Talanoa daveti
Hepimize "Bula". Mart 1995'te Bonn'da gerçekleştirilen ilk Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (BMİDÇS) Tarafl ar Konferansı üstünden 22 yıl geçerken, mavi gezegenimizin nice güzel kentlerinde insanoğlu değiştirdiği iklimi ve geleceğimizi konuştu. Paris İklim Anlaşması sonrasında, önemli kararlar beklenirken 23. BMİDÇS Tarafl ar Konferansı (COP 23 Fiji) Bonn'da 6-17 Kasım 2017 tarihlerinde toplandı. Gözümüz, kulağımız Paris ve Marakeş konferansları ardından Bonn'da idi. Paris'ten anlaşma, Marakeş'ten eyleme geçme sesi yükselmişti. COP 23 Başkanı ve Fiji Başbakanı Frank Bainimarama konferansı "Bula Vinaka" diyerek, sıcaksamimi merhaba selamıyla açtı. Bula'nın çok anlamı var. Sihirli bir sözcük. Selamlama, veda, sağlık temennisi ve dilekler için kullanılıyor. Aslında yaşam demek.
Kanaatimce COP 23'te "Bula" yaşamın görkeminin ve hüznün bir arada ifadesi oldu. İklim değişimi nedeniyle yok olma tehlikesiyle karşı karşıya olan ülkelerin başında gelen Fiji etkinliklerinde çocuklar bizi hüznün ötesine adeta haykırarak götürdüler. Fiji çocuklarının 6 öyküsünü, 360 derece çekilmiş filmlerde mutlaka izlemek ve işte iklim değişimi bu demek gerek. İklim değişimini ciddiye almak gerek. Üst düzey toplantıda da konuşan, Fiji Ulusal İklim Haftası Konuşma Yarışması Birincisi Timoci Naulusala'nın güler yüzünde de hüzün saklı idi. Sanki Bonn'da, bu konferansta heyecan daha az idi. Baskın bir küresel gündem maalesef yaratılamadı. Koalisyon krizi yaşayan Almanya'dan lider sesi yükselmedi.
Paris Anlaşması amacını gerçekleştirmek, ülkelerin küresel hedeflere ulaşma yollarına, çabalarına açıklık getirmek üzere gerekli kural ve süreçleri belirtecek "Paris Anlaşması Kural Kitabı” çalışması sürdürüldü. Tartışıldı. Ülkelerin “Niyet Edilen Ulusal Katkı Beyanları" konusundaki kurallar mühim. Anlaşma gereği, 2018 yılında her bir ülkenin eylemleri ve iklim değişimi ile mücadelelerinin sayısal ortaya konması ve küresel mücadelenin nerede olduğunun ortaya konması gerekiyor. Bu kolay değil. Birlikte çalışmak, katılımcılığı yüksek, şeffaf görüşmeler şart. Bu diyalog süreci (2018 Kolaylaştırıcı Diyaloğu), 16 Kasım 2017 tarihli, COP 22 ve COP 23 başkanlarının hazırladığı resmi olmayan, hazırlık fazı ve politik faz ayrıntılarının verildiği "Talanoa Diyalogu" bilgi notu ile açıklandı. Diyalog adını, Pasifik dillerinde yer alan "Talanoa" kelimesinden alıyor. Bu kelime de sihirli. Talanoa beceri öğretmek, sorun çözmek, ilişki kurmak, ilişki sürdürmek, bilgi toplamak, vaaz vermek gibi amaçlarla yapılan resmi ya da arkadaşça sohbet etmek, fikir paylaşmak demek. F. Bainimarama'nın "Talanoa Diyaloğu” vizyonu tarafl arca desteklendi. 2018 yerküremizin iklim değişimi ile mücadelesi için kritik bir yıl olacak. Türkiye’mizde de konuşacağız. Çalışacağız. İyi uygulamalardan gurur duyacağız.
İklim değişimi ile mücadele, karbonunu yönetmek, sera gazı salımlarını azaltarak düşük karbon ekonomisinde ilerlemek demek. Sürdürülebilir Üretim ve Tüketim Derneği (SÜT-D) olarak beş yıldır, kamu-iş dünyasıakademi- sivil toplum-gençler-çocuklar için, karbon yönetimi için İstanbul Teknik Üniversitesi ev sahipliğinde lider paydaş platformunu gerçekleştiriyoruz. 26 Nisan 2018 tarihindeki V. İstanbul Karbon Zirvesi'nde ülkemizin iklimle mücadele yolunu, Türkiye sera gazı azaltım hedefini, COP 23 sonrasını, iklim finansmanını, sanayicimizin karbon yönetimi başarılarını paylaşmaya ve Düşük Karbon Kahramanı Ödülü için aday olmaya davet ediyoruz. Sözün özü sizleri "Talanoa SÜT-D" için bekleriz.
*İTÜ Öğretim Üyesi Prof.Dr.Filiz Karaosmanoğlu tarafından kaleme alınan Sürdürülebilir Yaşam köşesi, SÜT-D işbirliği ile hazırlanmıştır.