SGK'yı anlayan beri gelsin

Okurumuz Osman Dönmez, "15.03.2011 tarihinde emekli oldum, eşim ve çocuklarım sağlıktan faydalanamıyorlar. Kurum niçin bu işlemleri zamanında yapmıyor" diyor.

Okurumuz haklıdır. Gerçekten de, özellikle emekli aylığı bağlanıncaya kadar sigortalıların sağlık yardımından faydalanmasında sorunlar yaşanıyor. Emekliliği hak etmesine rağmen hem sigortalı, hem de hak sahipleri sorun yaşıyor.

Hem çalışanların hem de emekli olanların sağlık aktivasyon işlemlerinin yapılması otomatik olarak yapılmıyor. Dolayısıyla SGK ve işçi için emek kaybı söz konusu oluyor. 30 günü dolduran sigortalılarla emekli olanların ve bunların hak sahiplerinin sağlık aktivasyonunun otomatik olarak yapılmasını sağlayacak basit bir program SGK'nın en azından 300-400 personelini boşa çıkartır. Ancak halen eski kafayla bilgi çağını yaşatıyorlar, helal olsun.

***

Sorun sadece sağlık aktivasyonunda yaşanmıyor

Maalesef özellikle kısa vadeli sigorta kollarının uygulanmasında başta erken doğum yapan kadınların rapor parası olmak üzere birçok sorun yaşanmasına rağmen, bir türlü aklıselimle çözüm bulunamıyor. SGK yetersiz kalıyor.

Rapor paraları uzun sürelerde ödenmiyor, kurum personeli bilgi bakımından yetersiz kalıyor, sigortalı ve işverenlere doğru düzgün açıklama yapılamıyor.

SGK tebliğ ve genelgelerinde istirahat raporlarını 10 günde bir çalışmazlık bildirimi ile bildirin demesine rağmen, doğum yapan kadınlara doğumdan 5-6 ay sonra bile ödeme yapmıyor. Aylar, yıllardır doğum parası almak için uğraşanlar var.

Israrlı yazılarımız sonucunda, TBMM'nin olaya el koyarak erken doğum yapan kadınların mağduriyetlerini giderecek yasal düzenleme yapılmasına rağmen, halen erken doğum yapan kadınlar mağdur oluyor. Çünkü SGK yönetimi yetersiz kalıyor. Sigortalı ve işverenlerin durumunu anlamayı bırakın, en ufak bir fikirleri bile yok.

Çıkartmış oldukları yönetmelik, tebliğ ve genelgeler havada kalıyor. Lafı güzaftan öte gitmiyor. Uygulamayı gösteren en ufak bir ayrıntı yok.

***

Zaman zaman yaşan sorunlar nedeniyle SGK müdürlüklerine neden yasayı uygulamadıklarını sorduğumda, "genelgesi gelmedi" veya "kanun böyle ama kurumun kaybı var, bu nedenle uygulamıyoruz" ya da "ne yapacağımızı biz de bilmiyoruz" söylemlerini sıkça duyuyoruz.

Erken doğum yapan kadınların, işverenlerin, sağlık kurumlarının ve SGK personelinin ne yapacaklarını açıklayan en ufak bir açıklama yok. Vatandaş hangi durumda erken doğum yaptığı süreyi doğum sonrasında kullanabiliyor, hangi işlemleri yapmazsa hak kaybına uğruyor, kurum personeli neye bakacak bilen yok.

SGK anlaşması olmayan özel hastanelerden alınan raporlar için Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği'nde"İstirahat raporlarının kurumla sözleşmeli sağlık hizmeti sunucuları tarafından düzenlenmesi şarttır. Kurumla sözleşmesiz sağlık hizmeti sunucuları tarafından verilen ve istirahat süresi 10 günü geçmeyen raporlar, kurumla sözleşmeli resmî sağlık hizmeti sunucusu hekimi tarafından, 10 günü aşan raporlar ise kurumla sözleşmeli resmî sağlık hizmeti sunucusu sağlık kurulunca onandığı takdirde geçerli olur." hükmü getirilmiş olmasına rağmen, SGK müdürlükleri onamayı yeterli saymıyor, ödeme de yapmıyor. Gerekçe olarak geçici iş göremezlik formu düzenlenmemesi gösteriliyor. Oysa 2011-50 sayılı Genelge'de de yönetmelik kopyalanarak aynen "kurumla sözleşmesiz sağlık hizmeti sunucuları tarafından verilen ve istirahat süresi 10 günü geçmeyen raporlar kurumla sözleşmeli resmi sağlık hizmeti sunucusu hekimi tarafından, 10 günü aşan raporlar ise kurumla sözleşmeli resmi sağlık hizmeti sunucusu sağlık kurulunca onandığı takdirde geçerli olur." deniyor. İş rapor parasını ödemeye gelince hiçbir yerde yazmamasına, hiçbir resmi sağlık kuruluşuna bilgi verilmemesine, dahası kurum personelinin bile ne yapacağını bilememesine rağmen "İş Göremezlik Belgesi" alınmadığı için istirahat parası ödenmiyor. Vatandaş resmi sağlık kurumuna (resmi sağlık kurumundan ne kastedildiğini, nerelerin resmi sağlık kurumu olduğunu da vatandaşa açıklasalar ne iyi olur!!!) gittiğinde, bu kurumlar sadece onama yapıyor, "İş Göremezlik Belgesi" düzenlemiyor, düzenlemek de istemiyor. Olan da vatandaşa oluyor, geçici iş göremezlik ödeneğini alamıyor.

***

Benzer bir sorun da doğum parasının ödenememesinde yaşanıyor. Doğum yapan anneler çalışamadıkları için işyerinden maaşlarını alamıyor, rapor parası için de 5-6 ay bekliyor. SGK ise rapor parasını neden ödemediğini ve hangi belgelerin eksik olduğunu sigortalılara bildirmediği gibi, sigortalıların emzirme ödeneği dilekçesini vermemesi halinde, evrakları tamam olan sigortalının da doğum parası (geçici iş göremezlik ödeneği) ödenmiyor. Yaklaşık bir yıldır doğum parasının yatmasını bekleyen bir anne en sonunda yolunu düşürüp SGK'ya gittiğinde, emzirme ödeneği dilekçesi verilmediği için doğum parasının ödenmediğini öğreniyor. Belki sigortalı emzirme yardımı almak istemiyor, belki haberi yok, belki bu hakkını sonra alacak. Neden ödemiyorsunuz? SGK diyor ki, ya hep ya hiç…

Neden ödemediğini de haber vermiyor ki, maazallah SGK'nın veznesindeki paralar azalmasın.

Ancak, bu kafayla, bu yönetim tarzıyla SGK'da hiçbir şey değişmez. Maliye veznedarından Kısa Vadeli Sigorta Kolları Daire Başkanı yapılan bir kurum ancak sigortalının, işverenin, vatandaşın mağduriyetini sağlar. Hiçbir sorunu çözemez. Fatih Acar SGK başkanı olmayı bekliyor. Umarım olur da. İşin ehline verilmediği bir kurumda Fatih Acar ne yapsın.

Lütfen vatandaş odaklı düşünün, vatandaş odaklı çalışın.