Şirketlerin yeni rekabet avantajı yetenek yönetimi
Bundan 10-15 sene önce şirketlerde personel yönetimi anlayışı vardı. Sonra bu anlayış insan kaynakları yönetimine evrildi. İçinde bulunduğumuz dönemde ise insan kaynakları yönetimi anlayışı da evrim geçiriyor. Artık bu işe yetenek yönetimi deniyor. İnsanlar birer yetenek olarak görülüyor. Yetenekleri bulmak, şirketinize kazandırmak ve elde tutmak ise giderek zorlaşıyor. Peki neden?
Yıkıcı teknolojiler ve yeni iş modelleri sayesinde insanların kariyer alternatifleri çoğalmış durumda. Ayrıca Y ve Z kuşaklarının işe ve kariyere bakışı çok farklı. Ek olarak, bu kuşakların hayata küresel bakması ve yurt dışında iş imkanları kovalamaları da bir diğer önemli faktör. Buna bir de Covid-19 sonrası büyük istifa sürecini de eklerseniz, yetenek yönetimi şirketler için son derece karmaşık bir iş haline geliyor.
Yetenek yönetimi en önemli gündem haline geliyor
Ülkemizde de bu değişime ayak uydurma çabalarını görüyoruz; önce bir firmamız çalışanlarına 25 maaş ikramiye verdi, sonra diğer bir firmamız haftada dört gün mesai uygulamasına geçildiğini açıkladı, bir başka firmamız ise net karının yüzde 20’sini çalışanlarına dağıtıyor. Pek çok firmanın ise çalışanlarına yeni yıldan itibaren geçerli olmak üzere ciddi zamlar yaptıklarını görüyoruz. Pek çok firma ise esnek mesai modellerini uygulamaya aldı. Firmalar adeta çalışanların üstüne titriyor, çünkü yeteneği bulmak ve elde tutmak artık iş başarısında ve rekabette en önemli faktör haline geldi.
Dünyaca ünlü danışmanlık şirketi Protiviti’nin “Executive Perspectives on Top Risks 2023-2032” raporuna göz atma şansım oldu. Dünyanın dört bir yanından, farklı sektörlerden, 1304 yönetim kurulu üyesi ve CEO ile görüşme yapılarak oluşturulmuş raporun sonuçları bir hayli dikkat çekici. Raporda hem 2023’te, hem de 2032’de ilk sırada yer alması beklenen iş riski aynı: “İyice daralan yetenek pazarında üst düzey yetenekleri çekme ve elde tutma becerisinde azalma nedeniyle, operasyonel hedeflerde başarının sınırlanması”. Yani yetenekleri bulma ve elde tutma meselesi, gelecek 10 sene boyunca en önemli iş riski olarak görülüyor.
Yetenek yönetimi, artık sadece insan kaynakları departmanınıza bırakamayacağınız stratejik bir öncelik haline geldi. Çünkü yetenek yönetimi, insan kaynakları yönetiminin kapsadığı alandan çok daha geniş bir alanı kapsıyor. İşin içine strateji, kurum kültürü, öğrenen organizasyon olma, teknoloji, yönetim felsefesi ve sistemi de giriyor. Y ve Z kuşaklarının işten beklentileri anlaşılmadan, onlara yönelik değer önerileri geliştirilmeden, en önemlisi de örgüt yapıları ve yönetim tarzları onlar ile uyumlanmadan insan kaynakları anlayışı yetenek yönetimine evrilemez.
Evrilemez ise ne olur? Yetenek yönetimini iyi yapan şirketler, piyasadaki tüm üst düzey yetenekleri çeker, onlarla inovasyon, strateji üretme ve operasyon kabiliyetlerini artırır, rakiplerini ve belki de sizin şirketinizi geride bırakırlar. Bugün yetenek yönetiminin artık güçlü üretim kabiliyetleri ve tedarik zincirleri kadar önemli bir rekabet avantajı haline geldiğini fark etmemiz gerekiyor.
Peki iyi yetenek yönetimine sahip bir şirket olmak için ne yapmalı?
Yetenek yönetimine dönük tüm süreçlerinizi ve kurum kültürünüzü gözden geçirmekle başlayın. Mevcut durumu tespit ettikten sonra gelecek öngörüleri ile uyumlu sağlam bir yetenek yönetimi süreci için somut adımlar içeren bir eylem planını ortaya koyun. Mevcut durum ile ulaşılmak istenen durum arasındaki boşluğu dolduracak bu eylemleri geniş katılımla oluşturun. Eğitim, çalıştay, koçluk projeleri ile bu eylemleri hayata geçirerek, periyodik olarak hem hedefleri hem de gerçekleşmeleri takip edin.