Siber egemenlik için milli internet altyapımızı oluşturmalıyız

Dijital Teknoloji Bağımsızlık Mücade­lesinin temeli Siber Egemenlikten geçmektedir. Siber egemenlik için milli internet altyapısı, artık sadece bir seçe­nek değil, ulusal güvenlik ve bağımsızlık için bir zorunluluk haline gelmiştir.

Dijital çağın getirdiği hızlı teknolojik ge­lişmelerle internet, hayatın vazgeçilme­zi haline gelmiştir. Siber saldırılar, siber suçlar, dijital casusluk ve veri hırsızlığı gi­bi tehditler, ülkelerin ulusal ve uluslararası güvenliklerini ve ekonomik bağımsızlıkla­rını tehlikeye atmaktadır. Bir süredir ülke­ler ulusal güvenlik ve egemenlik kavramla­rını yeniden tanımlamakta, stratejilerini güncellemekte ve milli internet altyapıla­rını yeniden oluşturmaktalar.

Siber egemenlik nedir ve neden önemlidir?

Siber egemenlik (cyber sovereignty), bir devletin dijital ortamda egemenlik hak­larını kullanarak internet trafiğini, veri akışını ve dijital içerikleri kontrol etme ye­teneğidir. Bu kavram, ulusal güvenlik, eko­nomik bağımsızlık ve veri egemenliğine yönelik dijital altyapıların yönetimi, veri güvenliği, siber güvenlik ve internet üze­rindeki içeriklerin denetlenmesi gibi un­surları içermektedir. Devletlerin dijital ba­ğımsızlığı, siber tehditlere karşı savunma, dijital ekonomilerini bağımsız bir şekilde yönetebilme, siber suçlarla mücadele etme ve veri güvenliği için önemli bir unsur ha­line gelmiştir.

Etik, Sosyal, Siyasi ve Hukuki Boyutu üzerine siber egemenlik politikaları, birey­sel özgürlükler ve internetin açık doğası ile çatışmamak, ifade özgürlüğü, bilgiye eri­şim ve özel hayatın gizliliği gibi temel hak­ların etkilenmemesi için etik değerlere ve insan haklarına saygılı uluslararası hukuka uygun bir şekilde oluşturulmalıdır.

Dünya ülkelerinde durum nasıl?

Siber egemenlik, aynı zamanda teknolo­jik bağımsızlık ile direk ilişkilidir. Devlet­ler, küresel teknoloji devlerine bağımlılığı azaltarak kendi dijital altyapılarını geliştir­mekte ve yönetmekteler. Bazı ülkeler İnter­net altyapıları, siber güvenlik stratejileri ve dijital egemenlik konularında farklı yakla­şımlara sahip.

Rusya, Runet Projesi ile mil­li internet altyapısını oluşturmuş ve milli DNS sistemleri kullanmakta, Avrupa Bir­liği dijital egemenlik için GDPR ve GAIA-X gibi projeler ile veri koruma ve yerel altya­pıları güçlendirmeye odaklanmış, İran Mil­li internet ağı NIN ile Çin ve Kuzey Kore de benzer şekilde kendi milli internet altyapı­larını, Güney Kore ‘de gelişmiş internet ve milli DNS altyapısını oluşturmuş, Brezil­ya’da son yıllarda internet altyapısı ve siber güvenlik alanında dışa bağımlılığı azaltma ve dijital egemenlik sağlama konusunda önemli adımlar atmaktadır.

Türkiye’de durum nasıl, tehditler neler?

Türkiye olarak dijital dönüşüm ve siber güvenlik alanında birçok önceliğimiz ya­nında internet hizmetleri, veri depolama, siber güvenlik, telekom, veri merkezleri altyapı ve teknolojileri, yazılımlar dâhil bü­yük ölçüde yabancı teknoloji şirketlerine olan bağımlılığımızı gözden geçirmeliyiz.

Türkiye’nin şu an kullandığı DNS sis­temleri büyük oranda uluslararası DNS su­nucularıyla entegre durumda. Tamamen global DNS sistemine tam bağımlılığı orta­dan kaldırmak için Türkiye’nin kendi kök DNS sunucularına sahip olduğu bir altya­pı kurulmalı.

Ulusal güvenlik ile ekonomik bağımsız­lık açısından bu dijital fırtınada rotamızı belirlemek ve geleceğimizi güvence altına almak için siber egemenlik çerçevesinde milli DNS/IP internet ağ altyapısı kurul­ması konularındaki yürütülen çalışmalar gözden geçirilmeli, yazılım donanım Ar-Ge yatırımlarını artırıp, yerli teknoloji üreti­minin seviyesini yükseltecek politikaları, stratejiler, yasal düzenlemeler üzerine ça­lışmalı ve çok hızlı hayata geçirmeliyiz.

Sektör ve sivil toplum kuruluşları olarak çalışmalarımız var. Hem teknolojik altyapı hem mevzuatlar dahil geniş boyutu olan bu konuda daha önce yapay zeka konusunda seslendiğimiz gibi yine sesleniyoruz.

Yerli Bilişim ve Yazılım Endüstri­si olarak Türkiye’nin Siber Egemenliği için gerekli desteği vermeye hazırız.