SGK “sanatçıların sigortalılığında” son noktayı koydu
5510 sayılı Kanun'un 4/a maddesine göre hizmet akdi ile bir veya birkaç işverene bağlı olarak çalışan kişiler sigortalı sayılmaktadır.
Dolayısıyla hizmet akdinin varlığından bahsedebilmek için hizmet, bağımlılık, ücret ve süre olmak üzere belirtilen 4 unsurun bulunması gerekmektedir.
Senaryo yazarlığı, özgün müzik yapımcılığı, yönetmenlik ve diyalog yazarlığı gibi belirli bir eser üreten ve ürettikleri bu eser karşılığında gelir elde eden kişilerin 4/a (SSK) sigortalı olması gerektiği yönünde görüşlerin SGK denetim elemanları tarafından kabul görmesi sonrasında öncelikle 2013/11 sayılı genelge ile düzenleme yapılmıştır.
2013/11 sayılı genelge'nin konuya dair hükmü şu şekildedir; “yapımcı şirket adına kendi hususiyetini vermek suretiyle bir eser (ürün) üreten, çalışma zamanı ve yeri yapımcı şirketin emir ve talimatı dışında bulunup mesleğini icra eden senarist, özgün müzik yapımcısı, diyalog yazarı ve başrol oyuncusu gibi kişiler, bireysel olarak yaptıkları bu işlerden dolayı serbest meslek faaliyeti yürütmesi nedeniyle doğan serbest meslek kazancı olan ve bu kapsamda serbest meslek makbuzu veya fatura düzenleyerek çalışanların yapım şirketi ile arasındaki ilişki istisna (eser) sözleşmesi kapsamında sayılarak 4'üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında sigortalılık olarak değerlendirilecektir.” Denilmektedir.
SGK’nın 2013/11 sayılı Genelge'nin bu hükmüne rağmen tartışma sona ermemiş bu defa SGK denetim elemanları, serbest meslek makbuzu yada fatura düzenlemeyen sadece gider makbuzu ile ödeme alan Senaryo yazarlığı, özgün müzik yapımcılığı, yönetmenlik ve diyalog yazarlığı gibi faaliyetleri yapanların sigortalı olacağını kabul ederek denetimlerinde bu kişilerin 4/a (SSK) tescillerini yapmışlardır. Bunun üzerine SGK 2014/05 sayılı Genelge'si ile 2013/11 sayılı Genelge'ye ek bir paragraf eklemiştir. Söz konusu paragrafta; Senaryo yazarlığı, özgün müzik yapımcılığı, yönetmenlik ve diyalog yazarlığı gibi işleri yapanların sırf vergi kaydının olmaması, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu hükümleri çerçevesinde vergiden muaf olmaları sebebiyle belirtilen işleri vergiden muaf olarak ortaya bir eser koymak suretiyle gider pusulası mukabilinde gerçekleştirenler ile yapımcı arasında hizmet akdinin bulunmaması sebebiyle kanunun 4'üncü maddesi birinci fıkrası (a) bendi kapsamında sigortalı sayılmayacaklardır.” İbaresini ekleyerek bu tartışmaya da son vermiştir.
Yukarıda da açıklandığı üzere, 4/a (SSK) sigortalılığının olmazsa olmaz şartı hizmet akdinin bulunmasıdır. Hizmet akdinin en önemli unsuru bağımlılık unsurudur. Senaryo yazarlığı, özgün müzik yapımcılığı, yönetmenlik ve diyalog yazarlığı gibi meslekler niteliği itibarı ile bağımlı olmadan özgürce yapılması gereken mesleklerdir. Dolayısıyla bu meslekleri icra edenleri 4/a (SSK) sigortalısı yapmaya çalışmak 5510 sayılı Kanun'un ruhuna aykırıdır. 2014/05 sayılı genelge ile 2013/11 sayılı Genelge'ye yapılan ekleme bu tartışmaları da sonlandırmış ve gider pusulası ile ödeme yapılmasının hizmet akdinin varlığını ispatlamadığı ve bu kişilerinde eser sözleşmesi ile mesleklerini icra ettiklerini açıkça vurgulayarak tartışmaları sonlandırılmıştır.