SGK teşviklerinde kademeli yasağa dikkat!
Son 10 yılda, işveren maliyetini bir nebze de olsa düşürerek kayıtlı istihdamı artırmak için çeşitli teşvikler getirildi.
Elbette bir çok teşvikten yararlanmanın temel şartları olan sigortasız işçi çalıştırılmaması, SGK borcunun olmaması, primlerin süresinde ödenmesi kamu açısından da bir çok avantaj sağlıyor. Böylece gerekli şartları sağlayarak düzenli ve kurallara uygun çalışan işverenlerin yükü hafifletilerek bir yandan istihdam artışı sağlanmaya bir yandan da nitelikli iş gücü oluşturulmaya çalışılıyor.
İşverenlere sağlanan sigorta primi teşvik, destek ve indirimlerden yararlanma şartlarından biri de çalıştırılan kayıt dışı veya sahte sigortalı bildirilmiyor olmasıdır. İş yerinde yapılan kontrol ve denetimlerde çalıştırılan kişilerin sigortalı olarak bildirilmediği veya bildirilen sigortalının fiilen çalıştırılmadığı yönünde tespitin yapılması halinde işverenler teşvik, destek ve indirimlerden yararlanamamaktadır.
Şimdiye kadar kayıt dışı ve/veya sahte sigortalı çalıştıran işverenler sigorta prim teşviklerinden tamamen mahrum kalmasına karşın, 1 Nisan 2017’den beri geçerli olmak üzere yapılan düzenlemeyle teşviklerde kademeli mahrumiyet uygulanmaya başlamıştır.
Buna göre çalıştırdığı kişileri sigortalı olarak bildirmediği (kayıt dışı sigortalı) veya bildirilen sigortalıyı fiilen çalıştırmadığı (sahte sigortalı) tespit edilen iş yerlerinin ilk tespitte bir ay süreyle, ilk tespit tarihinden itibaren üç yıl içinde tekrar eden her bir tespit için ise bir yıl süreyle 5510 sayılı Kanun, 3294 sayılı Kanun ile 4447 sayılı Kanun'da yer alan sigorta primi teşvik, destek ve indirimlerden yararlanması mümkün bulunmamaktadır. Ayrıca, beş kişiden fazla olmamak koşuluyla çalıştırılan toplam sigortalı sayısının yüzde 1’ini aşmayan sayıda, çalıştırdığı kişileri sigortalı olarak bildirmediği veya bildirdiği kişileri fiilen çalıştırmadığı tespit edilen iş yerleri için yasaklama yapılmayacaktır.
Aynı işverenin aynı veya farklı ünite sınırları içinde birden fazla işyeri dosyasının mevcut olması halinde, çalıştıkları halde bildirilmeyen veya bildirildiği halde fiilen çalıştırılmayan sigortalılar hangi işyerinde tespit edilmiş ise, yalnızca bu işyeri için yasaklama işlemi yapılacaktır.
Asıl veya alt işverenlerce çalıştırılan kişilerin sigortalı olarak bildirmediği veya bildirilen sigortalının fiilen çalıştırılmadığının tespit edilmesi halinde toplam sigortalı sayısı, asıl işveren ve tüm alt işverenlerce SGK’ya bildirilen sigortalı sayısı dikkate alınarak hesaplanacaktır.
5510 sayılı Kanun, 3294 sayılı Kanun ve 4447 sayılı Kanun'da yer alan sigorta primi teşvik, destek ve indirimlerden ilgili hükümler nedeniyle bir yıllık yararlanamama kapsamına giren ve 1 Nisan 2017 tarihinde bu bir yıllık yararlanamama süresi devam eden iş yerleriyle ilgili olarak sigorta primi teşvik, destek ve indirimlerden yararlanmamaya esas olan tespitler ilk tespit sayılacaktır. Ancak 1 Nisan 2017 tarihinden önceki dönemlerde yararlanılmayan sigorta primi teşvik, destek ve indirimlerden de yararlanılmayacaktır.
Sonuç olarak yapılan bu düzenleme küçük bir hata nedeniyle büyük bir cezaya uğrayan işverenleri bu mağduriyetten kurtardığı gibi, orantısız ceza uygulanmasının da önüne geçilmiştir.