Sosyal medyanın dedikleri
Sosyal ağların toplumsal olaylardaki rolü üzerine yoğun bir tartışma yaşanıyor. Kendimizi, bu güne kadar hep dışarıdan izlediğimiz olayların içerisinde bulunca, konu gündeme daha fazla taşınır oldu. Siyasiler, STK’lar, kullanıcıların kendileri ve en nihayetinde başbakanın da dâhil olduğu bir tartışma başlamış oldu.
Sosyal ağlar üzerinden haberleşmenin, yani sosyal medyanın, bireylerin yaşam biçimlerine, adetlerine, psikolojilerine olan etkenleri üzerine sayısız makale bulabilirsiniz. Yakın zamanda Türkiye’de internet bağımlığı genelinde ancak Facebook, Twitter benzeri sosyal ağlar özelinde bağımlılık hakkında çalıştaylar bile yapıldı. Ancak bu yeni medyanın toplum üzerindeki etkisi üzerine kapsamlı bir çalışma bulmak mümkün değil; Arap baharı, Occupy Wall Street ve Londra kalkışmalarını tetikleyen ve organize eden ana unsur olmasına rağmen.
Gezi olaylarının başlaması ile birlikte toplumun genelinde maalesef şöyle bir algı oluştu; geleneksel medya suskun/ susturulmuş ve alternatifi olan sosyal medyada yayınlanan her haber doğrudur. Bu algının oluşmasında medyanın payı da kuşkusuz büyük. TV seyircisi penguenleri izlemekten sıkılınca, Twitter, Facebook, Instagram ve YouTube üzerinden paylaşılanları izlemeye başlaması da çok doğal. Ve gördükleri karşısında şoka girip, hepsini doğru olarak kabul edip daha sonra retweet etmesi, yani paylaşması da beklenir bir durumdur.
Son günlerde yaşanan olaylarda özellikle haber TV’leri başta olmak üzere ana akım medyanın sınıfta kaldığı doğrudur. Ancak sonradan da görüldüğü gibi sosyal medyanın da farklı algıları tetikleyecek şekilde kullanıldığı veya en azından kullanılabileceği gerçeğini görmek gerekir. Sosyal medya kimi zaman sahte haberlerin doğruymuş gibi yayılmasına sebep oluyor dedik ya, ben bu yazıyı kaleme alırken teknoloji gündeminde de bir sahte başlık tekrar yayılmaya başladı.
Tekrar diyorum, çünkü haber tam bir yıl öncesine ait. Habere göre Samsung firması, kazandığı davdan dolayı Apple’a olan 30 milyon dolarlık tazminatı 30 kamyon dolusu 5 sent göndererek ödemiş. Türkiye’nin sıcak gündeminde bu konu çok yayılmadı ancak dünya gündeminde şimdi bu sahte haberin gerçek olmadığı ile ilgili haberler ana akım medyada yayınlanıyor.
Yani insanlar çok güvendikleri sosyal medyadaki haberlerin doğruluğundan ancak asli medyada yayınlandığında emin olabiliyorlar ise, bunu da analiz etmek gerekir.