SWOT Analizi
Türkiye’de Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeler (KOBİ) gerek ekonomik gerekse sosyal yapı içerisinde önemli bir rol oynamaktadır. Teknolojik yeniliklere ve değişime hızla ayak uydurabilmeleri KOBİ’lerin de gelişimine önemli bir katkı sağlamaktadır. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 2014 yılı Küçük ve Orta Büyüklükteki Girişim İstatistiklerine göre KOBİ’lerin, toplam girişim sayısının %99,8’ini, istihdamın ise %75,8’ini oluşturduğu tespit edilmiştir (1).
Kalkınma stratejilerinde önemli bir yer almaya başlayan girişimcilik konusu Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme Başkanlığı’nın (KOSGEB) girişimciliği ve KOBİ’leri geliştirmeye yönelik stratejileriyle önemli destek alanı bulmaktadır. Türkiye Girişimcilik Stratejisi ve Eylem Planı’nın “Girişimcilik kültürünü yaygınlaştırmak, güçlü bir ekosistem oluşturmak ve girişimciliği geliştirmek” amacı çerçevesinde özellikle yeni girişimci olmak isteyen kişilere ciddi katkılar yapılmaktadır.
KOSGEB’in performans gösterge tabloları incelendiğinde yeni girişimci desteğinden yararlanan işletme sayısının 2013 yılında 8.068, 2014 yılında 10.199, destekten faydalanan kadın girişimcilerin sayısının ise 2013 yılında 3.992, 2014 yılında ise 4.632 olduğu görülmektedir. Yeni girişimcilere verilecek desteğin toplamı ise 98.928.000 TL’dir.
İşte tam da burada can alıcı nokta, yeni girişimci adayı olmak isteyenlerin ne yapacağıdır. KOSGEB’in bu desteğinden faydalanmak isteyen adaylar, planladıkları işi kurmadan önce Girişimcilik kurslarına katılarak girişimcilik belgesi almaktadır. Elbette bu eğitimi almak yolun başı, ancak asıl önemli olan doğru “İş Planı”nın hazırlanması aşamasıdır. Ve iş planında hazırlanması zorunlu SWOT analizi kısmı da oldukça önemlidir. Çoğumuzun en az bir kez duyduğu SWOT analizinin ne olduğuna ve doğru şekilde nasıl hazırlandığına kısa da olsa değinmekte fayda görüyorum.
İlk olarak Prof. Heinz Weihrich’in San Francisco Üniversitesi’nde iken Long Range Planning’de çıkan makalesi ile ortaya atılan SWOT analizi, incelenen kuruluşun, tekniğin, sürecin veya durumun güçlü ve zayıf yönlerini belirlemekte ve dış çevreden kaynaklanan fırsat ve tehditleri saptamakta kullanılmaktadır.
SWOT sözcüğü; İngilizce
Strengths (Güçlü yönler),
Weaknesses (Zayıf yönler),
Opportunities (Fırsatlar),
Threats (Tehditler)
kelimelerinin baş harflerinden oluşmakta olup, incelenen kuruluşun, tekniğin, sürecin veya durumun iç çevresinin analizi sonucunda güçlü ve zayıf yönlerini belirlemekte ve dış çevresindeki unsurların incelenmesi sonucunda ise fırsat ve tehditleri saptamakta kullanılan bir tekniktir.
Girişimci adayları ya da işletmeler güçlü ve zayıf yönlerini tespit edebilmek için:
-Güçlü ve yetenekli lider yöneticilere sahip olup olmadıklarını,
-Teknolojik gelişmeleri takip ederek işletmeye faydası olacak teknolojiyi kullanıp kullanmadıklarını,
-İnovatif düşünüp yeni ürün ve stratejiler geliştirip geliştirmediklerini,
-Kalifiye personele sahip olup olmadıklarını,
-Kurumsal yapılarındaki stratejik hedefleri saptamada eksikleri olup olmadıklarını,
-Ar-Ge’ye verilen önemin derecesini,
-Kurum kültüründe bir yıpranma ya da eksiklik olup olmadığını,
-Pazarlama, satış alanında ve ürün/hizmet kalite ve verimliliğinde azalma olup olmadığı
gibi soruları sormaları gerekmektedir. Böylece analizin Strengths (Güçlü Yönler) ve Weaknesses (Zayıf Yönler) aşaması hazırlanmış olacaktır.
İşletmelerin dış çevresindeki unsurların incelenmesi sonucunda tespit edilen Fırsatlar ve Tehditleri saptamak için ise:
-İç pazardaki ve teknolojideki değişimler,
-Ülkedeki ekonomik ve sosyo-kültürel yapıdaki ilerlemeler,
-İşletme olarak karşılaşılabilecek engeller,
-Devletin, hükümetin ya da uluslararası kurumların politikalarındaki değişimler
-Potansiyel ya da mevcut rakipler ne yapmaktadır?
-Hızla ilerleyen teknoloji piyasadaki konumu tehdit ediyor mu?
-Finansal durumumuz nedir?
-Devletin mali durumu nasıldır?
-Faaliyet konunuzla ilgili ülkenizdeki/dünyadaki durum ve gelişme eğilimleri nasıldır?
gibi sorular sorulup durum değerlendirmesi yapılmalıdır. Böylece işletmeyi bekleyen Tehditler (Threats) ve Fırsatlar (Opportunities) öngörülebilecektir.
Pazarlamada da sıkça kullanılan SWOT analizini, pazarda olan ya da yeni girecek olan ürününüz için yapacağınızı düşünürsek aşağıdaki basit örnek size yol gösterici olacaktır;
Strengths (Güçlü yönler): Ürününüzün (Halen pazarda olan veya pazara yeni vereceğiniz bir ürün olabilir) rakiplerine karşı veya ürünün bizzat pazarda başarılı olmasını sağlayacak güçlü yönlerini belirleyiniz. Örneğin; Ürün çok kaliteli, ambalajı çok güzel, fiyatı rekabetçi, pazarda uzun yıllardır bulunuyor ve yüksek pazar payı var… vs. gibi.
Weakness (Zayıf Yönler): Ürününüzün pazardaki zayıf veya eksik taraflarını tespit ediniz. Örneğin; Rakipleri kadar tanıtım desteği yok, yeni bir ürün olduğu için kullanım şekli tüketici tarafından bilinmiyor… vs. gibi.
Opportunities (Fırsatlar): Ürününüzün pazarda çabuk kabul edilmesi için ne gibi fırsatlar olduğunu belirlemeniz gerekmektedir. Örneğin: Pazarda benzer bir ürün yok, rakipler yeteri kadar penetrasyon (Dağıtım, satış noktalarına giriş) yapamamaktadır ve bundan dolayı iyi yapılabilecek bir dağıtımla rakip ürünlerin önüne geçilebilir veya rakiplerin bayi veya satış noktalarına verilen kâr marjı düşük, sizin ürününüzde söz konusu kâr marjı yüksek tutulursa bu noktalarda rakip ürünler yerine tercih edilebilir….vs. gibi.
Threats (Tehditler): Ürününüzü pazarda tehdit eden unsurları göz önüne alınız. Örneğin: Ürününüzün benzerleri çok güçlü rakip firmalar tarafından üretilmektedir veya ürün iyi tanıtılmaz ise pazarda kabul edilmesi zor olur… vs. gibi.
SWOT analizine göre, ürününüzün satış koşullarında, ambalajında veya başka özelliklerinde değişiklik yapma kararı verebilirsiniz. Aynı şekilde pazara vermek istediğiniz ürünle ilgili bir pazarlama planı yapabilirsiniz.
Yani SWOT analizinde pazara sunmayı düşündüğünüz ürünle ilgili tespit etmiş olduğunuz güçlü yönler ve fırsatlar, zayıf yönlere ve tehditlere karşın daha ağır basarsa veya zayıf yönleri giderebilecek gücünüz varsa, tehditleri de etkisiz hale getirebilecek bir strateji uygulayabiliyorsanız, ürününüzü pazara sunmak için harekete hazırsınız veya pazarda bulunan ürününüzle ilgili yeni bir stratejiyi hayata geçirebilirsiniz demektir.
Ancak, pazara sunmayı düşündüğünüz ürün veya hizmetle ilgili pazarda ciddi tehditler varsa (bu ekonomik durum veya rakip işletmelerin gücü olabilir), o takdirde söz konusu ürün veya hizmeti pazara sunmadan önce bir daha düşünmek gerekebilir. Ürünü pazara vermeden önce gerekli Pazar araştırması veya SWOT analizi yapmayan işletmelerin, sonradan ürünlerini satarken çok zorlandıklarını ve çoğu zamanda başarısız oldukları görülmektedir.
Kaynakça
(1) http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=18521