Süt ürünleri lisanslı depo ile değer kazanacak

Son dönemde gıda enflasyonuna etkisi nedeniyle en çok tartışılan ürün gruplarından biri olan süt ürünleri için ilk kez lisanslı depo uygulamasına geçiliyor. Yağsız süt tozu, peynir altı suyu tozu, tereyağı ve çedar peynirine lisanslı depo ile değer kazandırılması hedefleniyor. Bu amaçla, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, "Süt Ürünleri Lisanslı Depo Tebliği Taslağı'nı hazırlayarak sektörün görüşüne sundu. Standartları belirlenen süt ürünlerinin güvenli ve uygun koşullarda depolanmasını ve ürün senetleri aracılığıyla ticaretinin kolaylaştırılmasını sağlamayı amaçlayan tebliğ taslağı, süt ürünlerinin depolanacağı lisanslı depolarda bulunması gereken asgari niteliklere ve depolama hizmetlerinin yürütülmesine ilişkin usul ve esaslar ile süt ürünlerine yönelik lisanslı depoculuk faaliyetlerine dair diğer konuları kapsıyor.

Ödenmiş sermaye zorunluluğu

Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, "Süt Ürünleri Lisanslı Depo Tebliği Taslağı ile süt ürünleri için kurulacak lisanslı depolarda asgari sermaye sınırları da belirlendi. Buna göre, lisanslı depo işletmesinin: yağsız süt tozu ve peyniraltı suyu tozunda;10 bin ton için; 2 milyon TL, 10 bin 1 ila 2 bin ton için; 2,5 milyon TL, 20 bin 1 ila 30 bin ton için; 3 milyon TL, 30 bin tonu aşan her 10 bin ton için ilave 500 bin TL asgari ödenmiş sermayeye sahip olması gerekiyor. Çedar peyniri ve tereyağında ise, 7 bin ton için 2 milyon TL, 7 bin 1 ile 14 bin ton için; 2,5 milyon TL, 14 bin 1 ila 28 bin ton için; 3 milyon TL,28 bin 1 ila 56 bin ton için; 3.5 milyon TL, 56 bin tonu aşan her 10 bin ton için de ilave 500 bin TL asgari ödenmiş sermayeye sahip olma şartı var.

Depolanacak ürünler

Tasarı taslağına göre, depolamaya ve standartlara uygun süt ürünleri lisanslı depolarda depolanacak. Depolama şartları uygun olmayan, sağlığı olumsuz etkileyecek düzeyde bulunan, Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliğine ve mevzuatta öngörülen diğer hususlara uygun olmayan süt ürünleri lisanslı depolara alınmayacak.

Süt ürünlerine 3 ay geçici depolama olanağı

Gümrük ve Ticaret Bakanlığı'nın "Süt Ürünleri Lisanslı Depo Tebliği Taslağı'n a göre süt ürünleri 3 ayı geçmemek şartıyla geçici olarak da depolanabilecek. Taslakta geçici kabul ile ilgili şu bilgilere yer veriliyor: "Süt ürünleri depolama amacından ziyade nakletme veya bir işletmede kullanılmak üzere kısa süreli muhafaza etme gibi amaçlarla lisanslı depoya en fazla 90 günü geçmeyecek şekilde geçici olarak kabul edilebilir. Bu durumda lisanslı depo işletmesi, süt ürünü sahibiyle kendisi arasında yaptığı özel sözleşme çerçevesinde süt ürünlerini depolar ve depo ücret tarifesinden farklı olarak ücret talep edebilir. Ancak, bu şekilde kabul edilecek süt ürünlerinin miktarı, süt ürünlerinin depolama döneminin başlangıcını takip eden ilk üç ay içinde merkez veya şubede süt ürünleri için tahsis edilen depolama kapasitesinin yüzde 20'sini geçemez. Bu fıkrada belirtilen geçici depolama süresi, gerekli görülmesi halinde genel olarak veya lisanslı depo işletmesi bazında Bakanlıkça en fazla yarısı oranında arttırılıp azaltılabilir."

Geçici depolamada nelere dikkat edilecek

Taslağa göre, geçici olarak kabul edilen süt ürünlerine ilişkin ürün senedi düzenlenmeyecek. Ancak, bu süt ürünlerinin lisanslı depoda geçici olarak bulundurma amacı ortadan kalkarsa veya geçici depolama süresi aşılırsa ürün senedi düzenlenecek. Geçici olarak depoya kabul edilen süt ürünleri, ürün senedi düzenlenen süt ürünlerinden ayrı olarak depolanacak. Süt ürününün geçici olarak depolandığı, hem depo hem de kayıtlarda gösterilecek. Kayıtlarda, süt ürününün ağırlığı ve adedi ile mislen depolanan süt ürünlerinde ürünün depoya konulmasından önce yetkili sınıflandırıcılarca yapılan analiz sonucuna ilişkin bilgiler de yer alacak. Geçici olarak depoya kabul edilen süt ürünlerine ilişkin ürünün sahibi ve lisanslı depo işletmesi arasında çıkan ihtilaflar, aralarındaki sözleşme ve genel hükümlere göre çözülecek.

Ürünlerin depolara yerleştirilmesi ve teslimi

Süt ürünlerinin sınıf ve kalitelerine göre tahsis ve tasnif edilmiş, numaralanmış lisanslı depo raflarında ya da paletli olarak, sınıf ve kaliteleri aynı olan süt ürünleri ile karıştırılarak depolanacağı belirtilen taslakta:

"Süt ürünleri mudinin talebi ve lisanslı depo işletmesinin kabulü halinde, diğer süt ürünleri ile karıştırılmadan orijinal hali korunarak ayrı raflara ya da paletlere konularak depolanabilir. Bu durumda süt ürünleri, diğer süt ürünleriyle karıştırılmadan açıkça ve fark edilebilir şekilde işaretlenir. Ayrı depolanan süt ürünlerinin depodaki yeri kayıtlarda açık şekilde gösterilir. Diğer süt ürünleriyle karıştırılmadan aynen depolanan süt ürünleri, aynı orijinal haliyle; aynı sınıf ve kalitedeki diğer süt ürünleriyle karıştırılarak depolanan süt ürünleri ise ilk giren ilk çıkar metoduyla mudilere teslim edilir." bilgisine yer veriliyor.

Azami depolama süreleri

Gümrük ve Ticaret Bakanlığı'nın sektörün görüşüne sunduğu taslağa göre, üretiminden itibaren; yağsız süt tozu ve peyniraltı suyu tozu azami 12 ay, tereyağı ve çedar peyniri azami 24 ay süreyle lisanslı depolarda depolanabilecek. Süt ürünlerinin üretim zamanı, ürün sahibinin beyanı ile gerekli analiz ve incelemelerle tespit edilecek. Depolama döneminin başlangıç ve bitiş tarihleri, uygulama göz önünde bulundurularak Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından belirlenerek internet sayfasında ilan edilecek.

Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından hazırlanan "Süt Ürünleri Lisanslı Depo Tebliği Taslağı" sektörün görüşleri doğrultusunda yayınlanarak yakın zamanda yürürlüğe girmesi bekleniyor.

Sür ürünleri lisanslı depolarının asgari koşulları

Taslağa göre, yağsız süt tozu, peynir altı suyu tozu, tereyağı ve çedar peynirinin konulacağı lisanslı depolarda aranan asgari koşullar özetle şöyle:

-- Lisanslı depoların; taban, iç ve dış duvar yüzeyleri ile çatısının, süt ürünlerine yabancı madde karışmasını ve kirlenmesini önleyecek, güneş ışığını ve rutubeti geçirmeyecek, süt ürünlerini her türlü koku ve hava etkisi ile iç ve dış zararlardan koruyacak şekil ve nitelikte olmalı.

-- Tabanın ve duvarlarının yıkanabilir ve temizlenebilir, gerektiğinde dezenfekte edilebilir, kolay drene edilebilir, aşınma, dökülme, kondensasyon yapmayacak ve toksik etki yaratmayacak malzemeden olması, duvarlarında, tabanında ve tavanında çatlakların olmaması, kapılarının geniş, sızdırmaz ve zararlıların girmesini engelleyecek nitelikte olmalı.

-- Depoların; yağsız süttozu ve peynir altı suyu tozu için en çok 25 °C ve en çok % 60 nem oranını, tereyağı ve çedar peyniri için -18 °C ve en çok % 75 nem oranını sağlayacak özellikte ve kapalı olmalı.

-- Süt ürünlerinin depolara aktarılması ya da depodan tahliyesi amacıyla ihtiyaç duyulan nakil ve diğer araç ve gereçlerin rahatça çalışabileceği genişlikte boş alanların ve geçiş yerlerinin bulunmalı.

-- Farklı sınıflara ait süt ürünlerinin karışmasını ve niteliklerinin bozulmasını önleyecek büyüklük ve nitelikte olmalı.

-- Lisanslı depo işletmesinin yağsız süttozu ve peyniraltı suyu tozu için lisansa tabi kapalı depo kapasitesi 10 bin tondan, her bir şubesinin kapalı depo kapasitesi ise 3 bin 500 tondan; çedar peyniri ve tereyağı için ise lisansa tabi kapalı depo kapasitesi 7 bin tondan, her bir şubesinin kapalı depo kapasitesi ise 2 bin 500 tondan az olamaz.