Takibe düşen alacaklardaki artış kredi büyümesini dörde katladı!

Bankacılık sektöründe geçen yıl tüketici kredileri ve kredi kartlarında enflasyona paralel yüzde 44.65’lik büyüme oldu. Tüketicilerin özellikle ihtiyaç kredileri ve bireysel kredi kartına yöneldiği görülüyor. Takipteki alacaklar bireysel kredi kartlarında yüzde 268, ihtiyaç kredilerinde ise yüzde 103 arttı.

Gün yaşamın her alanında hissedi­len hayat pahalı­lığı, ekonomik birimlerin finansman tercihlerinde de değişliklere neden olu­yor. Bankacılık sektörünün kullandırdığı tüketici kre­dileri, ekonomik birimle­rin tercihlerinin nasıl de­ğiştiğini net olarak ortaya koyuyor.

Türkiye İstatis­tik Kurumu’nun (TÜİK) açıkla­dığı rakamlara göre, 2024 yılın­da enflasyon yüzde 44.38 olarak gerçekleşti. Her hane halkının günlük yaşamda tükettiği ürün­lerin biri birinden farklılık gös­termesi ve bu ürünlerin fiyatla­rındaki artışların resmi rakam­ların üzerinde gerçekleşmesi hissedilen enflasyon rakamları­nı resmi rakamların çok üzerine taşıyor.

Kredilerde enflasyona paralel artış

Tüketim tarafında artan gi­derler kadar artmayan gelirler, ekonomik birimlerin kredilere olan talebini artırdığı görülüyor. Bankacılık Düzenleme ve De­netleme Kurumu’nun (BDDK) açıkladığı rakamlara göre, 2023 yılı sonunda 2 trilyon 668 mil­yar TL seviyesinde bulunan tü­ketici kredileri ve bireysel kredi kartları hacmi 1 trilyon 191 mil­yar TL yani yüzde 44.54 artarak 3 trilyon 860 milyar TL’ye ulaştı.

Tüketici kredilerinin alt kırılım­larına bakılırsa, ihtiyaç ve kre­di kartları dışındaki tüm kalem­lerde artışın enflasyonun altın­da kaldığı dikkat çekiyor. Bunda ekonomi yönetiminin enflas­yonla mücadele kapsamında tü­ketimi kısmaya yönelik attığı adımlar etkili oldu.

Tüketici ihtiyaç kredisi ve karta yüklendi

Tüketiciler ihtiyaçlarını kar­şılamak için geçen yıl özellikle kredi kartı ve ihtiyaç kredilerine yöneldi. Bireysel kredi kartların­daki toplam hacim geçen yıl 685 milyar TL (yüzde 59.38) artarak 1 trilyon 840 milyon TL seviyesi­ne tırmandı. İhtiyaç kredilerin­deki büyüme ise 451.8 milyar TL (yüzde 46.12) oldu.

Bankaların kullandırdığı taşıt kredilerinde hacim 2024 yılında 21.3 mil­yar TL daralırken konut kre­dilerindeki artış yüzde 17.15 ile sınırlı kaldı. Biraz önce de bahsettiğim gibi enflasyon­la mücadele programı kap­samında uygulanan sıkı pa­ra politikası nedeniyle politi­ka faizlerinin artırılmasının kredi maliyetlerini yükselt­mesi, taşıt ve konut kredile­rine talebi kesmiş durumda.

Takipteki alacaklarda hızlı artış

Tüketici kredileri ve bireysel kredi kartlarında takibe düşen alacaklara bakıldığında ise büyü­menin kredi hacmindeki artışın çok üzerinde olduğu dikkat çeki­yor. Bankacılık sektöründe top­lam tüketici kredileri ve bireysel kredi kartlarında takipteki ala­caklarda yaşanan artış yüzde 159 oldu. Yani geçen yıl tüketici kre­dileri ve bireysel kredi kartların­da takipteki alacaklar 71.6 mil­yar TL artarak 116.5 milyar TL’ye ulaştı.

Takipteki alacakların en hızlı arttığı kredi kalemi ise kre­di kartlarında yaşandı. Bireysel kredi kartlarındaki takipteki ala­cak tutarı geçen yüzde 268.38 arttı. Başka bir ifadeyle 2023 yı­lında 15.4 milyar TL seviyesinde olan kredi kartındaki takipteki alacaklar, yaklaşık 3 kat artarak 56.7 milyar TL’ye çıktı.

Oranlar tehlike sınırlarının altında

Geçen yıl takipteki alacak rakamlarında yaşanan artışın toplam kredi hacmine oranlarına bakıldığında da önemli artışların olduğu görülüyor. 2023 yılı sonunda yüzde 1.68 olan tüketici kredileri ve bireysel kredi kartlarındaki takipteki alacaklar oranı yüzde 3.02’ye çıktı. Bireysel kredi kartlarındaki bu oran geçen yıl 1.75 artışla yüzde 3.08’e ulaştı.

İhtiyaç kredilerinde takipteki alacak oranı 2023 yılında yüzde 2.94, 2024 yılı sonunda ise yüzde 4.10 olarak hesaplandı. Rakamlarda son 1 yılda önemli artışlar olsa da diğer ülke bankacılık sektörlerine bakıldığında oranların hala tehlike sınırının çok altında olduğu söylenebilir. Dolayısıyla henüz bu alanda tehlike çanları çalmıyor olsa da yaşanan artış hızı önümüzdeki dönemde en çok konuşulan konulardan biri olmaya aday.