SGK ve işsizlik sigortası primlerinde zamanaşımı
Zamanaşımı süresi, işverenlerce kendiliğinden düzenlenen ve yasal süresi içinde SGK'ya verilen veya yasal süresi dışında verilmekle birlikte incelemeye sevk edilmeksizin işleme konulan aylık sigorta primleri bildirgelerinden/aylık prim ve hizmet belgelerinden dolayı tahakkuk eden primler için ayrı, mahkeme kararlarına, denetim ve kontrolle görevli memurlarca yapılan tespitlere ya da kamu kurum ve kuruluşlarından alınan yazılara istinaden düzenlenen aylık sigorta primleri bildirgelerinden/aylık prim ve hizmet belgelerinden dolayı tahakkuk eden primler için ayrı hesaplanacaktır.
İşsizlik sigortası primleri hakkında da sigorta primlerinin tabi olduğu zamanaşımı hükümleri dikkate alınacaktır.
***
İşverenlerin kendiliğinden SGK'ya verdiği prim belgelerinde zamanaşımı süresi
İşverenlerce kendiliğinden düzenlenen ve yasal süresi içinde kuruma verilen veya yasal süresi dışında verilmekle birlikte incelemeye sevk edilmeksizin işleme alınan prim belgelerinden dolayı tahakkuk eden sigorta primi ve işsizlik sigortası primlerinin tahsilinde dikkate alınacak zamanaşımı süresi sosyal güvenlik reformunun yürürlüğe girdiği 1. 10.2008 öncesi ve sonrası için ayrı ayrı değerlendirilmektedir.
***
Ödeme vadesi 30 / 9 / 2008 veya öncesinde sona eren prim alacaklarında zamanaşımı
İşverenlerce kendiliğinden düzenlenen ve yasal süresi içinde kuruma verilen veya yasal süresi dışında verilmekle birlikte incelemeye sevk edilmeksizin işleme alınan aylık sigorta primleri bildirgelerinden/aylık prim ve hizmet belgelerinden dolayı tahakkuk eden ve ödeme vadesi 7 / 12 / 1993 ve öncesinde sona eren primler yönünden dikkate alınacak zamanaşımı süresi, söz konusu dönemde 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu'nda sigorta primlerinin zamanaşımı ile ilgili özel bir düzenlemenin bulunmaması nedeniyle genel hükümlere tabi bulunmaktadır. Dolayısıyla, ödeme vadesi 7 / 12 / 1993 ve öncesinde sona eren alacakların zamanaşımı süresi 22 / 4 / 1926 tarihli ve 818 sayılı Borçlar Kanunu'ndaki hükümlere göre hesaplanacaktır.
506 sayılı Kanun'un mülga 80'inci maddesinin 3917 sayılı Kanun'la 8 / 12 / 1993 tarihi itibariyle değiştirilmesi ile birlikte, kurumumuzun süresi içinde ödenmeyen prim ve diğer alacakları yönünden 8 / 12 / 1993 tarihinden itibaren 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerinin uygulamasına geçilmiş ve ödeme vadesi 8/12/1993 ve sonrasında sona eren Kurum alacakları, 6183 sayılı Kanun'un 102'nci maddesinde öngörülen zamanaşımı hükümlerine tabi tutulmuştur.
Ancak, 506 sayılı Kanun'un mülga 80'inci maddesinde 6 / 7 / 2004 tarihinde yürürlüğe giren 5198 sayılı Kanun'la yapılan değişiklik ile 6183 sayılı Kanun'un 102'nci maddesi hükmünün uygulanması hariç tutulmuş ve bu nedenle Kurum alacaklarının zamanaşımı süresinin hesaplanmasında 6183 sayılı Kanun hükümlerinin dikkate alınmasına ilişkin uygulamaya ödeme vadesi 5 / 7 / 2004 tarihi itibariyle sona eren alacaklarla birlikte son verilmiştir.
Dolayısıyla, 5198 sayılı Kanun ile 506 sayılı Kanun'un mülga 80'inci maddesinde yapılan düzenleme ile birlikte ödeme vadesi 6 / 7 / 2004 ila 30 / 9 / 2008 tarihleri arasında sona eren alacakların zamanaşımı süresi yönünden, 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu'nda herhangi bir düzenlemenin bulunmaması nedeniyle yine genel hükümlerde yer alan, başka bir ifade ile Borçlar Kanunu'ndaki zamanaşımı süreleri uygulanır hale gelmiştir.
Ödeme vadesi 30/9/2008 veya öncesinde sona eren sigorta primi ve işsizlik sigortası primlerinin zamanaşımı süresi, ödeme vadesi;
- 7/12/1993 ve öncesinde sona eren alacaklar için, Borçlar Kanunu hükümlerine istinaden, ödeme süresinin sona erdiği tarihi takip eden günden itibaren on yıl,
- 8/12/1993 ila 5/7/2004 tarihleri arasında sona eren alacaklar için, 6183 sayılı Kanun hükümlerine istinaden, alacağın ödeme süresinin sona erdiği tarihi takip eden takvim yılı başından itibaren beş yıl,
- 6/7/2004 ila 30/9/2008 tarihleri arasında sona eren alacaklar için, Borçlar Kanunu hükümlerine istinaden, ödeme süresinin sona erdiği tarihi takip eden günden itibaren on yıl,
olarak dikkate alınacaktır.
***
Ödeme vadesi 1/10/2008 veya sonrasında sona eren prim alacaklarında zamanaşımı
İşverenlerce kendiliğinden düzenlenen ve yasal süresi içinde kuruma verilen veya yasal süresi dışında verilmekle birlikte incelemeye sevk edilmeksizin işleme alınan aylık prim ve hizmet belgelerinden dolayı tahakkuk eden ve ödeme vadesi 1/10/2008 veya sonraki bir tarihte sona eren sigorta primi ve işsizlik sigortası primi alacakları, yasal ödeme süresinin sona erdiği tarihi takip eden takvim yılı başından itibaren on yıllık zamanaşımı süresine tabi tutulacaktır.
Mahkeme kararına, denetim ve kontrolle görevli memurlarca yapılan tespitlere veya bankalar, döner sermayeli kuruluşlar, kamu idareleri ile kanunla kurulmuş kurum ve kuruluşlardan alınan bilgi ve belgelere istinaden düzenlenen prim belgelerinden dolayı tahakkuk eden primlerin tahsilinde dikkate alınacak zamanaşımı süresini ise önümüzdeki hafta yazacağız.