Şirketinizi değerli hale getirin
Genellikle işletme sahipleri şirketlerinin değerini hep merak ederler ve kafalarında bir rakam vardır. Öte yandan bununla ilgili net bir bilgiye sahip olmazlar. Bu bilgiye sahip olmak için şirketinizin işin uzmanlarınca değerlemesinin yapılması gerekir.
Burada detaylarına girmeyeceğim ama aktif bazlı, piyasa bazlı veya gelir bazlı ayrı değerleme yöntemleri vardır. Aslında en doğru sonuç için bunların her birinden şirketin gerçeklerini doğru yansıtacağı düşünülen birer yöntem seçilerek değerleme yapmak ve sonuçları karşılaştırmak gerekir.
Şirketinizin değerini bilmek neden önemli?
Aslında patronların merak etmeleri gereken “şirketimin değeri ne” sorusundan daha önemlisi “şirketimin değeri neden önemli” sorusudur. Bunun iki sebebi vardır.
Birincisi, uzun senelerinizi verdiğiniz, sermaye koyduğunuz, borç yükü altına soktuğunuz, belirli bir şerefiye oluşturduğunuz bu işletme, günün sonunda elinizdeki en değerli varlıktır. Burada dikkat ederseniz “değer” diyorum, “fiyat” değil.
Yani, elinizde şirketinizden daha yüksek fiyata satabileceğiniz gayrimenkuller falan olabilir, ama çabanızla doğru orantılı olarak yaratılan katma değer şirketinizde genellikle daha yüksektir. İnsanları, makinaları, şerefiyesi, müşterileri ve tedarikçileri ile adeta bir ekosistemdir. İkincisi bir gün bu değeri satmanız gerekebilir.
İşlerin makro veya sektörel olarak yıkıcı değişimlere uğradığı ve bununla baş edemediğiniz dönemlerde, yine makro riskler kaynaklı finansa erişimin zorlaştığı, maliyetlerinin arttığı ve çalışma sermayenizi çeviremediğiniz kriz durumlarında veya rekabetin çok ciddi boyuta geldiği ve fiyat rekabeti nedeniyle artık düşük kârlar ile ayakta kalmaya çalıştığınız bir durumda, şirketinizi satmayı, eğer devam etme arzunuz varsa da yatırımcı almayı ya da halka arzı düşünmeye başlarsınız.
Her koşulda şirket değeriniz, büyük önem taşır. Bu sebeple, şirket değerinizi bilmeniz, daha da ötesinde bu değeri artırmaya çalışmanız önemlidir.
Şirket değeri nasıl artar?
Şirket değerinizi artırmanız için gerekli formül karmaşık değildir. “Sürdürülebilir büyüme”, “kurumsallaşma” ve “sürdürülebilirlik” üçlüsü şirket değerini maksimize eder.
Sürdürülebilir büyüme altında; büyüme ve karlılık, güçlü nakit akışları, yatırımlar, inovasyon ve stratejik yönetim gibi konular yer alır. Kurumsallaşma altında; yönetim felsefesi, kültür, yönetim sistemi, organizasyon yapısı, süreç yönetimi, operasyon yönetimi, teknoloji, verimlilik, iç kontrol, risk yönetimi ve iç denetim gibi konular yer alır.
Sürdürülebilirlik altında ise çevresel, sosyal ve yönetişimsel konular yer alır. Sürdürülebilirlik, bundan on önce kritik olmayan ancak bugün kritik bir konu haline gelmiştir. Gelecekte diğer iki unsur kadar, hatta daha önemli olması beklenmektedir. Şirket sahipleri genellikle cirosal büyüklük, EBITDA veya pazar payının yüksek bir şirket değeri için yeterli olduğunu düşünür.
Kısa vadede bu konular elbette çok belirleyicidir, ancak kurumsal yatırım veya halka arz süreçlerinde diğer iki konu da en az birincisi kadar önem kazanır. Zaten kurumsallaşma sürecinde başarı sağlayamamış ve sürdürülebilir olmayan bir şirketin, büyüme performansı da orta ve uzun vadede düşecektir. Bu nedenle bu iki konu da en az diğerleri kadar önemlidir.
Nasıl başlamalıyız?
Muhtemelen bu konularda attığınız adımlar vardır, ancak doğru adımlar atıldığından emin olmak gerekir. Şirket değerini hesaplamak birinci adımdır. Sonrasında şirketinizi bu üç ana gruptaki unsurlar çerçevesinde bir değerlendirmeye tabi tutmanız gerekir. Bunu aracı kurumun ya da yatırımcının gerçekleştireceği analiz öncesinde sizin yapmanız, konuları iyileştirme şansı verir. Sohbetimize Perşembe günü devam edeceğiz.