Son çeyrek yüzde 5.6, yıllık yüzde 8 olabilir

TÜİK, GSYH'de 2010'un son çeyrek ve dolayısıyla yıllık gerçekleşmesini bugün açıklayacak. GSYH'nin, son çeyrekte yüzde 5.6, yılın tümünde yüzde 8.0 dolayında arttığı tahmin ediliyor. Bu oranların, yukarı yönlü olmak üzere 0.1-0.2 puan sapma gösterebileceği hesaplanıyor.

Son çeyreğe ilişkin yüzde 5.6, aslında yüksek bir oran. Ancak, imalat sanayinin bu dönemdeki performansı, GSYH tahminlerinin de yukarı yönlü revize edilmesi sonucunu doğurdu. İmalat sanayi üretimi geçen yıl 2009'a göre ilk çeyrekte yüzde 20 artmış, oran ikinci çeyrekte yüzde 14.8'e, üçüncü çeyrekte yüzde 10.3'e inmişti. Üretim artışındaki yavaşlama eğiliminin son çeyrekte de sürmesi beklenirken tersi oldu ve imalat sanayi üretimi geçen yılın son çeyreğinde önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 13.4 artış gösterdi.

Toplam GSYH içinde yüzde 23-24 dolayında payı bulunan imalat sanayinin bu itici gücüyle GSYH'de son çeyrekte beklenen artış da üçüncü çeyrek artışının altında kalmayacak, hatta bir miktar üstüne de çıkabilecek.

GSYH ilk çeyrekte yüzde 11.8, ikinci çeyrekte yüzde 10.2 büyümüş, üçüncü çeyrekteki büyüme oranı yüzde 5.5'e inmişti. 2009 yılının son çeyreğinin yarattığı olumsuz baz etkisiyle, geçen yılın son çeyreğindeki artışın yüzde 5.5'in altında kalması bekleniyordu. Ancak öyle anlaşılıyor ki, imalat sanayindeki performansın etkisiyle yüzde 5.5 dolayında, hatta bir miktar üstünde bir artış gerçekleşecek.

Türkiye ekonomisi geçen yılı yüzde 8'lik bir büyümeyle kapattığı takdirde, 2005 yılındaki yüzde 8.4'ten sonraki en iyi büyüme performansı yakalanmış olacak.

GSYH de V çizdi

Pazartesi günü de yazdık; Türk reel sektörünün, ekonomiye bakışını gösteren moral değerler, kapasite kullanımı ve üretim açısından krizden çıkışta klasik bir V çizdiği gözleniyor. Bu durum doğal olarak GSYH verilerine de yansıyacak. 2010 yılı büyümesi yüzde 8 olduğu takdirde, GSYH büyüklüğü sabit fiyatlarla 104.9 milyar lira olacak. GSYH, 2009 yılında 97.1, 2008 yılında ise 101.9 milyar liraydı.

Geçen yıl tahmin edildiği gibi yüzde 8'lik büyümeyle kapatılmışsa bile, oluşan GSYH büyüklüğü, 2008'e göre yalnızca yüzde 2.9'luk bir artışa işaret ediyor.  

GSYH, 2008 yılında son çeyrekteki çöküşün etkisiyle yalnızca yüzde 0.7 büyümüş, 2009 yılında ise yüzde 4.7 küçülmüştü. 2009'un ilk iki çeyreğinde sırasıyla yüzde 14.6 ve yüzde 7.6'lık keskin daralmalar yaşanmış; üçüncü çeyrekte yüzde 2.7'ye inen daralma, yerini dördüncü çeyrekte yüzde 6'lık büyümeye bırakmıştı.

Herkes yanıldı

2010 yılına girilirken GSYH'de öngörülen artış yüzde 3.5'ti. Ancak ekonominin tahminlerin ötesinde hızlı büyümesi karşısında GSYH artış tahmini yüzde 6.8'e revize edildi. Ne var ki, girişte de vurguladığımız gibi imalat sanayinin tahminlerin ötesinde bir performans sergilemesi yüzde 6.8'in çok üstünde bir GSYH gerçekleşmesi ortaya çıkacağını gösteriyor.

Ekonomi son çeyrekte hiç büyümese bile 2010 yılı GSYH artışının yüzde 6.5 düzeyinde gerçekleşeceği dikkati çekiyor.

GSYH'nin tahminlerin çok üstünde gerçekleşeceğinin işareti yalnızca imalat sanayi üretiminden gelmedi kuşkusuz. Dış ticaret, özellikle de ithalat tahminlerin çok üstünde seyretti. Hem zaten sanayi üretimi ithalatı, ithalat sanayi üretimini besledi.

GSYH artışı yılın tümü için yüzde 3.5 düzeyinde öngörülürken, cari açık hedefi de 18 milyar dolardı. GSYH'ye ilişkin tahmin yüzde 6.8'e revize edildiğinde cari açık hedefi de 39 milyar dolar olarak değiştirilmişti. Ama biliniyor ki, cari açık bu düzeyin de çok üstüne çıkarak 48.6 milyar dolar olarak gerçekleşti.

Yani ekonomideki canlılığın en belirgin olarak kendini gösterdiği alanlardaki hareket çok önceden gözlenebiliyordu ve ortaya çıkan tablo, GSYH'de hedefin çok üstünde bir gerçekleşme olacağına işaret ediyordu.

Şimdi, 2011 için baz yükselmiş durumda. 2010 düzeyinin üstüne sabit fiyatlarla yüzde 4.5 daha eklemek gerekiyor ki 2011 hedefi tutturulabilsin. Ancak, yılın ilk aylarına ilişkin veriler ışığında yüzde 4.5'in mütevazı bir hedef olarak kaldığını söylemek pek yanlış olmasa gerek.