Tarım desteğinde erken müjde

Bakanlar Kurulu’nun “2018 Yılında Yapılacak Tarımsal Desteklemelere İlişkin Karar”ı 26 Şubat 2018 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girdi. Karar kapsamında mazot, yem bitkileri, hayvancılık ve bakliyat ürünleri desteklerinde artış yapılırken, prim desteğinde sadece bakliyat ürünlerindeki destek arttı. Pamuk, ayçiçeği, soya, mısır, zeytinyağı ve diğer ürünlerde destekler aynı kaldı. 2017 üretim yılında kaldırılan besilik hayvan kesim desteği 2018’de yeniden uygulanacak. Mazotta ürün bazında destek artışı sağlanırken, gübre desteği geçen yıl olduğu gibi dekar başına 4 lirada sabit kaldı. Pamuk ve çeltik üretenler en yüksek oranda mazot desteği alacak.

Bakanlar Kurulu Kararı’na göre 2017 üretim yılında pamuk ve çeltikte dekar başına 37 lira 36 kuruş olan mazot desteği 2018 üretim yılında 40 lira olarak belirlendi. Dekar başına 4 lira gübre desteği ile birlikte pamuk ve çeltik üreticileri toplamda 44 lira destek alacak.

Yağlık ayçiçeği, soya fasulyesi, dane mısır ve patates için çiftçilere dekar başına 19 lira mazot ve 4 lira gübre olmak üzere dekara 23 lira ödenecek. Buğday, arpa, çavdar, yulaf ve tritikale üretenlere dekar başına 15 lira mazot,4 lira gübre olmak üzere 19 lira, aspir üreticilerine 12 lira mazot ve 4 lira gübre desteği, nohut, mercimek ve kuru fasulyede dekar başına 14 lira mazot 4 lira gübre, fındık, yem bitkileri, çay, soğan, kanola ve havza modeli kapsamındaki 21 ürünün dışındaki diğer ürünlere ise dekar başına 10 lira mazot 4 lira gübre olmak üzere 14 lira ödeme yapılacak. Tarlasını ekmeyip nadasa bırakanlara ise dekar başına 6 lira mazot desteği alacak. Alan bazlı destek kapsamında asgari 50 dekar ve üzeri tarım arazilerinde her 50 dekar araziye kadar bir toprak analizi için Toprak Analiz Laboratuvarlarına 40 lira ödeme yapılacak. Fındıkta ise geçen yıl olduğu gibi dekar başına 170 lira ödeme yapılacak.

Bakliyat dışındaki ürünlere prim artışı yok

Tarım Havzaları Üretim ve Destekleme Modeli kapsamında fark ödemesi(prim) yapılan 17 üründen sadece kuru fasulye, nohut ve mercimekte prim desteğinde artış yapılırken diğer 14 üründe artış yapılmadı. Buna göre 2017 üretim yılında nohut, mercimek ve kuru fasulyede kilogram başına 30 kuruş olan prim desteği 50 kuruşa çıkarıldı. Geçen yıl olduğu gibi kütlü pamuk primi kilogram başına 80 kuruş, dane mısır 3, yağlık ayçiçeği 40, soya fasulyesi 60, kanola 50, aspir 55, buğday, arpa, yulaf, çavdar, tritikalede 5,çeltikte 10,çayda 13 ve zeytinyağına da kilogram başına 80 kuruş destekleme primi ödenecek.

Hayvancılıkta yem bitkileri ve büyükbaş desteği öne çıkıyor

Bakanlar Kurulu Kararı’nda hayvancılıkta yem bitkileri, besi hayvancılığı ve hastalıktan ari işletme destekleri artarken, küçükbaş hayvan desteklerinde artış olmaması dikkat çekti. Buna göre, yem bitkileri üretiminde çok yıllık bitkilerde dekar başına yılda 90 lira, tek yıllık bitkilerde dekara 60 lira, silajlık mısırda dekara 100 lira, kuru şartlarda ekilişi yapılan yem bitkilerine ise yıllık dekar başına 40 lira destekleme verilecek. Bakanlıkça belirlenen “Hayvancılık Yetiştiricilik Bölgesi”nde bu desteklere yüzde 25 ilave destek sağlanacak.

Tohumculukta yem dışında artış yapılmadı

Yurt içi sertifikalı tohum üretim ve kullanım desteğinde yem bitkileri dışındaki ürünlerde artış yok. Yurtiçi sertifikalı tohum kullanımında yonca desteği yüzde 100 artışla dekara 15 liradan 30 liraya çıkarıldı. Sertifikalı tohum üretiminde fiğ, korunga ve yem bezelyesi desteği kilogram başına 75 kuruştan yüzde 100 artışla 1 lira 50 kuruşa çıkarıldı. Yonca tohumu üretim desteği de dekar başına 2 liradan 4 liraya yükseltildi.

Besicilikte hayvan başına 250 lira kesim desteği

Geçen yıl kaldırılan besi hayvanı kesim desteği yoğun tepkiler üzerine bu yıl yeniden uygulanacak. Bakanlar Kurulu Kararı’na göre; Bakanlık Kayıt Sistemlerine kayıtlı, yurt içinde doğmuş ve besi süresini tamamlamış erkek sığırlarını (manda dahil) mevzuatına uygun kesimhanelerde kestiren yetiştiricilere 1-200 baş için (200 dahil) hayvan başına 250 lira’ya kadar Bakanlıkça belirlenen fiyat üzerinden destekleme ödemesi yapılacak.

Hastalıktan ari işletme desteği yine arttı

Hastalıklardan ari işletmeler için sağlık sertifikasına sahip süt sığırı işletmelerinde bulunan damızlık boğalar dışındaki 6 ayın üzerindeki erkek hayvanlar hariç, tüm sığırlar için hayvan sahiplerine verilen destek 2017’de yüzde 100 artırılırken, 2018’de yine artış yapıldı. Buna göre, hastalıktan ari işletmelerde hayvan başına destek 400 liradan 450 liraya çıkarıldı. Bu kapsamda 500 başa kadar tam destek verilirken, 501 baş ve üzeri hayvan sayıları için desteğin yüzde 50’si ödenecek. Onaylı Süt Çiftliği Sertifikasına sahip işletmelere hayvan başına ilave 70 lira olan destek ise 80 lira yapıldı.

Pamuk ve çeltik üreticileri şanslı

Dekar başına 4 lira gübre desteği ile birlikte pamuk ve çeltik üreticileri toplamda 44 lira desteklenecekler. Havza bazında desteklerde ise 17 üründen kuru fasulye, nohut ve mercimekte artış yapıldı.

Buzağı ve malak desteğinde artış olmadı

Geçen yıl olduğu gibi, programlı aşıları tamamlanmak kaydıyla 4 ay ve üzeri buzağılara buzağı başına 350 lira, malak başına 150 lira destek ödenecek. Soy kütüğüne kayıtlı buzağılara 500 lira, soy kütüğüne kayıtlı malaklara 400 lira, yurt içinde üretilen ve döl kontrolü kapsamında protokol yapılan boğaların buzağılarına ilave 50 lira ödenecek. Anaç mandalara 250 lira, soy kütüğüne kayıtlı anaç mandalara 400 lira, Bakanlıkça Yetiştirici Bölgesi olarak belirlenen Ağrı, Ardahan, Artvin, Bayburt, Bingöl, Bitlis, Çankırı, Çorum, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Giresun, Gümüşhane, Iğdır, Kars, Kastamonu, Kayseri, Kırşehir, Malatya. Muş, Ordu, Rize, Samsun, Sivas, Şırnak, Tokat, Trabzon, Tunceli, Van, Yozgat’taki yetiştiricilere buzağı ve malak başına 200 ilave destek ödenecek. Bu illerde buzağı başına destek geçen yıl olduğu gibi 750 lira olacak.

Küçükbaşta artış yok çoban desteğinde hayvan sayısı azaldı

Damızlık koyun keçi yetiştiriciliği yapan, yetiştirici birliklerine üye olan ve hayvanları bakanlık kayıt sistemlerine kayıtlı olan yetiştiricilere anaç hayvan başına 25 lira destek verilecek. Mardin, Siirt ve Şırnak’ta anaç tiftik keçilerine ilave 20 lira ödeme yapılacak. Çoban istihdamı kapsamında geçen yıl 250 küçükbaş ve üzeri anaç hayvan varlığına sahip işletmelere veya çobana verilen yıllık 5 bin lira destek değişmedi. Ancak hayvan varlığı alt sınırı 250’den 200’e düşürüldü.

Düve desteğinde hayvan sayısı düştü

Bakanlıkça “Yetiştirici Bölgesi” olarak belirlenen illerde ve Bakanlıkça belirlenecek (mera, iklim yapısı, yetiştirici kültürü ve bölge yetiştiriciliğine uygun ırklarla yapılacak) diğer illerde 200 başa kadar düve alımına. Bakanlıkça belirlenecek düve bedelinin yüzde 30’u kadar destekleme ödemesinde hayvan sayısı 200 baştan 100 başa indirildi.

Ödeme 2019 bütçesinden

Bakanlar Kurulu Kararı kapsamında yayınlanan ve 1 Ocak-31 Aralık 2018 üretim döneminde geçerli olan 2018 yılı tarım destekleri 2019 bütçesinden ödenecek.

Süt desteği bakanlıkça belirlenecek

Öte yandan inek, koyun, keçi ve manda yetiştiriciliği yaparak çiğ süt üretenlere yapılacak destekleme primi Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından belirlenecek.