Silikon Vadisi, temiz enerjide geleceğin Google'larını hazırlıyor
70'lerde yarı iletkenler, 80'lerde biyoteknoloji ve 90'larda internet devrimini gerçekleştiren Silikon Vadisi, şimdi de yeşil ekonominin laboratuarı olmaya hazırlanıyor. Matt Golden, Shai Agassi, Elon Musk, Saul Griffith, Bill Gross... Bu isimler şu an için size bir şey ifade etmeyebilir, fakat onlar yeşil ekonominin Bill Gates'leri olmaya ve geleceğimizi yaratmaya hazırlanıyorlar.
70'lerde yarı iletkenler, 80'lerde biyoteknoloji ve 90'larda internet devrimini gerçekleştiren Silikon Vadisi, şimdi de yeşil ekonominin laboratuarı olmaya hazırlanıyor. Elon Musk, Shai Agassi, Saul Griffith, Bill Gross, Matt Golden... Bu isimler şu an için size bir şey ifade etmeyebilirler, fakat onlar yeşil ekonominin Bill Gates'leri olmaya ve geleceğimizi yaratmaya hazırlanıyor. Bu isimler internet için ilk yıllarda yaşadıkları heyecan ve iyimserliği bu kez temiz enerjilerde ortaya koyuyorlar. Yani Silikon Vadisi temiz enerjide geleceğin Google'larını hazırlıyor.
"Geleceği öngörmenin en iyi yolu, onu yaratmaktır" diyen Fransız gazeteci-yazar Dominique Nora, "Les Pionniers de L'or Vert" (Yeşil Altın Öncüleri) isimli kitabında, güneş enerjisi, elektrikli otomobil, biyo-yakıt alanlarının yeni öncülerini sahneye çıkarıyor. Bu kişiler geçmiş senelerde internetin gelişmesine öncülük eden isimler. Yani Silikon Vadisi sakinleri. ABD'nin yeni ekonomisini oluşturacak olan bu öncülerin ortak özellikleri genç ve milyoner olmaları ve şu anda ütopik görünen projeleri ile dünyanın ekonomi ve enerji haritasını yeniden çizmeye hazırlanmaları. Onlar, üretim yöntemlerini, çalışma biçimlerini, eğlenme ve beslenme alışkanlıklarını, insan ilişkilerini yeniden tanımlıyorlar. Sadece çevreyi korumakla kalmayıp aynı zamanda yüz milyonlarca dolarlık işlere imza atıyorlar. Yenilenebilir enerji alanında ihtiyaç duyulacak yeni teknolojiler sayesinde yeni pazarlar yaratmayı hedefliyorlar.
"Google'ın kurucularından Lary Page, öğrenci olduğu yıllarda güneş enerjisi ile çalışan bir otomobil projesi ile ilgileniyordu" diyen Nora, "Bugün 30'larında olan bilgi teknolojilerinin eski öncüleri, bugün sürdürülebilir enerjilere yatırım yapmayı hedefliyorlar, çünkü bir yandan para kazanırken, diğer yandan da dünyayı kurtarmak onlar için çok heyecan verici. Dolayısıyla, Silikon Vadisi'nin ekosistemini oluşturan girişimciler, risk sermayedarları, büyük üniversitelerin araştırma laboratuarları kapitalizmin yeni boyutunu oluşturan yeni enerjilere odaklanmış durumdalar. Bilgi teknolojilerinin sağladığı ağlar ve iş yapış biçimleri onlara büyük bir avantaj sağlıyor" bilgisini veriyor.
Yeşil enerjilere yönelik Ar-Ge yatırımları artıyor
Berkeley Üniversitesi Yenilenebilir Enerjiler Laboratuarı Direktörü Daniel Kammen'e göre enerji alanında yaklaşık 30 milyar dolar Ar-Ge yatırımına ihtiyaç duyuluyor. Oysa 2008 yılında ABD enerji sektöründe Ar-Ge yatırımları sadece 4 milyar dolar oldu. Barak Obama hükümetinin kamu bütçesinden araştırma için harcanan miktarı artırma kararı aldığını belirten Dominique Nora, 2004-2008 yılları arasında Ulusal Berkeley Laboratuarı'nın 650 milyon dolarlık yıllık bütçesinin dörtte birinden fazlasının karbon emisyonu ve yenilenebilir enerjilere ayrıldığını ifade ediyor.
"Sürdürülebilir mekanlar"
Peki Silikon Vadisi'nde yeni bir devrim yaratmaya hazırlananlar kim? Bilgi teknolojileri dünyasında yeşil ekonominin öncülerinden biri Matt Golden. Berkeley laboratuarlarında uygulanan inşaat bilimlerini gerçek hayatta uygulamaya karar veren Matt Golden'ın şirketi Sustainable Spaces, 2009 yılında binaların enerji raporunu veren ilk şirket oldu. Şirketin hedefi 2030 yılına kadar hane başına enerji tüketimini yüzde 25 azaltmak.
Bu hedefe ulaşmak için 2030 tarihine kadar yılda 10 milyon evi yeniden yapılandırmak gerekiyor. Sosyal konutlar ve düşük gelirli ailelerin oturduğu evler için devlet yardımları devreye gireceğini ifade eden Golden, orta ve üst gelir düzeyine sahip aileye ait olan 5.5 milyon konutun yılda ortalama 60 milyar dolarlık bir pazara denk geldiğini ifade ediyor. Şirket teknisyenleri termik kameralar, körüklü kapıların olduğu evlerde enerji tüketimini karış karış ölçüyorlar. Kullanılan yeni teknolojiler sayesinde evin içindeki cereyan engelleniyor; pencereler izole ediliyor; ısı kaybı sıfıra indiriliyor; elektrik ampulleri ve kullanılan ev aletleri değiştiriliyor; ısınma, havalandırma, sıcak su sistemleri yenileniyor. Bu değişimlerin tamamlanmasının ardından ise yenilenebilir enerjiler devreye giriyor. Matt Golden ve ortağının cirosu son beş yıl içinde yüzde 100 artış göstermiş durumda. Bugün 60 kişinin çalıştığı Sustainable Spaces ayda 30-40 evi yeniden yapılandırıyor. Şirket krize rağmen yüksek bir talep almaya devam ediyor.
"Daha iyi bir yer"
Silikon Vadisi'ndeki yeşil öncülerden bir diğeri de Shai Agassi. Elektrikli otomobili ile dünyayı değiştirmeyi planlayan Agassi'nin "Daha iyi bir yer" anlamına gelen "Better Place" isimli şirketi, İsrail, Danimarka, Avustralya, Japonya, Kanada hükümetlerinin yanı sıra, Renault firması ile de anlaşma imzalamış durumda. Enerji bağımsızlığı, ekonomik gelişme ve daha temiz bir dünya için sürdürülebilir taşımacılığa geçiş sürecinin hızlanması gerektiğini savunan Agassi, müşterilerin elektrikli otomobiller kullanmak için sabırsızlandıklarını dile getiriyor. Elektrikli otomobillerin karbon emisyonunu azaltmakla birlikte, yeni iş imkanları da sunacağını ifade eden Agassi BM işbirliği ile gerçekleştirilen "Kopenhag'da Görüşürüz" isimli kampanya çerçevesinde, küresel ısınmaya yönelik kamuoyu bilincini artırmayı hedefliyor.
Paypal'dan kazandı elektrikli otomobile yatırdı
PayPal, SpaceX ve Tesla Motors'un kurucularından Elon Musk, aynı zamanda Solar City'nin başkanı. Musk, internet üzerinde çalışan online ödeme sistemi PayPal'dan kazandığı para ile dünya yörüngesine sıvı yakıtlı roket gönderen ilk özel şirket SpaceX'i kurdu ve NASA'dan 1.6 milyar dolarlık ihale aldı. Uzay taşımacılığı şirketi SpaceX'in amacı, uzaya erişim giderlerinin ve güvenilirliğinin on kat iyileştirilmesi. Musk bunun ardından şehirler arası yolları katedebilen elektrikli otomobili üreticisi Tesla Motors'u kurdu. Tesla Motors, yüksek performanslı elektrikli araçlar üretmeyi hedefleyen, silikon vadisi merkezli bir otomotiv firması. Firma 2003 yılında Martin Eberhard ve Marc Tarpenning adlı muhendislerin oluşturduğu küçük bir ekiple faliyetlerine başladı. Takip eden yıllar içinde ekip, bilişim, elektronik ve otomotiv sektöründen mühendislerle genişledi. Firmaya ilk finansal destek ise şu anda şirketin müdürlüğünü yapmakta olan, PayPal'ın eşkurucusu Elon Musk'tan geldi. Musk şirketin finansman sağlama konusundaki çalışmalarına önderlik etti. Tesla'nın yatırımcıları arasına Google kurucuları Sergey Brin ve Larry Page ve eBay eski müdürü Jeff Skoll gibi önde gelen isimler katıldı. 2006 yılında Peter ve Lyndon Rive kardeşler ile Elon musk'un 10 milyon dolar yatırımı ile kurulan Solar City ise güneş enerji sistemleri tasarımı, finansmanı ve kurulumuna yönelik hizmetler sunuyor.
Evet, geleceğin Bill Gates'leri şu an için ütopik görünen projeleri ile dünyanın ekonomi ve enerji haritasını yeniden çizmeye hazırlanıyorlar. Sahip oldukları bilgi ve bu bilgiyi yayma kapasiteleri ile avantajın kendilerinde olduğunun da çok iyi farkındalar.