Sıcak para seviyesi, sert iniş dönemini hatırlatıyor
Bu yıl sıcak para hareketleri, ekonominin gidişatı açısından geçmiş yıllardan daha önemli hale geldi. Bu yüzden ödemeler dengesindeki gelişmeleri yakın takip altında tutmak gerekiyor.
Açıklanan iki aylık ödemeler dengesi verilerini incelediğimizde dikkat çeken noktaları şöyle sıralayabiliriz:
* Sıcak para kaçışı şubatta hızlanarak sürdü. Ocaktaki 1.29 milyar dolarlık sıcak para kaçışı yaşanmıştı. Şubatta kaçan sıcak para miktarı 2.36 milyar dolara çıktı. Böylece 2 aylık sıcak para çıkışı 3.64 milyar dolara ulaştı.
* Yabancıların doğrudan yatırımları 1.17 milyar dolar ile düzeyini korudu.
* Doğrudan yatırım girişini de hesaba kattığımızda yabancı kaynaklı net döviz çıkışı şubatta 1.18 milyar dolar oldu.
* Yabancı çıkışına rağmen şubatta 4.81 milyar dolarlık net döviz girişi oldu. Net döviz girişi, 3.19 milyar dolarlık cari açıktan daha fazla olduğu için şubatta döviz rezervleri 1.62 milyar dolar arttı.
* Yabancılar kaçarken net döviz girişinin pozitif olmasının nedeni, yerlilerin yurtdışından getirdikleri döviz ve alınan dış krediler ile kaynağı belirsiz döviz girişi.
* Şubatta 2.2 milyar dolarlık kaynağı belirsiz döviz girişi oldu. 2 aylık toplam kaynağı belirsiz döviz girişi 4.47 milyar doları aştı.
* Ocakta yurtdışına 1.49 milyar dolarlık döviz çıkartan yerliler, şubatta 2.96 milyar doları yurtdışından geri getirdiler. Böylece iki aylık toplamda yerliler yurda 1.47 milyar dolar getirdi.
* Ocakta dış kredilerde 1.59 milyar dolarlık net düşüş olmuştu, şubatta 827 milyon dolarlık yeni borçlanma yapıldı. Özel sektör dış borçlanmayı azaltırken, kısa vadeli borçları azaltıp uzun vadeye kaydırmaya da çabalıyor.
* Ocak ve şubattaki sıcak para hareketleri mayıs ayında başlayan eğilimin hızlanarak devam etmesi şeklinde. 12 aylık toplam sıcak para girişi, nisanda 57.54 milyar dolar ile rekor düzeye ulaşmıştı. Şubata kadar bu miktar yüzde 68.47’lik bir düşüşle 18.14 milyar dolar düzeyine indi. 12 aylık toplam sıcak para girişi, mayıstan başlayarak kasıma kadar her ay ortalama 3 milyar dolar kadar azaldı. Aralıkta iç politik gelişmelerle düşüş hızlanarak ayda ortalama 5 milyar dolar düzeyine çıktı.
* Doğrudan yabancı yatırımları da hesaba katsak manzara pek değişmiyor. Yabancıların getirdiği 12 aylık toplam net döviz miktarı, nisanda 69.45 milyar dolar düzeyindeydi. Şubata kadar bu miktar yüzde 53.71 düşerek 32.15 milyar dolara indi.
* 12 aylık toplam sıcak para girişi, 2012’de büyümede yaşanan sert iniş dönemindeki sıcak para miktarına yakın düzeylere kadar indi. Bu durum, ekonominin çarklarının dönmesinde sıcak paranın hayati rolü göz önüne alındığında, ciddi bir tehlike sinyali.
* Sıcak para kaçışının büyümeye olumsuz etkilerini yumuşatabilecek en önemli faktör ihracatın hızla artabilmesi. Kur artışı ihracatta bir artış eğilimini desteklemekle birlikte şu ana kadarki artış performansı, olumsuz gidişi dengeleyecek ölçekte değil.