Şubatta turist sayısı yüzde 10 azaldı, ama gerçek düşüş çok daha fazla

Yabancı turist sayısı ocaktaki yüzde 6.4'ten sonra şubatta da yüzde 10.3 geriledi. İki ayın toplamındaki azalma böylece yüzde 8.5 oldu.

Turist sayısındaki bu azalma, sektörün kaygı duyulan ölçüde bir darboğaza girmeyeceği gibi yorumlanabilir mi? Öyle ya, turizm gelirlerinde yüzde 40 dolayında bir azalmadan söz edilmiyor muydu, Antalya yöresine gelen turist sayısında da yüzde 40-45 gibi bir gerileme olacağı dile getirilmiyor muydu? Bu değerlendirmelere bakarak şubat ayı tablosunun hiç de kötü olmadığını söylemek mümkün. Ama bu değerlendirme ne kadar doğru?

Önce şu şubat ayı turist hareketine yakından bakalım. Türkiye'ye en çok turistin geldiği ülke sıralamasında yıllardır birinciliği başka ülkeye kaptırmayan Almanya, şubatta ikinci sıraya inmiş. İlk sırada sürpriz bir ülke var; Gürcistan. Ne oldu yani, Gürcüler Türkiye'yi yeni mi keşfetti, tatil yapmak için akın akın Türkiye'ye mi geliyorlar? Yoksa Gürcüler buraya bir şekilde çalışmak; çocuk ya da yaşlılara bakmak için mi akın ediyorlar? Ya da, Türkiye'yi bir geçiş noktası olarak mı görmekteler? 

Aslında Gürcülerin Türkiye'de bakıcılık işlerinde çalışmaları yeni değil. Ama bu durum, rekor kıran girişi açıklamaz. Bu ülke vatandaşları Türkiye'de tatil de yapmıyorlar, başka ülkelere geçmek için Türkiye'yi basamak olarak kullandıkları da yok. 

Sarp sınır kapısından yoğun bir giriş-çıkış yaşanıyor. Özünde sınır ticareti yapılıyor. Bir kişi bir ayda belki de üç-beş kez, belki daha fazla giriş-çıkış yapıyor. Dolayısıyla oluyor mu bir kişi, duruma göre on giriş!

Gürcistan'dan gelenlerin sayısı 2014 ve 2015'in şubat aylarında sırasıyla 101 bin ve 106 bin düzeyinde bulunurken, bu yılki Gürcü sayısı 152 bine fırlamış durumda. Bir ayda 152 bin, yani günde ortalama 5 binin üstünde giriş. Burada kişi sayısından söz edilemez tabii ki, bu giriş sayısını gösteriyor. Çok açık ki aynı kişiler bir ay içinde defalarca giriş-çıkış yapıyor. Gürcistan'ın ekonomik yönden Türkiye ile ilişkileri Sarp sınır kapısında yoğunlaşıyor. Küçük ticari faaliyetler ve alışveriş için yoğun bir trafik yaşanıyor Sarp'ta. Bu da Gürcü vatandaş sayısının turizm istatistikleri çerçevesinde ilk sıraya oturması sonucunu doğuruyor.

Böylece Gürcüler, Almanları geride bırakmış oluyor. Almanya'dan gelen turistlerin 2014 ve 2015'in şubat aylarında 140 ve 153 bin olan sayısı ise bu yıl 138 binde kaldı. Böylece Türkiye'ye en çok turist gönderen ülkeler arasında Gürcistan birinci sıraya oturuverdi. Gürcistan'dan gelenlerin sayısı şubatta geçen yıla göre yüzde 43, ilk iki toplamında ise yüzde 24 arttı. Hemen belirtelim, Gürcistan ilk iki ay toplamında da Türkiye'ye en çok turist gönderen ülke konumunda bulunuyor; Almanya ise ikinci sırada.

Bize zengini gerek zengini! 

Hani yalnızca gelen kişi sayısına ya da giriş sayısına bakarak bir değerlendirme yapsak, daha önce de belirttiğimiz gibi durum hiç de abartıldığı kadar karanlık değil. Ama gerçek çok başka. Gürcüler gidip Antalya'da tatil mi yapıyor yani. Şu çok iyi biliniyor, buradan gerçekleşen girişler, Türkiye'nin turizm yarasına çare değil. Bize zengin Avrupalı turist gerek, bunun farkındayız zaten.

Ama bakıyoruz, Avrupa'dan gelenlerin sayısında şubat ayında yüzde 9 azalma var. İlk iki aydaki azalma da yüzde 8'e yakın. 

Pek para harcamayan, zaten harcayacak durumu olmayan, başta Antalya olmak üzere önemli turizm merkezlerimizin yerini bile bilmeyen adeta kof bir turist akını var. Hani, olsa ne olur, olmasa ne olur, dedirtecek türden bir akın. Gürcistan'dan gelenler, ancak be ancak Sarp sınır kapısı dolayındaki esnafın işlerinin canlanmasını sağlıyor, o kadar.

Rusya'nın durumu

Sanal denilebilecek turist girişi de yok değil. Örneğin Rusya... Hani bu ülkeden kimse gelmeyecekti? Oysa Rusya'dan ocakta 22, şubatta 20 bin olmak üzere iki ayda 42 bin turist geldi. Ama 42 bin kişinin ne kadarı gerçek anlamda turist? Tam sayıyı verme şansımız yok, ama bu 42 bin kişinin çoğunun aslında Rus turizm acentelerinin Türkiye'de çalışan personelinin giriş çıkışından oluştuğu biliniyor. Kaldı ki bir kişi birden fazla giriş çıkış yapabiliyor ve sanal bir artış meydana geliyor; Gürcistan örneğinde olduğu gibi.

Yükselen yıldız İran 

Gürcistan'dan olan girişlerin bize pek bir yararı yok. Başta Almanya'dan olmak üzere Avrupa'dan gerçekleşen girişler yavaşlıyor, bu kötü. Ama neyse ki Avrupalı turistin yerini tutmasa da İran'dan gelenlerin sayısında belirgin bir artış var. İranlı turist sayısı şubat ayında geçen yıla göre yüzde 17 artışla 125 bine çıktı. İki ayda gelen İranlı sayısı da 217 bin oldu. 

İran'dan gelenler ne Avrupalı, ne Rus turistin yerini tutacak; ama oluşan boşluğu sınırlı da olsa dolduracak. 

"Algıyı değiştirmek şart"

Turizm sektörü temsilcilerinin görüşlerini alıyoruz. Sektöre sağlanan desteğin pek bir önemi olmadığı dile getiriliyor. Başta İngilizler olmak üzere bazı ülke vatandaşlarının fiyata normal zamanlarda çok duyarlı olduğunu, örneğin 5 pound için tercihlerini değiştirdiklerini hatırlatan bir sektör temsilcisi, "Şimdi İngilizler, bize göre yüzde 80 dolayında daha pahalı olan Mayorka'yı tercih edebiliyor. Çünkü Türkiye'ye ilişkin algı çok fena bozuldu. Mülteciler ve terör yüzünden biz fiyatları çok daha aşağılara çeksek bile yabancı turisti ikna etmemiz çok zor" görüşünü dile getiriyor. 

Yani şubatın içi boş rakamlarına bakarak sevinmeyelim, sorun ciddi ve öyle kolay kolay üstesinden gelinebilecek gibi değil.