Sorumluluk davalarında genel kurul kararına ihtiyaç var mıdır?
Limited ortaklıkta müdürlere karşı ortaklık tarafından açılacak sorumluluk davalarında genel kurul kararına ihtiyaç var mıdır?
Prof. Dr. Oruç Hami ŞENER - Ticaret Hukuku Uzmanı
Limited ortaklıkta yönetim ve temsil organı, ortaklık müdürleridir. Müdürler, kanundan veya ortaklık sözleşmesinden kaynaklanan yükümlülüklerini kusurlarıyla ihlal ederlerse, ortaklığa, ortaklara ve de ortaklık alacaklılarına karşı verdikleri zararlardan dolayı sorumlu olurlar (Türk Ticaret Kanunu (TTK) 644/I a ve TTK 553/I). Ortaklık, ortaklar veya alacaklılar ortaklıklar hukukunun en önemli davalarından birisi olan sorumluluk davasını açmak suretiyle, müdürlerden ortaya çıkan zararın giderilmesini isteyebilirler.
Şayet ortaklık tarafından müdürlere karşı sorumluluk davası açılacaksa, ortaklığın öncelikle bir genel kurul kararı almasının gerekli olup olmadığı tartışılabilir. Çünkü kanun koyucu TTK’da sorumluluk davasını düzenlerken, bu hususta açık bir kural getirmemiştir (Bakınız: TTK 644/I a ve TTK 553 vd). Ancak böyle bir genel kurul kararı alınmasının gerekli olduğu, kanundaki bazı hükümlerden dolaylı olarak anlaşılmaktadır. Gerçekten de TTK’nun 618. maddesinin III. fıkrasının c bendinden, ortaklık tarafından müdürlere karşı açılacak sorumluluk davalarında genel kurul kararı alınması gerektiği sonucu ortaya çıkmaktadır. Bu kurala göre, genel kurulda sorumluluk davası açılması hakkında karar verilmesi sırasında, oyda imtiyaz (yani oy hakkının esas sermaye paylarının sayısına göre belirlenmesine ilişkin ortaklık sözleşmesi hükmü) uygulanmayacaktır. Bu kuraldan ortaya çıkan önemli husus, ortaklık tarafından müdürlere karşı sorumluluk davası açılacaksa, öncelikle genel kurul kararı alınması gerektiğidir. Bu bir dava şartıdır. Ancak kanaatimce sorumluluk davası gibi önemli bir dava bakımından, bu şekilde dolaylı bir hükümden genel kurul kararı alınması zorunluluğunun ortaya çıkıyor olması eleştirilebilir niteliktedir. Kanun koyucu TTK 644/I a gereğince limited ortaklıkta da uygulanacak TTK 555’de, bu hususta daha açık bir hüküm getirmeliydi.
Yeri gelmişken uygulamanın da müdürlere karşı ortaklık tarafından açılacak sorumluluk davalarında genel kurul kararı alınmasının gerekli olduğu yönünde geliştiğini söylemek isterim. Gerçekten de Yargıtay son dönemde verdiği birçok kararında, limited ortaklıkta, ortaklık tarafından müdürlere karşı açılacak sorumluluk davalarında genel kurul kararı alınması gerektiğini, bunun bir dava şartı olduğunu, TTK 618/III c düzenlemesine dayanarak içtihat etmiştir. Ayrıca Yargıtay bu kararlarında, böyle bir genel kurul kararı alınmaksızın müdürlere karşı sorumluluk davası açılmışsa, bu eksikliğin yargılama sırasında tamamlanabileceğini, bu durumda mahkemenin genel kurul tarafından sorumluluk davası açılması yönünde bir karar alınması için davacıya (yani limited ortaklığa) kesin süre tanıyarak sonucuna göre karar vermesi gerektiğini belirtmiştir. Bu yönde bir karar (11.HD, 19.1.2015, E. 2014/15609, K. 2015/615) şöyledir:
“…Dava, limited şirket müdürünün sorumluluğuna ilişkindir. Mülga 6762 sayılı TTK'nın 556. maddesinde şirket yöneticilerinin sorumlulukları hakkında anonim şirketin bu hususlara ilişkin hükümlerinin uygulanacağı öngörülmüş olup, bu yollama ile uyuşmazlığa aynı Yasa'nın 341. maddesi uygulanacaktır. Bu maddeye göre sorumluluk davasının açılabilmesi için, bu yönde alınmış bir ortaklar kurulu kararı bulunması gerekmekte olup bu husus dava şartıdır. Dava tarihinde yürürlükte bulunan 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu uygulaması da aynı yöndedir. (m. 618/son) Dava konusu olayda sorumluluk davası açılması için alınmış bir genel kurulu kararı bulunmadığından dava açma koşulu oluşmamış ise de bu husus yargılama sırasında tamamlanabilir. Bu durumda mahkemece genel kurul tarafından bu yönde bir karar alınması için davacı tarafa mehil ve gerektiğinde kesin mehil verildikten sonra sonucuna göre bir hüküm tesisi gerekirken bu eksiklik giderilmeden davanın esası hakkında karar verilmesi doğru görülmemiş, kararın re'sen bozulması gerekmiştir…“ (Bu karar yayınlanmamıştır). Benzer nitelikte başka yayınlanmamış kararlar için bk. 11.HD, 20.04.2015, E. 2015/521, K. 2015/5538; 11.HD, 24.11.2015, E. 2015/5757, K. 2015/12454; 11.HD, 26.2.2015, E. 2015/1754, K. 2015/2626.
Bu kısa çalışmadan ortaya çıkan sonuçları şöyle özetleyebilirim: Limited ortaklıkta müdürlere karşı ortaklık tarafından sorumluluk davası açılabilmesi için, öncelikle genel kurul tarafından dava açılması yönünde karar alınması gerekir. Bu bir dava şartıdır. Şayet böyle bir karar alınmadan sorumluluk davası açılırsa, mahkeme hemen sorumluluk davasını reddedemez. Bu eksikliğin tamamlanması için davacı ortaklığa kesin süre vermelidir. Verilen kesin sürede ortaklık genel kurulu, sorumluluk davası açılması yönünde karar alırsa dava görülmeye başlanır. Buna karşılık verilen sürede karar alınamazsa, açılan sorumluluk davasının dava şartı yokluğu nedeniyle reddedilmesi gerekir.