Sürdürülebilir yatırım trendleri
Dünya değişiyor. İklim krizinin gölgesinde, ekonomik dalgalanmaların ortasında ve teknolojik dönüşümün tam ortasında duruyoruz. Bu değişimin en dikkat çekici yanlarından biri ise yatırım dünyasının da artık “yeşil” bir geleceğe yönelme si. 2025, sürdürülebilir yatırımlar açısından kritik bir yıl olacak. Peki, bu trend yalnızca bir moda akımı mı, yoksa ekonomik sistemimizin kaçınılmaz dönüşümünü mü ifade ediyor? Son yıllarda “sürdürülebilirlik” kelimesi, şirketlerin pazarlama kampanyalarından hükümet politikalarına kadar her yerde yankılanıyor. Ancak mesele sadece çevre dostu bir imaj yaratmak değil. Artık yatırımcılar, sadece kârlılık değil, etik ve uzun vadeli sürdürülebilirlik açısından da bilinçli kararlar almak zorunda. Küresel çapta ESG (Çevresel, Sosyal ve Yönetişim) yatırımları 2024’te rekor seviyelere ulaştı ve 2025’te bu yükselişin devam etmesi bekleniyor.
Yatırımın yeni rotası: yeşil enerji ve yapay zekâ
2025 yılında, sürdürülebilir büyüme ve ihracata dayalı kalkınma hedefleri doğrultusunda, Türkiye’yi küresel ticaretin merkezi haline getirme çabaları devam ederken yeşil enerji ve sürdürülebilirlik yatırımları öne çıkıyor. Yenilenebilir enerji projelerine yaklaşık 2,5 milyar dolar yatırım yapılmış ve enerji üretiminde yenilenebilir kaynakların payı, 2024 yılında yüzde 57’ye yükselmiş. Üstelik Tüm dünyada olduğu gibi sürdürülebilirlik endeksleri Türkiye’de de yükseliş göstermiş. 2024 yılında BIST 100 endeksi, yüzde 31,6 oranında değer kazanarak art arda altı yıl boyunca yükselişini sürdürmüş. Ancak yatırımın yeni rotasında yeşil enerjiyle birlikte ya pay zekâ da var. Özellikle jeneratör yapay zekâ alanında, 2023 yılında 29,1 milyar dolar olan yatırım miktarı, 2024’te yüzde 192 artışla 56 milyar dolara ulaşmış. Türkiye Yapay Zekâ İnisiyatifi’nin 2024 yılı faaliyet raporuna göre, yapay zekâ girişimleri ne yapılan yatırımlar, toplam girişim sermayesi yatırımlarının yüzde 25’inden fazlasını oluşturmuş.
Kazandıran yatırımlar yeşil olanlar mı?
Geleneksel yatırımcılar, sürdürülebilir yatırımların hâlâ geleneksel yatırımlarla rekabet edemeyeceğini düşünürken veri ler aksini gösteriyor. Dahası; yenilenebilir enerji, sürdürülebilir tarım, atık yönetimi, su kaynakları yönetimi gibi alanlara yapılan yatırımların getirileri artıyor. İklim krizine karşı önlem almayan şirketler için gelecek belirsizliklerle dolu. Önümüzdeki yıllarda hem yasal yaptırımlarla hem de tüketici boykotları ile karşı karşıya kalma ihtimalleri var. Sürdürülebilir yatırım sadece büyük fonların değil, bireysel yatırımcıların da radarına girmeye başladı. Bu nedenle artık insanlar, birikimlerini çev reye zarar veren sektörlerde değerlendir mek istemiyor. Ancak her “yeşil” etiketli yatırım gerçekten sürdürülebilir mi? İşte burada devreye “greenwashing” kavramı giriyor. Sürdürülebilirlik konusunda samimi olmayan bazı şirketlerin, sürdürülebilirlik iddialarının gerçeği yansıtmadığı ortaya çıkıyor. Bu yüzden yatırımcıların yeşil aklama konusunda oldukça dikkatli olması ve gerçekten çevresel etki yaratabilecek projelere yönelmesi gerekiyor.
Yeşil finansın geleceği
İklim krizi, enerji krizleri ve kaynak kıtlığı gibi konular, dünyayı yeşil yatırımlara yönelmeye zorluyor. Küresel ekonomide yaşanan çalkantılar, enerji fiyatlarındaki dalgalanmalar ve hükümetlerin karbon nötr hedefleri, yatırım dünyasında büyük bir paradigma değişimi yaratıyor. Uzun vadeli kazanç artık sadece para ile ölçülmüyor; sürdürülebilirlik kriterlerini be nimseyen yatırımlar hem ekonomik refahı hem de ekolojik dengeyi koruma potansiyeline sahip. Bu yüzden, gelecekte kazanmak isteyen yatırımcıların sadece finansal getiriyi değil, çevresel etkileri de göz önünde bulundurması gerekecek. Gelecek yeşil ve bu yeşilin içinde kazanç da var. Ama en büyük kazanç, belki de dünyanın kendisi olacak.