Şu Anda Buradasınız
Volatilitenin bu kadar arttığı, yetkili yetkisiz, etkili etkisiz herkesin görüş bildirdiği bir ortamda olan biteni kısa vadeli olarak yorumlamak hem zor hem de doğru olmaz. PBOC’den gelebilecek adımlar, Fed üyelerinin hafta sonu açıklayacağı görüşler, varlık fiyatlarında stratejik fiyat seviyelerinin kırılması kısa vadeli miyopik bir yaklaşımı hemen çürütebilir. Ancak durum tespiti yaparak orta vadeli bir görüş bildirebileceğimi düşünüyorum. Her şeyden önce şu anda yaşanan satışları Kara Pazartesi (çünkü 22% düşmüştü) veya Asya Krizi (çünkü ekonomik bir çöküş yaşanmıştı) olarak geçmiş örneklere paralel adlandırmak doğru olmayacaktır. Önemli bir satış ve ekonomik açıdan yavaşlamadan bahsediyor olsak da henüz kriz aşamasında değiliz. Çin ekonomisinin vitrine çıkmasına değil bu kadar geç çıkmış olmasına şaşırıyor olmamız gerek. Zira yıllardır biriken sorunlar ancak bir borsa çöküşü neticesinde öne çıkabildi. Önceki cümlede vurgu hangi kelimelerde olması gerekir diye sorsanız “borsa” veya “çöküş” değil “yıllardır biriken sorunlar” derim. Zira Çin borsası çıkardığı gürültünün aksine yabancıların payının görece az olduğu ve profesyonellerden ziyade amatör yerlilerin spekülatif işlemler yaptığı bir piyasa. PBOC’nin kısa vadede yangını söndürmek için attığı zorunlu karşılıkları ve faizleri indirimi adımları ise ekonomik açıdan istenilen sonucu yaratmayacak. Zorunlu karşılıklarda indirim sadece ülkeden çıkan parayı karşılıyor ve ekstra likidite sağlamıyor. Faiz indirimi ise kredi sorunu olan bir ülkede ateşe su yerine benzin dökmek anlamına geliyor. Ancak bu kararlara ek olarak bir yıl üstü vadeli mevduatlara uygulanan faiz tavanı kaldırıldı ve liberalizasyon yolunda bir adım daha atıldı. Söz konusu oranların ne kadar yükseleceği bize bankacılık sektörünün sağlığı açısından bir ipucu verecektir. Çin konusuna uzun zamandır ve çok değindiğim için uzatmayacağım. Çin ekonomisinin büyüme hızı yüzde 3-4 seviyelerine kadar gerileyecek. Orandan ziyade nasıl gerilediği ve içeriği önemli olacaktır. Daha önce de altını çizmiştim. Piyasaların korkması gereken Fed’in faiz arttırması değil arttıramaması olmalı. Nitekim son FOMC tutanaklarında faiz artışına dair bir işaret olmamasına rağmen piyasalar yukarı gitmekte zorlandı. ABD ekonomisinin büyümede 7. yıla girdiği bir dönemde Fed’in faizleri sıfır seviyesinden 0.25%’e bile çıkartabilecek bir güç görmemesi tüm global ekonominin “üflesek yıkılacak” durumda olduğunu gösterir. Hele ki Çin’in de kaçınılmaz bir şekilde daha da yavaşlayacağını düşünürsek. Kriz senaryoları için henüz erken ancak S&P endeksinde 1820-50 aralığı kırılırsa hızlı bir düşüşle 1680 seviyesine kadar gerileyebilir. Ancak biraz daha uzun bakarsak 2016 yılında S&P’nin kuvvetli bir performans göstermesini bekliyorum. Çin endeksinin çökmesi Çin ekonomisinde sorunların hemen dibe vuracağı anlamına gelmediği gibi S&P’nin yükselmesi de ABD ekonomisinin sorunsuz olduğunu göstermez. Bundan sonra yapılması gereken zor bir finansal ve ekonomik döneme beş kala portföylerin ve yatırım kararlarının yeni bir gerçekliğe göre ayarlanması gerektiğinin kabulüdür.