Tablet üzerinde imzalanan sözleşmenin (biyometrik imza ile) damga vergisi

NAZMİ KARYAĞDI - E.Gelir İdaresi Strateji Geliştirme D.B./E.Baş Hesap Uzmanı

Teknolojik gelişmeler hayatımızı her gün biraz daha kolaylaştırıyor. Kaynakların kullanımında daha etkin, verimli ve tasarruflu uygulamalar günlük yaşantımıza giriyor.

Kağıt ortamında ıslak imza ile düzenlenen sözleşmeler elektronik imza ile dijital ortamda düzenlenir hale geldi. Kağıt beyanname ile beyan edilip vergi dairesi veznesinden ödenen vergiler, elektronik beyanname ile verilir ve internet bankacılığı ile evden, ofisten ödenebiliyor. Böylelikle kağıt, baskı, saklama, posta gibi masraflar ortadan kalktı. Yakın geçmişte günler süren ve bürokratik süreçler doğuran işlemlerin büyük bir kısmı teknoloji sayesinde bilgisayarla ya da akıllı telefonla birkaç dakikada tamamlanır hale geldi.

İmza türleri

Bu kapsamda bilişim sektöründe meydana gelen gelişmeler neticesinde borçlar hukukunun en önemli unsuru olan sözleşme hukukunda da bir takım gelişmeler oldu. Islak imza, yerini elektronik imzaya, biyometrik imzaya bıraktı. Hatırlanacağı üzere Türk hukukunda ıslak imzanın yanısıra elektronik imza uygulaması 2004 yılının ortasında 5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu ile yürürlüğe girdi. Öte yandan son yıllarda tablet kullanımının artması nedeniyle iş dünyasında bir kısım sözleşmeler, taahhütnameler, sipariş formları dijital ortamda tablet ya da pad üzerinde düzenlenip elektronik kalem vasıtasıyla imzalanarak tamamlanır hale geldi.

Biyomretrik imza olarak adlandırılan bu imza; kişinin fiziksel ve davranışsal özelliklerini tanımak suretiyle kimlik tespit etmek amacıyla geliştirilen bilgisayar destekli bir sistemdir. Biyometrik imza, tıpkı el yazısı imza gibi kişiye özeldir. Yani kişinin yazım özelliklerini taşır. Örneğin imzanın ne kadar hızlı atıldığı, hangi nokta, figür ya da karakterlerde baskı uygulandığı gibi. Özel olarak üretilmiş tablet üzerine özel bir kalemle altılan imza, bilgi işlem sistemi vasıtasıyla güvenlik koşulları sağlanmış özel bir yazılım yardımıyla veri saklama sisteminde depolanır. Kişinin herhangi bir zamanda ya da mekanda atmış olduğu imza, veri tabanındaki imza ile otomatik olarak karşılaştırılarak doğrulama yapılır.

Türk hukukunda biyometrik imza

Tablet üzerinde atılan biyometrik imza konusunda Türk hukukunda bir düzenleme olmadığı için bu imzanın henüz ıslak imza veya elektronik imza gibi bir ispat kuvveti bulunmuyor. Bunun için biyometrik imzanın hukuki ve teknik koşullarını belirleyen bir kanun düzenlemesine ihtiyaç bulunuyor.

Biyometrik imzalı sözleşmenin damga vergisi

Damga Vergisi Kanunu’nun 1. maddesi uyarınca adı geçen Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı kağıtlar damga vergisine tabidir. Kanundaki kağıtlar terimi, yazılıp imzalamak veya imza yerine geçen bir işaret konmak suretiyle düzenlenen ve herhangi bir hususu ispat veya belli etmek için ibraz edilebilecek olan belgeler ile elektronik imza kullanılmak suretiyle manyetik ortamda ve elektronik veri şeklinde oluşturulan belgeleri ifade eder şeklindedir.

Mevcut hukuk düzeninde ıslak imza ile veya 5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu’nda tanımlanmış olan elektronik imza ile düzenlenen ve belli bir parayı içerem kağıtlar damga vergisine tabi tutulmaktadır. Damga Vergisi Kanunu’nunda biyometrik imza ile imzalananlar hakkında bir düzenleme olmadığı için bu şekilde düzenlenen dijital sözleşmeler vb. damga vergisine tabi olmayacaktır.

Gelecek ne getirecek?

Yakın bir gelecekte tablet ya da akıllı telefon üzerinden parmak izi, ses, retina tarama, iris ve yüz tanıma gibi insanoğlunun kendi hususiyetini taşıyan, yeryüzünde sadece kendisine ait olan ve bir başka kişiyle karıştırılmasına imkan vermeyen yöntemlerle de sözleşmelerin düzenlenebileceği kanısındayız. Ancak bu durumda, rahmetli babaannemin 1970’li yıllarda resmi evrakları onaylamak için mürekkepli ıstampadan yararlanarak yaptığı “parmak iziyle imzalama” işlemini, teknoloji sayesinde sıfır hata ile doğruluğun kontrol edildiği dijital sistemle yeniden keşfetmiş olacağız.

Hayat, sanırım çoğu zaman, insanoğlunun kendisini ve zamanı yeniden keşfetmesinden ibaret bir olgu. Tıpkı vergide olduğu gibi.