Şu birlikte anıldığımız Brezilya
Brezilya, sıcak parada daralma öngörüsüyle üç karar aldı. Bunlardan biri Gelişmekte olan 11 ülke faiz indirirken Brezilya faiz artırımına gitti. Finansal işlem vergilerini sıfırladı ve bazı yol ve liman yenileme inşaatlerini askıya aldı. Bu kararlar bir dönem bizim Merkez Bankamızın kararlarında olduğu gibi "Şaşırtıcı" olarak kabul edildi.
Dünyada sık sık birlikte anıldığımız ülkeler arasında yer alan Brezilya son bir ayda art arda üç önemli karar aldı. Bu üç kararın dünyada sıcak para hareketinde daralma olacağı düşüncesine bağlı olduğu görülüyor. Brezilya Maliye Bakanı Mantega, kararlarının gerekçesini, "FED'in hamlelerine karşılık bariyerleri kaldırmak" olarak ortaya koydu.
Bu üç karardan birisi paraları Real'deki düşüşü önlemek, yabancı para girişini sürdürmek için politika faizini 50 baz puan artırıp yüzde 7.5'ten yüzde 8'e yükseltti.
İkincisi Finansal İşlem vergisinin kaldırılması oldu.
Üçüncü karar ise Dünya Kupası ve Olimpiyat arifesinde olmalarına karşın 300 milyar dolarlık yol ve liman yenileme inşaatlarının askıya alınabileceği belirtildi.
Bu kararların alınmasındaki üç önemli gelişmeden söz ediliyor.
Bunlardan biri yıllık büyüme hedefi yüzde 2.4 olan ülkede ilk çeyrek büyümesinin binde 6 gibi çok düşük düzeyde kalması oldu.
İkinci etkinin kaynağı olarak ülkenin uzun yıllar sonra ilk defa dış ticaret açığı vermesi olarak gösterildi.
Kararın üçüncü ayağında ise vergilerin düşürülmesine ve bazı temel mallarda fiyat indirimlerine karşın enflasyonun yüzde 6.5'e yükselmesi yer aldı.
The Economist, gelişmeyi, "Brezilya'da işler Başkan Rousef'in 2011 seçimi sonrası öngörülerinden farklı şekilleniyor" diye yorumladı. IMF raporunda ise "Brezilya ne yaptığını bilen ve istikrardan sapma göstermeyen bir ülke" değerlendirmesi ile Brezilya'nın ekonomi politikasını ve kararlarını destekler bir görünüm ortaya koydu. Bilindiği gibi Bahar 2013 Raporu'nda IMF Raporu'nda Türkiye için kötüleşen göstergeleri işaret etmekle yetinmişti.
Kararlar sonrasındaki gelişmelerin sonuçlarına baktığımızda, Real'in değer kaybına set çekildiğini, hemen dış fon girişlerinde artış sağlandığını görüyoruz. Kamu petrol arama ve dağıtım kurumu Petrobas gelirlerinin düşmesini göze alarak, akaryakıt fiyatlarını düşürüp tüketicilerin rahatlamasını sağladı. Yatırımların GSMH'nın yüzde 18'4 seviyesinde olması öngörülmesine karşın uluslararası kumlara açık ihalelerle yapılacak yol, liman, demiryolu ihaleleri askıya alınarak, kamu harcamalarında bir kısıntıya gidileceğinin sinyali verildi. Buna karşılık Brezilya Kongresi, 500 milyar dolarlık kamu yatırım paketini onaylamaktan geri durmadı. Ancak, kullanım yetkisini hükümete bıraktı.
Gelişmekte olan ülkelerin yakından izlemesine karşın, Brezilya, onlardan farklı olarak bu kararları aldı. Brezilya Merkez Bankası faiz artırırken, 11 gelişmekte olan ülkede faiz indirimlerine gidiliyordu.
Brezilya'nın son kararları bir zaman bizim Merkez Banka'mızın dünyadaki bazı kararlara aykırı aldığı kararlar gibi "şaşkınlık"ta yarattı. Sonuçlarına karşı "izle gör" beklentili açıklamalar gündeme geldi.