Tarife dışı engel ve Anti-Damping

19 Ocak 2010 günü gazetemizde Mısır ile ilgili olarak yer alan bir haberde aynen şunlar bildiriliyordu;

" Ülkede artan konut inşaatları, ithal çeliğe talebi de artırdı, Mısır Ticaret Bakanı, Türkiye'den gelen heyetle yaptığı görüşmenin ardından Türkiye'nin Mısır'a ihraç ettiği çelik ürünlerinde haksız fiyat indirimleri olduğu yönünde şikâyetler olduğunu ve buna ilişkin mücadele yolları üzerine araştırma yaptıklarını söyledi."

Bu haber üzerine Mısır'a demir çelik ihracatı yapan dostlarımızın hemen "eyvah neler oluyor" dediklerini duyar gibiyiz.

Bu endişelerinde pek de haksız da sayılmazlar. Zira İstanbul Demir Çelik İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Serdar Koçtürk'ün verdiği bilgiye göre, Mısır'da ülke içindeki üretim ihtiyacı karşılayamayınca, Türkiye'den Mısır'a yapılan demir çelik ihracatımız yüzde 2300'ün üzerinde artmış. Bu kadar yüklü bir artışın ardından o piyasayı kaybetmek endişesi, hele bu kaybın arkasında Mısır devletinin engellemesinin olacağı düşüncesi, hiç de kolay kabul edilebilir gibi görünmüyor.

Bunun nedeni ne olabilir?

Bunun nedeni, Türk menşeli demir çelik ürünlerinin fiyatlarının, yerel Mısır üreticilerinin fiyatlarından daha uygun olması ve ülkede oluşan yüksek talebi yerel üreticilerin karşılayamaması nedeniyle, Türkiye menşeli ithalatın yükselmesi olabilir.

İyi de onların fiyatı yüksek, bizim fiyatlarımız daha uygun ise, bunun neresi rahatsız edicidir? Aslında rahatsız edici olan, Türk üreticilerinin Mısır'a ihracat fiyatlarının normal olmadığı ancak, haksız indirimler yapılarak fiyatların aşağı tutulduğu düşüncesidir.

Hiç sanmıyorum ki demir çelik üreticisi arkadaşlarımız, maliyet fiyatlarından aşağı kalan teklifler vererek Mısır'a ihracat yapsınlar. Kaldı ki Mısır piyasasındaki enerji fiyatlarının bizlerden daha ucuz olduğu gerçeği ortada duruyorken, böyle bir davranış için devletin çok ciddi destek vermiş olması gerekir ki bu da yok biliyoruz.

Dünya Ticaret Örgütü kuralları, örgüt üyeleri için çok açık. Durup dururken kendi başınıza herhangi bir ürünü destekleyemezsiniz. Eğer üreticiler kendi başlarına indirimli fiyatlar uygulayıp, damping denilen uygulamaya giren fiyatlarla satış yapıyorlarsa da bu araştırılır ve kanıtlanırsa karşı tedbirler alınır. Geçmişte Türkiye bu kabil dampingli fiyatlarla satılan ürünle için, DTÖ kuralları çerçevesinde Telafi edici vergi koyarak o ürünlerin ülkemize girişinin normal piyasa fiyatlarından olmasını sağlamıştı.

Öte yandan yıllar önce, yanlış hatırlamıyorsam ABD'ye yapılan akrilik elyaf ihracatında fiyatların dampingli olduğu ABD üreticileri tarafından ileri sürülmüştü. Yaptıkları şikâyeti değerlendiren ABD devleti de bir soruşturma başlatmıştı. Yapılan incelemeler sonucunda da Türk üreticisinin damping yapmadığı ve verimli çalışarak fiyatlarını aşağı çekebildiği kanıtlanmış ve ihracata sorunsuz olarak devam edilmiş idi.

Mısır'a demir çelik ihracatı olayı da en kötü ihtimalle böyle araştırılacak ve umuyoruz ki aynı olumlu sonuca varılacaktır.

Ancak, Mısır devletinin bu durumda tarife dışı engel diye nitelendirebileceğimiz bazı tedbirlere başvurması ve biraz sert bir ifade ile " belden aşağı vurması " olasıdır.

Tarife dışı engeller DTÖ kuralları çerçevesinde kontrol edilemeyen, başka bir deyişle engellenemeyen ithalatların sert standart kontrolleri, gümrük uygulamalarının geciktirilmesi, belge düzenlerinde farklı uygulamaların konulması v.b. gibi aklınıza gelebilecek her türlü "ipe un serme" yöntemleri ile kısıtlanmaya çalışılmasıdır.

Devlet kuşkusuz bunun takipçisi olacaktır. Ancak ateş düştüğü yeri yakar. Demir çelik ihracatçısı dostlarımızın, böyle olasılıkları akıllarında tutup uygulamaları izlemelerini ve eğer bu tür uygulamalar başlarsa hemen tedbir alınması için devletle işbirliği yapmalarını salık veririz.