Sistemik risk artıyor!..

Bir sorun söz konusu olduğunda, demokrasi ve serbest piyasa anlayışı sebeplere odaklanmayı sürdürülebilirliği korumak adına ne gerekiyor ise yapılmasını gerektirir. Eğer böyle olmuyor ve ortaya çıkan sonuçlar farklı gösterilmeye veya bu amaca uygun olarak manipule edilmeye çalışılıyor ise hiçbir şey göründüğü gibi olamaz. Bu aşamada son aylarda küresel ekonomi ve finansal piyasaları rahatsız eden gelişmeleri bu çerçeve kapsamında sorgulamak, olup bitenleri anlamak açısından önemlidir. Ne dersiniz Federal Reserve'nin parasal genişlemeyi kademeli olarak sonlandırmaya hazırlık açıklamaları, küresel düzeyde orta-uzun vadeli faizlerin yükselmesi, risk alma isteğinin dalgalı bir şekilde gerileyerek gelişmekte olan ekonomileri zorlaması veya Suriye'ye ilişkin gelişmeler karşısında etkili ve yetkili kesimler ne yapmaktadır?..

Yukarıda saydıklarımız hem geçmişte yaşananların bir sonucudur, hem de gelecektekilerin sebebi niteliğindedir. Bugün ortaya çıkan sonuçları alalayıp farklı göstererek sorunlar çözülemez, sürdürülebilirlik mümkün kılınamaz ve sistemik risk artışı önlenemez. Bu büyük çelişkilerden sorumlu olanların demokrasi yanlısı veya serbest piyasa taraftarı olması da olası değildir. Sorunları ağırlaştırma pahasına günü kurtarmak sonuçları manipule etmek, gerçek sebeplere teslim olmaktır, içine düşülen çaresizliği gizlemektir. Durum böyle olunca çelişkilerin artması, dünkü söylemin bugün unutulması normaldir!..

Bazı okuyucularımız sık sık bireysel emeklilik sistemi, altın veya diğer tasarruf tercihleri ile ilgili sorular yöneltiyorlar. Aslında bu soruların dolaylı yanıtları nerede ise tüm yazılarımızda mevcut. Çok uzun bir süredir eğilimlerin sürdürülebilir olmadığını, belirsizlik ve kırılganlık yükselir iken hareket yeteneğinin daraldığını, özetle söylemek gerekir ise sistemik riskin arttığını vurguluyoruz. Bu ve benzeri durumlarda güvensizliğin büyümesi, şeffaflığın azalması ve kısa vadeli spekülatif bakış açısının ön plana çıkması normaldir; profesyoneller bile pusulayı şaşırabilir. Söz konusu gelişmeler sebeplere teslim olunduğu ve bu gerçeğin gizlendiği, beklentiler yolu ile sonuçları alıkoyarak kitlelerin yönlendirilmeye çalışıldığı anlamındadır. Tavsiye ve teşvik edilen eylem ve tercihlerin orta vade açısından tuzak olma ihtimali yüksektir. Sistemik risk arttığı sürece bireysel emeklilik ve klasik tasarruf tercihlerine yönelik güvensizliğin büyümesi kaçınılmazdır; buna paralel olarak güvensizlikle beraber altına ilgi artar. Hareket yeteneğinin hızla daraldığı bir ortamda bireysel emekliliğe getirilen devlet desteği günü kurtarmaya yönelik bir yaklaşımdır, on yıl sonrası için verilen sözlerin tutulması veya sisteme yeni girecek olanların umduğunu bulması olasılıkları yok denecek kadar azdır; zira sistemik risk artmaktadır…

Federal Reserve'nin açıkladığı parasal genişlemeyi durdurma takvimi ile uzun vadeli faizler arasındaki ilişkiyi üç aydır tekrarlayanların, bugün hafıza kaybına uğrayıp sanki ilişki yokmuş gibi davranmaya başlaması ciddi bir çelişkidir. Sistemik riskteki artışın aynaya yansıyan görüntüsüdür...