Sorunlar ağırlaşırken belirsizlik azalmaz!..
Kısa vadeli bir bakış açısı ile piyasalardaki eğilimleri izleyerek değerlendirme yapanlar belirsizliğin azaldığını, iyimser eğilimlerin yakında geri dönebileceğini düşünebilir. Çoğunluğun böyle bir yaklaşım içinde olması veya bu yönde beklentiler ile yönlendirilmesi bir süre için onları haklı çıkarabilir. Basit genellemeler ile ve eğilimlerin sürdürülebilir olmadığını ihmal ederek sorunların ağırlaşması pahasına günü kurtarmaya devam edebilirler. Diğer taraftan sorunlar ağırlaşır iken belirsizliğin azalması gerçeğin kendisi değil, yanıltıcı bir görüntüdür. Bugün küresel ekonominin içinde bulunduğu açmazın kaynağını bu büyük çelişkide aramak gerekir.
Son haftalarda riskten kaçınma eğilimini tetikleyen eğilimlerde yaşanan düzeltme doğal olarak kısa vadeli algılamaları etkiler. Federal Reserve'nin parasal genişleme dozunu düşürmemesi, bütçe ve borç tavanı sıkıntısı nedeniyle böyle devam edeceği beklentisinin güçlenmesi ve 10 yıllık Hazine kâğıtlarının kayıplarını kısmen geri alması önemlidir. İtalya’da hükümetin güvenoyu alması da sakinleşmeye katkı yapmış olabilir. Fakat bunlar eskiden olduğu gibi gelişmekte olan ekonomilere yeniden sermaye akınının başlayacağı anlamına gelmez.
Son bir-iki hafta içinde finansal piyasalarda yaşanan fiyat hareketleri sermaye hareketlerinin artması ve risk alma isteğindeki yükselişin bir sonucu değildir; beklentilerdeki spekülatif değişimin yerel oyuncular üzerindeki etkisinden kaynaklanmaktadır ki, bu da likiditeyi artırarak çıkmak isteyen yabancıların amacına ulaşmalarını kolaylaştırmaktadır...
Bu aşamadan sonra parasal genişleme ile küresel ekonominin durgunlaşmasını, rekabet koşullarının daha kötüye gitmesini önlemek pek olası değildir. Gelişmişlerin uzun süredir durgunluktan çıkamadığını, gelişmekte olanların da iki yıldır kademeli olarak durgunlaştığını dikkate alır isek içinde bulunduğumuz koşulların yarattığı gerçek belirsizliği daha iyi anlayabiliriz. Eğer parasal genişleme hızlanır ise enflasyonist azalır ise deflasyonist baskıların belirleyici olacağı bir süreç bizi bekliyor. Gelişmekte olanların, gelişmiş ülke riskine tercih edilmesi için de herhangi bir sebep kalmadı. Federal Reserve'yi parasal genişlemeyi kademeli olarak kısmaya iten, diğer gelişmiş ülke merkez bankalarını daha tedbirli olmaya zorlayan temel unsurda bu açmazdı.
Finansal piyasaların görmezden geldiği ve fiyatlamaktan kaçındığı çelişkiler zorunlu olarak kapıyı çalmaya başladı. Farkındalık arttıkça finansal tercihler değişecek, oynaklık artacak, yapay bir şekilde şişen finansal piyasalar hem kazançlarını geri verecek hem de sığlaşacak. Beklentiler yolu ile günü kurtarma devri biterken, besiye çekilmiş sorunları gözlerden uzak tutmak pek mümkün olamayacak.
Küresel ekonomiye ilişkin belirsizlik ve kırılganlık 2008'deki krizde bile bugünkü kadar yüksek olmamıştı. Hayal penceresi niteliğindeki finansal piyasalardan küresele gelişmelere bakanların bu gerçeği fark etmesi için şimdilik biraz erken!.. Yakında mecburen anlayacaklar ama risk taşıyanlar için çok geç olacak...