Süt hayvancılığında Holstein-Simental tartışması...
Kırmızı et fiyatındaki artış süt hayvancılığına da yansıyor. Girdi maliyetlerinin yüksek, çiğ süt fiyatının düşük olmasından şikayetçi olan süt sığırı yetiştiricilerinden bazıları et fiyatındaki artışı "fırsat" bilerek ineklerini kesime götürüyor.
Et fiyatındaki artışı "fırsat" olarak gören bazı yatırımcılar ise, süt hayvancılığına yatırım yaparken yaygın olan Holstein ırkı inek yerine, et verimi daha yüksek olan Simental ırkı inekleri tercih ediyor.
Son dönemde Simental inek ırkı ile kurulan çiftlik sayısı artınca, süt hayvancılığında Holstein mı, Simental mi tartışması başladı.
Geçen cuma, Antalya'da Alltech'in düzenlediği "Süt Hayvancılığı Toplantısı" yapıldı. Toplantıya ülkenin değişik bölgelerinden ve yurtdışından 200'ü aşkın süt hayvancılığı yapan yetiştirici katıldı. Toplantı aralarında sohbet ettiğimiz yetiştiricilerin ana gündem konularından birisiydi, Holstein mı, Simental mi?
Holstein yetiştiricileri Simental'in olumsuz yönlerini, Simental yetiştiricileri ise Holstein'ın olumsuz yönlerini öne çıkararak tartışmaya katıldı. Bu konuşmalardan ve sektör temsilcilerinden edindiğimiz bilgiler özetle şöyle:
1- Bugüne kadar süt hayvancılığı denildiğinde akla Holstein gelirdi. Süt verimi yüksek olması nedeniyle tercih ediliyordu. Ancak et fiyatının yükselmesi ile yatırımcıların kafası karıştı. Süt hayvancılığına yatırım yapanlar kombine ırk olan Simental'i tercih etmeye başladı. Simentali seçenler için, Holstein'a göre daha az süt verse de etten para kazanma fikri öne çıkıyor.
2-Yurtdışından damızlık gebe düve ithal edilirken Holstein'da en az 100 baş, Simental'de 10 baş için izin veriliyor. Birkaç ay öncesine kadar gebe düve Holstein ile Simental aynı fiyata ithal edilirken, bu günlerde Simentale olan talep nedeniyle fiyat farkı ortaya çıktı.Gebe düve Holsteinlar ortalama 2 bin 500 euroya, Simentaller 2 bin 800 euroya ithal ediliyor. İç piyasada ise damızlık birlikleri üreticiden Holstein gebe düveleri 5 bin ile 5 bin 500 liradan topluyor. İhalelerde 6 bin 500 ile 6 bin 700 liradan satılıyor. Yatırımcı serbest piyasada Holstein gebe düveyi 8 bin lira civarında bir fiyata alabiliyor. Simental gebe düve ise serbest piyasa da 10 bin liraya kadar satılıyor.
3- Buzağı fiyatlarında da farklılık var. Sütten henüz kesilmemiş 10-15günlük Holstein buzağı 1500 ile 1700 liraya satılırken, aynı Simental buzağı 2 bin ile 2 bin 500 liraya satılıyor.
4- Holstein bedensel, fiziksel olarak daha narin bir hayvan. Simental ise daha güçlü ve hastalıklara dayanıklı. Holstein daha az yemle daha çok süt vermesiyle, Simental ise daha çok yemle daha az süt vermesi ve daha çok et vermesiyle tanımlanıyor.
5- Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Hayvancılık Genel Müdürlüğü'nün Avrupa Birliği ülkelerinden ithal edilecek Damızlık Gebe Düve Teknik Kriterleri'ne bakıldığında, süt verimi konusunda iki ırk arasındaki fark daha net görülüyor. Holstein için öngörülen süt verimi birinci laktasyon için en az 8 ton, birden fazla laktasyon için süt verim ortalaması en az 8.5 ton olarak öngörülüyor. Süt yağı ise en az 275 kilo olması isteniyor. Aynı kriterlere göre Simental için öngörülen süt verimi ise 6 ton ile 6.5 ton arasında.Süt yağı verimi ise 235 kilo.
6-Holstein yetiştiricilerinin iddiasına göre, Simental ırkı et üretmek isteyenler için ideal bir hayvan. Et fiyatı yüksek seyrettiği sürece para kazanabilirler. Ancak et fiyatına müdahale edildiğinde, besilik hayvan veya et ithal edildiğinde Simental süt çiftlikleri zarar eder. Bu nedenle Simental ırkını tercih etmek son derece risklidir.
7- Simental yetiştiricilerine göre ise, yıllardan beri Türkiye'de vazgeçilmez süt ırkı olarak sunulan Holsteinın devri kapanıyor. Hastalıklara karşı dayanıksız olan Holsteinin süt verimi söylendiği kadar çok yüksek değil. Et verimi düşük. Bu nedenle Simental yetiştiriciliği ile hem süt hem de et sorunu çözülebilir.
Özetlersek, süt hayvancılığında bir ok sorun yaşanırken, üretici, yatırımcı bir arayış içerisinde. Sektördeki arayışın temel nedeni, üretim maliyetlerini aşağı çekmek ve ürettiği üründen daha fazla para kazanmak. Bu dönem et fiyatı yükseldiği için kimi yetiştiriciler, yatırımcılar, et verimi yüksek olan Simentali tercih edebiliyor. Bu aynı zamanda ülkenin tarım ve dolayısıyla hayvancılık politikasının günübirlik gelişmelere ne kadar açık olduğunu gösteriyor. Yatırım yapanların, yetiştiricilerin kafası o kadar karışık ki, ırk seçiminde net karar veremiyor. Holstein alırsam süt üretimim çok olur, Simental alırsam et üretimim çok olur diye düşünüyor. Şu sıralar et fiyatı daha iyi seviyelerde diye Simentali tercih edenler yarın et fiyatı düştüğünde ne yapacaklarını biliyorlar mı? Bu soruya yanıt verebiliyorlarsa tercihlerinde yanılmamış olurlar. Aynı durum Holstein tercih edenler için de geçerli. Çiğ süt fiyatının ucuz, yem maliyetinin yüksek olduğu düşünüldüğünde, bir yandan süt üretirken, diğer tarafta buzağıları daha yüksek fiyatla satmak, etten kazanacağı para ile bir denge kurmak ve üretimi sürdürülebilir kılmak için Simental bir alternatif olabilir mi? Bu soruya da verilecek yanıt net ise karar vermek çok zor olmasa gerek.
Hayvancılık politikasını belirleyenler, yönetenler, uzun ve orta vadeli bir politikayı oluşturup açıklamaları gerekir. Yetiştirici, yatırımcı, sanayici, ithalatçı bu politikayı bilirse ona göre karar vermesi çok daha kolay olacaktır.