Sıcak hava, sıcak gündem

İhracat yapan şirketleri yakından ilgilendi­ren Avrupa sanayi üretimi, Mayıs ayında sınırlı (yüzde 0.6) da olsa azalırken, dayanıklı ve sermaye malları üretiminin olumsuz, ener­ji ve tüketici ürünlerinin ise olumlu ayrışması dikkat çekti.

Üretimdeki düşüşte başı Nisan’a göre yüzde 2.5, geçen yılın Mayıs ayına gö­re yüzde 6.6 azalış ile Almanya çekiyor. Euro para birimini kullanan ülkelerde ilk çeyrekte yüzde 0.3 genişleyen GSMH’nın ikinci çey­rekte sınırlı gerilemesi beklenebilir.

Çin’den gelen ikinci çeyrek büyüme veri­si (yüzde 4.4) de ilk çeyreğe göre (yüzde 5.3) büyümede yavaşlamayı işaret ediyor. Gayri­menkul piyasasının canlandırılmasına yöne­lik alınan önlemlere rağmen iç talebin artma­ması, büyüme hızında yavaşlamaya yol açıyor.

15-18 Temmuz tarihlerinde gerçekleşen Çin Komünist Partisi’nin merkezi komite toplan­tısında, reformların ve büyümeyi destekleyici programların altı çizilirken, teknolojik ilerle­melerin “daha kaliteli büyümeyi” sağlamakta anahtar unsur olduğu vurgulandı.

Teknoloji şirketlerine desteğin artması, özellikle sigorta şirketlerinin yatırım portföylerinde tahviller­den hisse senedine kaymayı hızlandırabilir ve yerli yatırımcılar yüksek temettü ödeyen ka­mu şirketlerinden, yılbaşından bu yana yüzde 26,9 oranında aşağıda olan teknoloji şirketle­rine kaymaya yol açabilir.

Konteyner navlunları yüzde 116 yukarıda

Karbon salınımını azaltmak için ticari ge­milerin daha yavaş seyri, Kızıldeniz’deki gü­venlik sorunu derken konteyner navlunları ilk çeyreğin sonuna göre yüzde 116 yukarı­da.

Kızıldeniz’deki durumun kontrol altına alınması ile yılın kalan döneminde bir mik­tar da olsa gerilemesi beklenen navlunlar, bu­günlerde özellikle ABD’de perakendecilerin stoklarını yenileme ihtiyacı ile artan sipa­rişlerince destekleniyor. Küresel hava kargo talebi özellikle Çin’den ABD’ye yönelik e-ti­caret hacmindeki artış nedeniyle son aylar­da yükseldi.

Gelecek yıllarda gelişmiş ülke­lerde artabilecek ticari korumacılığın küre­sel şirketleri “yakında üret” stratejisine sevk etmesi durumunda, navlunların daha düşük seviyelerde dengelenmesi sürpriz olmaz. 5 Kasım’da yapılacak ABD seçimleri yakın ge­lecekte ticari korumacılığın seyri açısından belirleyici olacak. Tersanelerde inşa halin­deki büyük konteyner gemilerinin kapasite­si (mevcut kapasitenin %12’sine yakın) dü­şünüldüğünde, navlunların orta vadede aşağı yönlü hareketi muhtemel.

Teknoloji şirketlerinin açıklayacağı sonuçlara bağlı

Dünyanın en büyük çip üreticisi TSMC’nin ikinci çeyrek sonuçları önemli ölçüde satış ve kâr büyümesi ile geldi. Yüksek teknoloji ge­rektiren 3nanometre boyutlu çiplerin yega­ne üreticisi olan şirket, Nvidia, AMD ve diğer çip tasarlayan şirketlere üretim hizmeti veri­yor. Bu nedenle TSMC’nin faaliyet sonuçla­rı çip şirketlerinin dönemsel performansla­rı için de öncü gösterge olarak takip ediliyor. ABD borsalarında geçen hafta yaşanan, tek­noloji şirketlerinden, daha ucuz kalan küçük ve orta ölçekli şirketlere doğru rotasyonun devamı teknoloji şirketlerinin önümüzdeki iki hafta boyunca açıklayacakları ikinci çey­rek sonuçlarına bağlı.

Yapay zekâ teması ile çip üreticileri ve bu­lut sistem sağlayıcıları önderliğinde hızla yükselen Nasdaq endeksinde geçen haftaki çözülmenin, özellikle Google, Nvidia ve Mic­rosoft’un olumlu gelebilecek sonuçları ile durması benim için sürpriz olmayacak.

Dünyayı insanlar gibi anlayabilmesi hedefleniyor

OpenAI’ın üzerinde çalıştığını duyurduğu Strawberry programının, kullanıcıların so­rularını yanıtlamanın ötesinde, kendi insiya­tifiyle internette gezinerek “detaylı araştır­malar” yapabilmesi, “dünyayı insanlar gi­bi anlayabilmesi” ve kendi düşüncelerini “mantıksal çıkarımlar yoluyla” üretebilme­si hedefleniyor.

Sanayi, akademi, kamudaki karar alıcılar ve konuya kafa yoran intelijensiyanın, üretken yapay zekânın insanlara has özelliklere kavuş­masının sosyal ve ekonomik hayatımıza etki­lerini tartışması, el birliği ile politika çerçe­vesi oluşturması ve eğitimden üretime kadar süreçlerde gereken teşvik/adaptasyon adımla­rının atılmaya başlanması için geç kalınmakta.