Strateji 2023 devamı
2023 yılı ihracat stratejisi ile ilgili olarak sohbetimize katmak istediğimiz bazı başlıkları, geçen hafta konuşmuştuk. Açıklanan stratejinin eylem alanı olarak belirtilen bölümlerinde yer alan başlıklara hiç itirazımız yok. Ancak hep söylediğimiz bir şeyi yine tekrarlamak istiyoruz; bu ifadeler öyle veya böyle başka yerlerde, programlarda, niyet bildirimlerinde yer aldılar. Gel gelelim hayata geçirilmeleri kaplumbağa hızıyla oluyor ve bazıları da uygulamalardaki aksamalar ve gecikmeler nedeniyle, iş insanlarımız tarafından tepkiyle karşılanıp olması gerektiği kadar kullanılmıyor. Strateji belgesi eylem planı güzel şeyler de uygulamada neler olacağını hep birlikte izleyeceğiz. Burada muhalefet yaptığımız sanılmasın lütfen, amacımız güzel niyetleri sonuca eriştirecek işlerin başına olumsuz bir şey gelmemesi için ihracatçı penceresinden işlerin nasıl göründüğünü belirtmek.
Aynı çerçeveden olmak üzere, en bilinen ihracatta devlet yardımları kapsamında verilen desteklerden hangisi ne kadar kullanılıyor bakalım. En çok fuar desteği kullanılıyor, zira fuar şirketleri satış yapabilmek için bu desteği cazibe unsuru olarak kullanıyor ve uygulamaya destek veriyorlar. Bu desteğin de başvurudan ne kadar süre sonra alındığı ortada. Pazar araştırması gibi harika bir destek var, amma ihracatçıların büyük bir kısmının ya haberi yok, ya da "devletin cebinde akrep var, onlardan para çıkmaz" mantığı ile "onlarla uğraşacağıma, sözüm parama geçer" diye kullanmıyorlar. Nedeni de geç ödemeler ve bürokrasi deniliyor. Bakanlıktaki uzmanların canla başla çalıştıklarını bilmesek bürokrasiye fena halde yükleneceğiz amma son zamanlarda ödemelerin hızlandırıldığı haberleri bizleri biraz umutlandırıyor. Ciddi ve önemli bir unsur olan, ihracatçılarımızın bu konulardaki bilgi eksikliğini gidermek ve onları bu destekleri kullanır hale getirmek için biraz daha gayret gerekiyor. Hep söylediğimiz bir şeyi burada tekrar etmek isteriz, yapılması gereken işlerin bir kısmını biz ticaret ve sanayi erbabı kendi örgütlerimiz aracılığı ile de yapabiliriz. Yeter ki bu örgütlerin yöneticileri gereken dikkati gösterip üyelerinin ihtiyaçlarına eğilsin ve eğitim, danışmanlık, finansman, ihracat sigortası, pazar araştırması, alım heyeti getirmek gibi devletin cömertçe destek sağladığı konularda program yaptırsınlar. Bunları yapanlar var ve elde ettikleri neticeler de ortada.
Bir de bizlerin tam anlamıyla yapamayacağımız bir şeyler var, o da doğru bilgi ve pazar istihbaratına hızlı erişilmesi. Bizler buralarda masa başı araştırmaları yaparak, Ekonomi Bakanlığı, DEİK, ticaret ve/veya sanayi odaları vb. kurum ve kuruluşların hazırladığı raporlara erişebiliyoruz. Ayrıca Uluslararası Ticaret Merkezi (ITC), Hollanda CBI, CIA (World Factbook) vb. kuruluşların veri bankalarına izin verildiği kadar girebiliyoruz. Giremediklerimizi bakanlıktan istiyoruz. Hedef pazar olarak seçtiğimiz ülkelerdeki ticaret müşavirlerinden de özgün pazar ve alıcı bilgileri beklerken, kendi bulabileceğimiz katalog bilgileri gelince de hayal kırıklığına uğruyoruz. Ülke raporları güzel ve başlangıç değerlendirmeleri için iyi şeyler. Amma hızla değişen dünyada statik bilgi kaynakları, dinamik ve güncel olanlarla desteklenmezse, gerektiği kadar işe yaramıyorlar.
Bu nedenle, yurt dışı kadro sayısının arttırılmasının yanı sıra ve ondan daha önemli olarak, verimliliklerinin ve istihbarat yeterliliklerinin arttırılması gereklidir diye düşünüyoruz. Daha önceki bir sohbetimize istinaden Sayın Bakanımız Zafer Çağlayan'ın adıyla gönderilen bir açıklamada, alınan personelin nitelikleri vurgulanıyordu. Buna hiç itiraz etmiyoruz zira yeterlilikleri olan personel iyi işlere imza atacaktır. Ancak okuldan yeni çıkmış veya piyasa tecrübesi olmayanların ticari istihbarat toplama konusunda yetiştirilmeleri gerektiğini, bugün elimize gelen müşavirlik bilgilerinin çoğuna bakarak rahatlıkla söyleyebiliriz.
Dış görevlerde bulunan dostlarımız alınmasınlar amma biz burada masa başında elde edebileceğimiz bilgileri onlardan istemiyoruz. Bulunduğunuz ülkelerin güncel piyasa ve aktif alıcı bilgilerine ihtiyacımız var.