Sizce bunlar sadece hayalde mi kalır?
ABD yaptırımları kaldırıldı!
Trump'tan gelen açıklamalar sonrasında ABD Hazinesi Türkiye'ye uygulama kararı aldığı tüm yaptırımları kaldırdığını açıkladı. Suriye'de iki süper güç ile atılan imzalar sonrasında pozitif gelişmeler sürmeye devam ediyor.
Şimdi takip edeceğimiz iki önemli konu var! Biri ABD'de başlatılan Halkbank davası, diğeri de F-35 anlaşmazlığı. Eğer Halkbank davası düşer ya da çok önemsiz bir ceza ile kapanırsa, F-35'ler konusunda da uzlaşı sağlanırsa, ABD ile ilişkiler bir üst boyuta taşınır. Akabinde iki liderin ABD'de yapacakları zirvede, Trump'ın yeniden 100 milyar dolarlık yeni bir ticaret anlaşmasını gündeme taşıdığını görebiliriz.
Bu gelişmeler Türkiye için çok önemli bir sürece yol açar! ABD ile yeni bir ticaret anlaşmasının imzalanması halinde, reytingciler bunu talimat olarak göreceklerdir. Yani sonrasında kredi notlarımızın arttığını ve hatta artmaya başladığını duymaya başlarız. Unutmayın ki, yatırım yapılabilir seviyenin çok altındayız. Bu nedenle de uluslararası fonların yatırım alanında değiliz. Kredi notlarımız yeniden artmaya başlayıp da, bir süre sonra yatırım yapılabilir seviyelere ulaşacağımız görülürse, Türkiye'ye çok hızlı fon girişleri başlayacaktır.
2020'de TCMB'nin dövizi tutma çabalarına şahit olacağız!
Yukarıdaki senaryolarım gerçekleşecek olursa, bir tarafta dışarıdan girecek fon akımları, diğer tarafta ise oluşacak güven ortamı ile içeride çözülmeye başlayacak 191 milyar dolar boyutundaki döviz tevdiat hesapları (DTH) nedeniyle kurlarda ciddi düşüş riskleri ile karşı karşıya kalacağımız görüşündeyim. İşte böyle bir ortamda TCMB'nin cari denge ve ihracatı desteklemek için döviz alımları ile kurların gereğinden fazla kontrolsüz bir düşüş yaşamasına mani olma çabalarını görmeyi bekliyorum. Ama bu ortam TCMB'nin faizi düşürmek için de elini güçlendirecektir. Yani faizler düşen döviz baskısı nedeniyle rahatlıkla düşürülebilecektir.
2020'de BİST gelişmiş borsalardan pozitif ayrışacak!
Madem başladık, devam edelim! ABD ile F-35 sorununu yeniden aşar ve dediğim gibi serbest ticaret anlaşmaları yapılırsa, devamında hızlı reyting artışları gelir. Türkiye'de bir kaç yıldır baskılanan yatırımlar patlar. Büyüme hızlanır.
ABD, Çin'in gidişatını olabildiğince geciktirmek için alternatif partnerler yaratmak durumundadır. Çin'in ABD ile ticaretinde 325 milyar dolar fazlalığı var. Çin dünyaya yolladığı ihraç ürünlerinin yüzde 96'sını, yani 10 milyon konteynerden fazla ürünü deniz yolu ile 40 gün içinde Avrupa pazarlarına ulaştırabilirken, 2013 yılında ilan ettiği ''One Belt, One Road- Bir Kuşak, Bir Yol'' projesi ile 2049 yılına kadar yaklaşık 8 trilyon dolar büyüklüğe sahip bir yatırımla, 65 ülkeyi kapsayan proje tamamlanınca, bu süreyi kara yolları ve hızlı tren hatlarıyla 16 güne indirmeyi planlıyor.
Yani ABD'nin Çin'in karşısında durma şansı yok. Çin muhtemelen 10 sene sonrasında dünya ekonomisinin zirvesine çıkmış olacak. Sonrasında da dünya ekonomisine yön veren ülke konumunda olacak. Türkiye de 2013'te aynı yıl projeyi desteklediğini ilan etti. 2015'te de Çin ile bu kapsamda bir dizi anlaşma imzalandı. Türkiye projenin Orta Kuşak hattındaki en jeopolitik önem taşıyan ülke konumunda.
Kısacası ABD bu süreci sadece erteleyebilir. Bu nedenle Türkiye'nin kendisine zaten ekonomik boyutta rakip olamayacağını düşündüğü için, Çin'de yaptırdığı bazı üretimleri Çin dışındaki ülkelere kaydırarak, Çin'in büyüme hızını yavaşlatmaya çalışacaktır. Türkiye potansiyel genç nüfusu, üretim kapasitesi, jeopolitik konumu dolayısı ile ABD için ideal bir partner olur. Trump bunu gördüğü için gerdiği ilişkileri, bambaşka bir boyuta doğru da geliştirebilir.
BİST ne olur?
Bu dediklerim olursa BİST, dolar bazında zirve diye gördüğü 50 bin dolar seviyelere göre, şuan bulunduğu 17.400 dolar seviyeler nedeniyle çok ciddi yükseliş potansiyeli taşır. 50 bin doların kur karşılığı şuan için 286 bin endekse denk geliyor. Ki eski zirveler bu kurduğum hayallerle ilgisi olmayan Türkiye'nin gördüğü zirve seviyeleri idi. Ama şu an bahsettiğimiz ufukta bambaşka bir Türkiye profili var.
Ama tabii bu gelişmeler demokrasinin, yargı ve yasamanın, eğitimin adil ve rekabetçi bir iş hayatının, katma değerli üretimin, doğrudan yatırımların, gıda sektörü dahil her türlü yapısal reformların sağlanması ile, kalıcı şekilde enflasyondan kurtularak başarılabilir. Yoksa çok büyük yeni bir fırsat daha kaçırılmış olur.
Kısacası ben ABD'den yaptırımların kaldırıldığı açıklamaları sonrasında 105.930 dirençlerine yönelecek bir BİST bekliyorum. Ancak şimdilik arada bir çok teknik direnç de var. Bunlar kırıldıkça yoluna devam edecektir. Asıl Trump ile zirve kesinleşirse, o zaman 105.930 direncinin kırılıp 115.000 ve üstüne doğru hareketlerin yaşanmasını bekliyorum.
Önümüzdeki handikap; bankaların 47 milyarlık krediyi takibe atmaları halinde karlarında yaşanacak düşüşlerin etkisi olacaktır. Çünkü bankalar olmadan BİST'in sert yükselişi mümkün olmaz. Bu nedenle ara dirençlere takılarak yoluna devam edebilir. Gelişmeler görüldükçe, ilerideki kârlılığı hedefleyerek alıma geçecek fonlar bankaların dirençlerini kırmalarına yardımcı olabilirler.
İyimserlik mi, hayal mi?
Düşüncelerimi izahını yaparak anlattım. Artık siz buna ne dersiniz bilemem. Umarım hayal olmaz. Ama hemen söyleyeyim! F-35'ler verilmezse, Türkiye Rus uçaklarını alıma yönelir. Bu durumda NATO'dan çıkmamıza kadar gidebilecek ve bir sürü ABD yaptırımını yaşayacağımız tam bir kaos ortamı yaşarız. İşte o zaman tüm bu anlattıklarım acı bir hayal olarak kalır. Ama Türkiye'nin bu boyutta istikrarsızlığa girmesi ne ABD'nin, ne de AB'nin işine yaramaz. ABD, Rusya ve Çin'e yanaşan Türkiye'yi kaybeder ve bölgede bir daha istediklerini bu denli rahat yapamaz.
AB ise, Orta Doğu ile aralarında tam bir tampon görevi yapan Türkiye'siz Orta Doğu'nun tüm sorunları ile karşı karşıya kalır. Yani AB için asıl güvenli bölge Türkiye'dir. Bu gerçekle yüzleşince Türkiye'nin değerini daha iyi anlayacaklardır.
TCMB ne yapacak?
Ortamın TCMB'nın elini güçlendirdiğini düşünüyorum. En az 100 puan olmak üzere 250 puana kadar bir indirim yapması şaşırtıcı olmaz. Ben 150 puanlık bir indirim bekliyorum.