Şirket ortaklarının sermaye taahhüt borçlarına haciz yolu açıldı

YILMAZ SEZER - Güncel Group Yönetim Kurulu Başkanı

2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu’nun 89. maddesi hükmüne göre doğrudan borçlu olmadığınız halde ticari ilişkide bulunduğunuz kişilerin sizden olan doğmuş ya da doğacak alacakları üzerine haciz konulabilmektedir. Bu durumda İcra Müdürlüğü gönderdiği 89/1 haciz ihbarnamesi ile; “Borçlu kişinin nezdinizde doğmuş ve doğacak hak ve alacakları ile ödeme taahhüdünde bulunduğunuz, ödemeniz gereken miktarın haczine karar verildiğini” 3. kişiye bildirmektedir.

Burada unutulmaması gereken ve esas olan, borçlunun her türlü mal ve hakkının haczedilebilir olduğudur. Bir mal veya hakkın haczedilemeyeceğinin kabul edilebilmesi için bu konuda açıkça bir kanun hükmünün varlığı veya maddi hukuk anlamında o mal veya hakkın satış ve devrine engel yasal bir düzenlemenin bulunması şarttır. Diğer taraftan 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 124. maddesinde limited ve anonim şirketlerin sermaye şirketi olduğu, aynı kanunun 125. maddesinde ticaret şirketlerinin tüzel kişiliğe sahip olduğu ve Türk Medenî Kanunu’nun 48’inci maddesi hükmü gereğince bütün haklardan yararlanabilecekleri ve borçları üstlenebilecekleri, yine Ticaret Kanunu’nun 128. maddesinde ise her ortağın usulüne göre düzenlenmiş ve imza edilmiş şirket sözleşmesiyle koymayı taahhüt ettiği sermayeden dolayı şirkete karşı borçlu olduğu hükme bağlanmıştır.

Konuya üst yargı açısından bakarsak Yargıtay, bugüne kadar şirket ortağının borçlu şirket yönünden 3. kişi sayılamayacağından hareketle şirket ortağına 89/1 haciz ihbarnamesi gönderilemeyeceği görüşünde iken, 11.05.2016 tarihli 2014/12-1078 esas numaralı içtihadı ile şirket ortağını da borçlu şirket bakımından 3. kişi saymış ve şirket ortaklarına 89/1 haciz ihbarnamesi gönderilebileceğini kabul etmiştir.

Buna göre şirket ortağı, ortağı olduğu şirket tüzel kişiliğinden ayrı bir kişiliğe sahip olup, Türk Medenî Kanunu anlamında gerçek kişi olduğundan borçlu şirkete göre 3. kişi sayılır. Türk Ticaret Kanunu’nun yukarıda yer alan maddeleri uyarınca şirket ortakları, şirket sözleşmesiyle koymayı taahhüt ettiği sermayeden dolayı şirkete karşı borçlu olduklarından ve borçlu şirketin, şirket ortağındaki sermaye alacağının haczine engel yasal bir düzenleme de bulunmadığından sermaye alacağının haczi mümkündür. Kaldı ki, borçlu şirketin, 3. kişi şirket ortağı nezdinde sermaye borcu dışında tamamen özel hukuktan kaynaklanan ve paraya çevrilmesi mümkün, İcra ve İflas Kanunu’nun 89. maddesi kapsamında haczedilebilecek nitelikte başkaca hak ve alacaklarının bulunabileceği de unutulmamalıdır.

Dolayısıyla Yargıtay tarafından varılan bu içtihat ile yeni bir dönem başlamış olmaktadır. Söz konusu dönemde ise şirketin alacaklıları tarafından, ortakların sermaye taahhüt borçları dahil olmak üzere özel hukuktan da kaynaklanan şirket olan tüm diğer borçları haciz edilebilecektir.