Sofralık, mis gibi tarla domatesi 40 krş.
Domatesin tam mevsimi. Çok kişinin özlemi “sofralık-mis gibi kokan tarla domatesi”… Ne var ki pazarlarda, marketlerde bu gibi domatesi bulmak zor. Pazarlarda, marketlerde domates fiyatı da 4 TL'nin altına inmedi.
Bu anlatılanlar domates konusunun “Şehir –Tüketici” penceresinden görüntüsü.
Ama bu “Şehir-Tüketici” penceresinden görüntüsünün arkasında bir de “Tarla-Üretici “ penceresinden görüntüsü var.
Tarlada durum nedir? Üreticinin durumu nedir? Öğrenmek için Menemen Ziraat Odası Başkanı Metin Karagöl ile görüştüm.
Metin Karagöl’ün anlattığına göre, Menemen’de domatesler olgunlaştı. Ama talep yok. Üretici domatesini yok parasına satmak zorunda kalıyor. Hatta satamadığından domatesler tarlada kalıyor.
Ekilmezse fiyat artıyor, ekince alan olmuyor
Genel olarak Menemen’de 10 bin dönüm alanda domates yetiştiriliyor. Bir dönümden ortalama 7 ton-10 ton domates alınıyor. Yaklaşık 100 bin ton domatesin 2 bin tonu salçalık, 2 bin tonu kurutmalık kalanı sofralık domates.
Salçalık domatesleri, domates işleme fabrikaları sözleşmeli olarak yetiştiriyor. Bu yıl kilosu 32 krş. Kurutmalık domates fiyatı 38-40 kuruş arası. Sofralık mis kokulu tarla domatesinin tarladan satış fiyatı 40 kuruş. En fazla 50 kuruş. Alan yok.
Menemen Ziraat Odası yönetimi, talep yokluğu nedeniyle giderek düşen domates fiyatlarına ilgiyi çekmek ve de ürünü tarlada kalan üreticiye destek olmak amacıyla üreticinin tarlada kalan domateslerini kilosu 45 kuruştan, bedelini Menemen Ziraat Odası bütçesinden ödeyerek satın almış.
Domatesler Menemen'de halka bedelsiz dağıtılmış
Metin Karagöl, bu domateslerin yetiştirilmesindeki emek ve masrafı anlattı. Domates ekim alanları şubatta hazırlanıyor, fideler martta örtü altına dikiliyormuş. Hava şartları iyileşince örtü kaldırılıyormuş. Haziran 20’den sonra erken domates hasadı başlar, ağustosa kadar devam edermiş.
Genelde tüketici penceresinden sadece pazar ve market fiyatının yüksekliğinden yakınılır. Ziraat Odası Başkanı Metin Karagöl diyor ki: "Üretici hale domatesi 40 kuruştan teslim ediyor. Tüketici en aşağı 4 TL'den satın alıyor. İyi de bu 40 kuruş ile 4 TL arasındaki farkı kimler paylaşıyor?"
Üretici de tüketici de mutsuz
Üretici ve tüketici fiyatı arasındaki fark bu kadar büyük olmasa, tüketici talebi daha yüksek olacak. Bu hem üreticinin malının tarlada kalmasını önleyecek hem de üreticinin biraz daha yüksek gelir elde etmesine imkan verecek.
Menemen’de domates üreticisi domates mevsimi bitince tarlasını temizleyerek kışlık ıspanak ekecek.
Menemen tarım üretiminde bereketli topraklara sahip. Çilek, incir, kurutmalık üzüm, kavun-karpuz önde gelen ürünler. Pamuk bir süre önce ekilmez olmuştu.
Pamuk fiyatları artmaya başlayınca pamuk ekimi gene ilgi görmeye başladı.
Menemen Ziraat Odası Başkanı Metin Karagöl diyor ki: "Bütün mesele, çiftçinin, toprak sahiplerini yönlendirememesi. Sahipsizliği. Biber para ediyor. Herkes biber ekiyor. Biber ekenlerin hepsi zarar ediyor. Domates para ediyor. Domates üretimi artınca domates elde kalıyor. Tarım Bakanlığı'nın üreticiye yol göstermesi, üreticiyi aydınlatması şart.”