Suriyeli sığınmacılardan bir darbe de turizm gelirine

Suriye’den gelenlerin kesin sayısını kimse bilmiyor. Artık milyondan söz ediliyor. Suriyelilerin okulları var, radyoları var; Türkiye’de iş bile kuruyorlar, iş sahibi oluyorlar. Kimileri de bu ülkede aslında konuk olduklarını unutuyor, Türkiye’nin kendilerine büyük özveriyle kucak açtığı gerçeğini görme aczi içinde şehirlerde terör estirmekten geri durmuyorlar.

Sığınmacılara yapılan yardımların mali boyutu da adeta sır. Kesin bir rakam açıklanmıyor ya da açıklanamıyor. Yani Suriye’deki savaştan kaçıp Türkiye’ye sığınanlar, büyük bir yük oluşturmaktalar ve bu yük her geçen gün biraz daha artıyor. Bu arada, hiç hesapta olmayan istatistiki yükler de ortaya çıkıyor. TÜİK, geçen günlerde Suriye’den gelenlerin, daha doğrusu belli sınır kapılarından Suriye’ye giden bu ülke vatandaşlarının artık turist sayılmayacağını (turizm istatistikleri Türkiye’den çıkışta alınan bilgilere dayalı olarak hesaplanıyor) ve hesaplamanın ona göre yapılacağını duyurdu, turizm istatistiklerini de 2012 ortasına kadar revize etti. Bir de gördük ki, turizm gelirimiz bu yüzden tam 975 milyon dolar düşmüş. Kağıt üstünde de olsa bir yılda 975 milyon dolarlık bir etki ortaya çıkmış.

TÜİK’in açıklaması

Gelin önce TÜİK’in Suriye’den gelenlerin artık turist sayılmayacağına dönük açıklamasına göz atalım:

“Suriye’de başlayan ve 2012 yılı başından itibaren yoğunluk kazanan iç savaş, bu ülkeden gelenlerin sayısında dikkate değer nitelikte artışa neden olmuştur. Büyük çoğunluğu turizm amaçlı olmayan bu geliş/gidişlerin özellikle Gaziantep Kargamış, Hatay Cilvegözü ve Yayladağı, Kilis Öncüpınar ve Şanlıurfa Akçakale sınır kapılarından yapıldığı ve 2012 yılı üçüncü döneminden itibaren sürekli artış gösterdiği tespit edilmiştir.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) turizm istatistikleri kapsamında yaptığı çalışmalarda Emniyet Genel Müdürlüğü (EGM) sınır rakamlarını kullanmaktadır. Söz konusu rakamlar turizme konu olmayan geliş/gidişleri de kapsadığından, hesaplamalarda 2013 üçüncü döneminden başlayarak, yukarıda belirtilen sınır kapılarından çıkış yapan Suriye vatandaşı sayısının EGM sınır rakamlarından çıkartılmasına karar verilmiştir. Ayrıca 2012 üçüncü dönemine kadar, geriye dönük açıklanan sonuçlar da bu doğrultuda revize edilmiştir.”

975 milyon dolarlık revizyon 

TÜİK, söz konusu sınır kapılarından çıkan Suriyelileri turist saymamaya başlayınca, ki bu kesinlikle doğru bir uygulama, Türkiye’nin turizm gelirinde düşüş ortaya çıktı. TÜİK, bu kapılardan çıkan Suriye vatandaşlarını turist olarak dikkate almak suriteyle hesaplama yaptığı 2012’nin son iki çeyreği ile bu yılın ilk iki çeyreğine ilişkin rakamları da revize etti.

Bu revize sonucu geçen yılın üçüncü çeyreğindeki turizm geliri 120 milyon, dördüncü çeyreğindeki turizm geliri de 225 milyon dolar geriledi. Yapılan revizyon, bu yılın ilk çeyreğindeki turizm gelirinin 269 milyon, ikinci çeyreğindeki turizm gelirinin de 361 milyon dolar düşük görünmesiyle sonuçlandı.

Böylece, geçen yılın ikinci yarısı ve bu yılın ilk yarısını kapsayan bir yıllık dönemin revizyonu sonrası turizm geliri 975 milyon dolar düşmüş göründü. “Göründü” diyoruz, çünkü Suriye’den gelenlerin burada turist olarak harcama yapması zaten söz konusu değildi ki. Suriyelilerin çoğu buraya karınlarını doyurmaya ve barınmaya geliyorlardı, turist gibi para harcamalarını kim bekleyebilirdi ki…

TÜİK’in düzenlemesiyle istatistiki bir hata da düzeltilmiş oldu. Doğrusu, TÜİK’in bu operasyonu turizm gelirini artıracak yönde olsa, belki de çok şey söylenir ve yazılırdı. Ama turizm gelirlerinin düşük görünmesi sonucunu doğuran, bu yüzden de cari açığın daha da büyümesine yol açan bu operasyonun üstünde pek durulmadı.

Olumsuz görülen adımlar, uygulamalar nasıl eleştiri konusu oluyorsa, olması gerekirse, olumlu adımlar da o ölçüde övgüyü hak etmeli.