Son çeyrek büyümesi yüzde 5'i bulabilir

Artık GSYH tahmini yapmak için önemli bir dayanak noktamız var; sanayi üretimi. TÜİK'in önceki gün açıkladığı aralık ayına ilişkin verilerle birlikte GSYH'nin yaklaşık dörtte birini oluşturan imalat sanayi üretimine ilişkin tablo belli oldu.

İmalat sanayinde son çeyrek üretimi 2008 yılının yüzde 9.5 üstünde. Hemen belirtelim, dün verdiğimiz son çeyreğe ilişkin yüzde 9'luk büyüme, toplam sanayiye ilişkindi, yüzde 9.5 ise imalat sanayinin oranı, yani bir yanlışlık yok.

2008 yılının son iki çeyreği ile geçen yılın ilk üç çeyreği boyunca bir önceki yılın aynı dönemine göre gerileyen üretim, böylece altıncı çeyrekte artıya geçmiş durumda; üstelik, kayda değer bir oranda. Şimdi merak edilen, imalat sanayi üretimindeki bu artışın, GSYH'yi ne ölçüde yukarı iteceği.

GSYH kapsamında imalat sanayi dışında kalan sektörlerdeki büyüklük 2008'e göre hiç değişmezse bile GSYH son çeyrekte 2008'in yüzde 2 üstüne çıkacak. Yani son çeyrek büyümesinin yaklaşık yüzde 2'si cepte!

Ancak diğer sektörlerde de elbette bir büyüme söz konusu. GSYH'nin seyrini belirleyecek üç ana iktisadi faaliyet alanı var. Bunlardan imalat sanayinde durum belli. Diğer iki alan; toplamda yaklaşık yüzde 15 payı bulunan ulaştırma, haberleşme ve depolama ile yüzde 13 payı bulunan toptan ve perakende ticaret. Görüldüğü gibi bu üç alan, GSYH'de yüzde 50'den fazla pay alıyor.

Toptan ve perakende ticaret, 2008 yılının son çeyreğinde yüzde 15.9 ile en büyük daralmanın yaşandığı iktisadi faaliyet kolu olmuştu. Öyle ki, inşaatta da, imalat sanayinde de daha düşük oranlı daralmalar görülmüştü. Yani, toptan ve perakende ticarette son çeyreğe ilişkin baz etkisi 2009 verilerinin iyi gelmesini sağlayacak. Ayrıca, 2009'un son çeyreğinde ticaret sektörünün görece canlı olduğu da biliniyor. Dolayısıyla, bir yanda imalat sanayi, bir yanda toptan ve perakende ticaret son çeyrekteki büyümenin ivme kazanmasında önemli rol oynayacak.

En az yüzde 3.5 görünüyor

Birbiriyle ilintili üç veri söz konusu; imalat sanayindeki durum, GSYH kapsamındaki imalat sanayi sektöründe oluşan oran ve toplam GSYH değişimi. Bu üç veri arasındaki ilintiden yola çıkılarak yapılan hesaplar, son çeyrekteki büyümenin en az yüzde 3.5 olacağına işaret ediyor.

Toptan ve perakende ticaret ile ulaştırmaya ilişkin olarak rakamsal bir tahminde bulunmak neredeyse olanaksız. Ancak bu faaliyet kollarında da işlerin çok kötü seyretmediği dikkate alındığında ve diğer alanlarda en azından baz etkisi sayesinde bir toparlanma olacağı göz önünde bulundurulduğunda son çeyrek büyümesinde ibre yüzde 5'i gösteriyor.

Yüzde 5'e kadar olan oranlar, aslında "mütevazı oranlar" da denilebilir. Son çeyrekte büyümenin büyük bir sürprizle yüzde 5'in çok üstüne çıkma olasılığı da yok değil. Böyle bir oran gelirse ona da şaşmamak gerekiyor.

Yıllık küçülme yüzde 5.2 olur

Son çeyrekte büyüme yüzde 5 düzeyinde gerçekleşir ve TÜİK tarafından daha önce ilk üç çeyrek için açıklanan veriler revize edilmezse 2009 yılındaki küçülme yüzde 5.2'de kalacak demektir. Böylece, hükümetin yüzde 6'lık revize küçülme tahmininden bile daha iyi bir sonuç elde edilmiş olacak.