapılandırılması için önümüzdeki aylarda bir kararname çıkacaktır. Bunlar olağan gelişmeler. Asıl dikkat çekici olan, İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin doğal afetten zarar gören çiftçilere meclis kararı ile destek sağlamasıdır. Belediyelerin, yerel yönetimlerin bu tür desteklerinin yaygınlaşması gerekiyor. İzmir’in bu konuda da örnek alınmasını dileriz.