Suriye’den Türkiye’ye bakış tamamen duygusalmış!

Güneş DOĞDU SOYLU
Güneş DOĞDU SOYLU GAZİANTEP'ten [email protected]

Türkiye, ülkelerin­deki iç savaştan kaçan Suriyelilere 14 yıldır en iyi şekilde ev sahipliği yaptı, yap­maya devam ediyor. Öyle ki, misafirleri­ne kendi vatandaşla­rından bazı konularda daha fazla imkânlar sağlaması nedeniyle zaman zaman eleştirilerin odağı olmuştur.

Geçtiğimiz yıl eğitim, sağlık, iş hayatı başta olmak üze­re halkı rahatsız eden konularda bir takım düzenlemelere gidil­mesi ve denetimlerin artırılma­sı yönünde kararlar ardı adına açıklanır olmuştu.

Suriye’de tarih 8 Aralık 2024 tarihini gösterdiğinde hiç bek­lenmeyen bir sürpriz yaşandı. 61 yıllık Baas rejimi resmen yı­kıldı. Suriye’de halk kutlamalar yaptı. Bu duruma en çok sevi­nen ülke tabii ki, 14 yıldır dün­yada eşi benzeri görülmemiş ev sahipliği yapan komşu Türkiye idi. Ülkenin her köşesinde Suri­ye halkının mutluluğuna ortak kutlamalar yapıldı.

Suriyelilerin ülkelerine gönüllü ve onurlu dö­nüşü yönünde her türlü desteği sunmaya hazır olduğumuz açık­lamaları yapıldı. Ancak gönüllü ve onurlu dönüş için Suriyeli mi­safirlerimiz beklediğimiz yönde bir geri dönüş henüz sağlamadı. Çünkü yıkılan bir ülkeye dönüş konusunda buradaki düzenlerini hemen bozmak istemediler. Za­mana ihtiyaçları var belli ki…

Diğer tarafta iç savaş döne­minde dahi önemli ticaret yap­tığımız Suriye’nin yeni yapılan­ma sürecinde doğal olarak en faz­la talep ülkemize gelecektir diye düşünülerek hazırlıklara başla­dık. Zaten son yıllarda ekonomik olarak istediğimiz büyüme ve ge­lişmelerin yaşanmadığı ülkemiz­de Suriye konusu gelecek için resmen umutlarımızı yeniden yeşertmişti.

En fazla Suriyelinin misafir edildiği ikinci kent olan Gaziantep’te de başta inşaat ve yan sanayi, gıda olmak üzere ge­niş ürün yelpazesine sahip olma avantajıyla Suriye’nin yeni süre­cinde rol almak için harekete ge­çildi. Gaziantepli yetkililer Suri­yeli yetkililer ile ilk günden iti­baren yakınlık avantajı ile hemen hemen her gün bir araya geldi.

DÜNYA Gazetesi olarak irti­bat sağladığımız bazı iş dünya­sı temsilcilerinin sadece tica­ret olarak değil Suriye’de üretim yapmak için de çeşitli temaslar­da bulunduğunu öğrendik. Suri­ye’de ticarette TL’nin kullanıl­ması, lojistik avantaj ve daha bir­çok avantajla ilk günden itibaren artan ürün talebiyle yüzler gül­meye başlamışken Suriye geçici hükümeti 11 Ocak 2025 itibariy­le gümrük vergilerini yüzde 300- 500 artırdığını bildirdi.

Konuyu ilk olarak Güneydoğu Anadolu Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracat­çıları Birliği Başkanı Celal Ka­dooğlu olmak üzere Güneydoğu Anadolu İhracatçı Birlikleri Ko­ordinatör Başkanı Fikret Kileci, Gaziantep Sanayi Odası Başkanı Adnan Ünverdi, Gaziantep Tica­ret Odası Başkanı Tuncay Yıldı­rım, Türkiye Makarna Sanayici­leri Derneği Başkanı Aykut Göy­men, Gaziantep milletvekilleri Melih Meriç, Bünyamin Bozge­yik gündeme taşıdı.

Gaziantep’in dışında sonrasında bazı il yetki­lileri de açıklama yapmaya baş­ladı. Dışişleri Bakanlığı ve Ti­caret Bakanlığı 17.01.2025 tari­hinde akşam saatlerinde sosyal medya hesaplarında konunun takipçisi olduklarını, sorunun çözümüne yönelik bu hafta için­de yüz yüze görüşme yapılacağı­nı açıkladı. Suriye, yıllarca süren iç savaş nedeniyle büyük bir eko­nomik çöküntü yaşadı.

Geçici hükümet, finansal kaynaklarını artırmak amacıyla yüksek vergi­ler uygulayarak, kamu hizmetle­rini finanse etmeye çalışmakta. Ancak bu durum, iki ülke arasın­daki ekonomik ilişkileri ve tica­reti bitirme noktasına getirdi. Bu vergilerin artışı, Suriye’nin içindeki ekonomik durum, sava­şın yol açtığı yıkım ve geçici hü­kümetin bütçe ihtiyaçları ile iliş­kili olduğu düşünülse de Mısır, Ürdün, Irak gibi Arap ülkelerine benzer vergi artışları yapılmadı­ğı da diğer tartışılması gereken bir konu. Meğer Suriye’den Tür­kiye’ye bakış tamamen duygu­salmış denilmeye başlandı.

Böyle önemli bir konuda ülke olarak daha fazla tepki göster­memiz gerekmiyor muydu? Ga­ziantep’te basın mensupları ola­rak bizler kurcalamasak konuyu değerlendirmelerini istemesek il yetkilileri de bir süre daha sessiz kalacak gibiymiş. Bir şekilde Ga­ziantep’ten ses yükseldi peki baş­ka yerlerden neden ses çıkmadı. Suriye ile ticaret sadece Gazian­tep için mi önemli?

İhracat ra­kamları öyle demiyor oysa ülke ihracatında Suriye’nin önemli bir payı var. Son söz; Türkiye-Su­riye ilişkileri, güvenlik, mülteci krizi ve siyasi dinamikler gibi çe­şitli faktörlerin etkisiyle sürek­li bir değişim göstereceğe benzi­yor. DÜNYA Gazetesi olarak Su­riye’deki gelişleri yakından takip etmeye devam edeceğiz.

Yazara Ait Diğer Yazılar Tüm Yazılar