Şimdi Türkleri kopyalıyorlar!

Küresel ekonominin son yıllarda karşılaştığı en önemli sorunlardan biri marka ve üretimlerin kopyalanması. Daha büyük sorun ise bununla ilgili hukuki yolların yetersiz kalması ve herhangi bir bedel ödenmemesi. Çin’de bir çok Batılı markanın bire bir aynısını görmeniz mümkün. Ya da marka isimlerinde yapılan ufak bir değişiklikle taklitten uzaklaştığını sanan firmalarla karşılaşmanız mümkün. Bu sorun artık özellikle ABD ve Avrupalı devlerin değil, Türklerin de başını ağrıtmaya başladı. Ancak bu kez kopya eden Çinliler değil. Gürcistan’dan Brezilya’ya kadar geniş bir coğrafyada Türk markaları bire bir kopya ediliyor, firma isimlerinden etkileniliyor.

Turizm bu konuda en fazla dikkatimi çeken sektör.

Bununla ilgili karşılaştığım bir örnekle kopyalanan veya etkilenilen Türk firmalar hakkında bilgi vermek istiyorum.

Son dönemde hızla büyüyen, Kazakistan’dan ABD’ye hatta Panama gibi haritada bulmakta zorlanacağımız ülkelerde bile Türk otelcilik devleri birer birer otel açıyor. Hal böyle olunca Türk markalarından etkilenmemek mümkün olmuyor.

Rixos bu konuda karşılaştığım bir örnek.

Rixos adıyla otel kurmuşlar

Bir dönem Gürcistan’da otel açan Rixos’un Batum kentinde neredeyse ikizi sayılabilecek bir rakibi vardı. Türk markası Rixos, ülkeden çekilince ülkedeki tek kalan “kopya” Rixos’un adı önce Grand Rixos Palace oldu. Fettah Tamince’nin kurduğu Türk markası Rixos, Gürcü benzerine dava açınca isim değişikliğine gidildi. Gürcistan’daki “çakma” Rixos’un adına bir harf eklendi ve “Grand Rixos Palace” olarak değiştirildi.

Türk Rixos’a durumu sorduğumda ise daha vahim yanıt aldım. Sadece Gürcistan’da değil, başka ülkelerde hatta İngiltere’de de benzer bir süreç yaşandığını aktardılar.

Londra’daki otel “çakma”nın ta kendisi. Rixos adına bir de dünyaca ünlü ayakkabı markası “Nike” eklenmiş ve ismi “Rixos Nike” olan bir otel kurulmuş. İngiliz otel, dava edilince adını “Ridos” olarak değiştirmiş.

Türk markası Rixos’un Mısır’da otelleri var. Ancak restoranı olduğunu da yeni öğrendim. Ancak ne Tamince ile ne de Türk Rixos ile bir bağlantısı bulunuyor. Sadece isimler değil, logolar da aynı.
Avrupa’da Beko ve Vestel isimli şirketler var

Gelelim isim ve logodaki benzerlere.

Bu konuda en dikkatimi çeken beyaz eşya sektöründe oldu. Avrupa’nın en büyük iki markası arasına giren Beko ve Vestel’den etkilenen şirketler var.

Makedonya merkezli Vestel, bir teknoloji şirketi. Türk Vestel’den farkı yazılım şirketi olması. Makedon Vestel’in ABD ve Avustralya’da da birer ofisi bulunuyor. Beko’da ise durum biraz daha farklı.

Benim bulduğum en dikkat çekici Beko, Hollanda’da unlu mamul üretimi gerçekleştiriyor. İsim benzerliği olarak düşünsem de logolarında kullanılan renkler, Koç Ailesi’ne ait Beko ile bire bir aynı. Hollandalı Beko, Türk Beko’dan oldukça etkilenmiş.

Vakko’nun Latin çakması kot üretiyor

Kısa bir araştırma yapıp, önemli Türk markalarından etkilenen veya kopya edilen var mı diye baktığımda ise en dikkatimi çeken; Vakko'ydu.

Hakko Ailesi’nin kurduğu Türk şirketi Vakko’nun çakması Brezilya’da. İsimler, logolar hatta bulundukları sektörler bile aynı. Brezilya’daki Latin Vakko, bir tekstil üreticisi. Denim üzerine çalışan Brezilyalı Vakko’nun kot ürünleri satan, ülkede yayılmış 20’den fazla da mağazası bulunuyor. 1962’de Beyoğlu’nda açtığı ilk mağazayla sektöre adım atan Vakko sadece Brezilya’da değil, ABD’de de benzer bir sorunla karşı karşıya. Dünyanın birçok ülkesinde mağaza açan Vakko, ABD’de şube açmak istediğinde işte bu sorunla karşılaşmış. Vakko ismi bir başkası tarafından tescil edildiği için Türk şirket ABD’de mağaza açamıyor. Benzer tescil sorununu Kale Kilit Çin’de, Giovane Gentile ise Azerbaycan’da yaşamıştı.