Sorunlar 6111'i aşıyor!
Bazı kamu alacaklarının yeniden yapılandırılmasına ilişkin 6111 sayılı kanunda değişiklik TBMM gündeminde. AKP Giresun Milletvekili Nurettin Canikli'nin, ekonomik ve ticari faaliyetleri yurt içinde doğal afet, yurt dışında ise siyasi karışıklık veya rejim değişikliği gibi nedenlerle zarar görenlere 6111 kapsamındaki taksitlerini erteleme imkânı tanıyan kanun teklifi, Plan ve Bütçe Komisyonu'nda kabul edildi.
Teklif biri yürürlük olmak üzere üç maddeden oluşuyor. Doğal veya siyasi "afetzedeleri" ilgilendiren 1'inci maddesini özetleyerek iki bölümde aktarmaya çalışayım ki neyin nasıl uygulanacağı anlaşılabilsin:
Bir, "6111 sayılı kanunun 168'inci maddesinin birinci fıkrasına, 'bir aya kadar' ibaresinden sonra gelmek üzere, 'yabancı ülkelerde de faaliyette bulunan vergi mükelleflerinden Ekonomi Bakanlığı tarafından olağanüstü politik riskin gerçekleştiği tespit edilen ülkede faaliyette bulunan ve (…) faaliyetleri nedeniyle durumları 213 sayılı kanunun 13'üncü maddesine göre mücbir sebep kabul edilenlerin, bu kanun kapsamındaki idarelere mücbir sebep halleri devam ettiği sürece ödemeleri gereken taksitlerin ödeme süreleri " ibaresi ile;
İki, "213 sayılı kanunun 15'inci maddesine göre doğal afet nedeniyle mücbir sebep ilân edilen yerlerdeki alacaklı idarelere doğal afetin vukuu tarihinden itibaren ödenmese gereken taksitleri ödeme süreleri, mücbir sebep halinin bitim tarihini takip eden aydan başlamak üzere topluca veya ayrı ayrı bir yıla kadar" ibaresi eklenmiştir."
İyi ama yetmez!
Yasama sürecinde hızla ilerleyen teklif kanunlaştığında, yapılandırma kapsamında taksit ödeme süreleri Bakanlar Kurulu Kararnamesiyle uzatılacak mükellefler Van-Erciş, Kütahya-Simav (deprem), Rize (sel) ve Suriye'deki siyasi karışıklıklar nedeniyle Antakya illerinde yoğunlaşıyor.
Bu illere, Antakya kadar olmasa bile, Suriye ve bu ülke üzerinden diğer Ortadoğu ülkeleriyle ekonomik ve ticari ilişkileri bulunan Adana, Mersin, Gaziantep, Şanlıurfa, Mardin gibi illerdeki iş dünyası aktörleri de, belirli ölçülerde, eklenebilecek.
Libya'da büyük çaplı müteahhitlik işleri yüklenmiş şirketlerin yanı sıra diğer yatırım ve ticari faaliyet sahibi girişimcileri de kapsayacak olan 6111 yapılandırma desteği ilgili kesimleri memnun etse de "yeterli" bulunmuyor, başka tedbir ve destekler talep ediliyor.
Özellikle Van-Erciş ile Antakya ekonomilerinin, iş çevrelerinin doğal afet ve siyasi riskler sonucu karşı karşıya kaldıkları sorunlar, bu teklifin çapını çok aşıyor. Keza, Libya riskleri de öyle…
Bankalar şemsiyeyi kapattı mı?
Üzerinden üç aydan fazla zaman geçti; ne Van ne de Erciş'te depremin yol açtığı ağır yaşamsal sorunlar, en azından, kabul edilebilir seviyede çözülebildi. Kamuoyuna yansıyan haberler, verilen sözlere rağmen işlerin pek yolunda gitmediğini açıkça gösteriyor. Buna yerel ekonomi de dahil.
Van ile Antakya iş dünyası liderleri bu konuda çok şikâyetçiler; kamu kredi mekanizmaları arızalı; KOSGEB destekleri etki olarak sınırlı ve miktar olarak yetersiz; bankalar bu illeri çoktan "risk grubuna" almış, finansman taleplerini yokuşa sürüyor.
Gelen bilgiler, bankacılık sisteminin öyle depreme, kışa kıyamete filân aldırmayıp özellikle Van-Erciş yöresinde "şemsiyeyi" kapattıklarını gösteriyor, "ipotek" işlemlerini bile durdurmuşlar. Esnaf, yetersiz kredilerden bile yararlanamıyor.
Canikli'nin teklifi, kapsayacağı illerde sınırlı 6111 desteğiyle her sorunu çözmeyecek, ama, ekonomileri doğal afet veya siyasi riskler yüzünden sarsılan, zarar gören illerde yaşanan sorunların, bilindiği sanılan sorunlardan daha ağır, ciddi ve derin olduğunu; tedbirlerin ise yetersiz kaldığını anlamamızı sağlıyor.