SGK para cezalarında ne değişti?
Mevzuatla işverenlere bir takım yükümlülükler getirilmiş olup, bu yükümlülüklere uyulmaması halinde de idari para cezası uygulanıyor.
Bizim de zaman zaman bu köşeden okurlarımızla paylaştığımız SGK idari para cezalarında, peş peşe iki önemli değişiklik yapıldı. Gerçekten de bazen bu kadarına da pes dedirten SGK para cezalarında Çalışma Bakanı Faruk Çelik'in talimatıyla yapılan bu değişiklikler bir nebze olsun bir düzelme sağlayacak.
***
İşyeri bildiriminde ne değişti?
İşverenler, yeni bir işyerinde sigortalı çalıştırmaya başladıkları takdirde, işyeri bildirgesini en geç sigortalı çalıştırmaya başladığı tarihte SGK'ya vermekle yükümlüdür. İşyerini bildirme yükümlülüğü işverene aittir. Bildirimin en geç sigortalı çalıştırmaya başlanılan tarihte yapılması gerekmektedir. İşyeri Bildirgesi elden ya da iadeli taahhütlü posta yolu ile de verilebilir.
İşyeri bildirgesini, en geç sigortalı çalıştırmaya başladığı tarihte vermeyen işverenlere uygulanacak idari para cezası tutarı işverenin defter tutup tutmamasına, defter tutmakla yükümlü ise hangi defteri tuttuğuna bağlı olarak değişmekle birlikte idari para cezası miktarları, defter tutmayanlar için bir, diğer defter tutmakla yükümlü olanlar için iki, bilanço usulüne göre defter tutmakla yükümlü olanlar için ise üç asgari ücret tutarındadır.
İşyeri bildirgesine ilişkin idari para cezasında 6270 Sayılı Kanun'la yapılan değişiklikle, mahkeme kararına, kurumun denetim ve kontrol ile görevlendirilmiş memurlarınca yapılan tespitler veya diğer kamu idarelerinin denetim elemanlarınca kendi mevzuatları gereğince yapacakları soruşturma, denetim ve incelemelere ya da kamu idarelerinden alınan belgelere istinaden düzenlenenler hariç olmak üzere İşyeri Bildirgesi'nin yasal süresi geçtikten sonra ilgililerce kendiliğinden 30 gün içinde verilmesi ve söz konusu cezaların ilgililerce, yapılacak tebligat tarihini takip eden günden itibaren 15 gün içinde ödenmesi halinde, öngörülen cezalar dörtte bir oranına karşılık gelen tutar üzerinden uygulanacak. Ayrıca kalan dörtte bir cezaya da yüzde 25 peşin ödeme indirimi yapılacak.
Yani, İşyeri Bildirgesi'nin verilmesi gereken son günden itibaren işveren tarafından bir ay içinde verilir ve ceza tutarı 15 gün içinde ödenirse uygulanan cezanın % 81.25'i terkin edilmektedir.
(Yani, Cezanın önce dörtte üçü silinir, kalan dörtte bir cezaya %25 peşin ödeme indirimi yapılır. Sonuçta cezanın %18,75'i ödenir, %81.25'i silinir.
***
Sigortalı işe giriş bildirgesinde ne değişti?
İşverenler, yeni bir sigortalı çalıştırmaya başladıkları takdirde, (istisnalar hariç) sigortalılık başlangıç tarihinden önce, sigortalı işe giriş bildirgesiyle ve e-sigorta yoluyla SGK'ya bildirmekle yükümlüdür. Kanuna göre, işe giriş bildirgeleri en geç sigortalının işe başladığı günden bir gün önce verilmelidir.
İşe giriş bildirgesinin verilmemesine bağlı idari para cezaları işverenin kendiliğinden verme hali için bir asgari ücret, mahkeme kararı yada denetim elemanları tarafından tespit halinde iki asgari ücret, aynı yıl içinde tespitin tekerrürü halinde beş asgari ücret tutarındadır.
6270 Sayılı Kanun'la yapılan değişiklikle sigortalıya ait işe giriş bildirgesi verilmesi gereken son günden itibaren işveren tarafından 30 günlük süre içinde kendiliğinde verilir ve ceza tutarı 15 gün içinde ödenirse öngörülen cezalar dörtte bir oranına karşılık gelen tutar üzerinden uygulanmaktadır. Ayrıca kalan dörtte bir cezaya da yüzde 25 peşin ödeme indirimi yapılacak.
Ancak mahkeme kararı, müfettiş tespiti veya kamu kurumu ya da kuruluşlarından alınan bilgi ve belgelerden bu durumun tespiti halinde bu indirim uygulanmaz.
***
Sigortalı işten ayrılış bildirgesinde ne değişti?
İşverenler, sigortalının işten ayrılmasından sonra 10 gün içinde işten ayrıldığını sigortalı işten ayrılış bildirgesiyle ve e-sigorta yoluyla SGK'ya bildirmekle yükümlüdür.
İlk defa 5838 sayılı Kanun'la getirilen bu yeni yükümlülük, 3 Ağustos 2009 tarihinde yürürlüğe girmiştir. 3 Ağustos 2009 tarihinden sonra işten çıkanlara ait sigortalı işten çıkış bildirgelerini 10 gün içinde vermeyen işverenlere bir asgari ücret tutarında idari para cezası uygulanmaya başlanmış ancak bu ceza daha sonra sirkülerimizde de duyurduğumuz gibi 6283 sayılı Kanun'la 1/10 (asgari ücretin onda biri) asgari ücrete düşürülmüştür.
5510 sayılı Kanun'un 102'nci maddesinin birinci fıkrasının (j) bendini değiştiren 6283 sayılı Kanun'un 3'üncü maddesine göre, işten çıkış bildirgesini süresi içinde ya da kurumca belirlenen şekil ve usule uygun olarak yapmayanlar veya kurumca internet, elektronik veya benzeri ortamda göndermekle zorunlu tutulduğu halde anılan ortamda göndermeyen işverenler hakkında, bir takvim ayında işlenen bu fiillerden dolayı tutmakla yükümlü bulunulan defter ve belgelerin ibraz edilmemesi nedeniyle verilmesi gereken ceza tutarını aşmamak kaydıyla her bir sigortalı için asgari ücretin onda biri tutarında idari para cezası uygulanacaktır.
Bu durumda 08.03.2012 - 30.06.2012 döneminde bir sigortalı adına işten ayrılış bildirgesinin geç verilmesi veya verilmemesi durumunda idari para cezası olarak her bir sigortalı için 88.65 ¨ uygulanacaktır. Ancak üst sınır olarak kayıt ibraz edilmemesi cezası esas alınacağından, bir takvim ayında en fazla uygulanacak idari para cezası defter durumuna göre;
1) Bilânço esasına göre defter tutmakla yükümlü olanlar için, aylık asgari ücretin 12 katı tutarını (12 X 886.50 = 10.638 ¨),
2) Diğer defterleri (örneğin işletme defteri gibi) tutmakla yükümlü olanlar için, aylık asgari ücretin altı katı tutarını (6 X 886.50 = 5.3198 ¨),
3) Defter tutmakla yükümlü değil iseler, asgari ücretin üç katı tutarını (3 X 886.50 = 2.659.50 ¨),
Aşamayacak.
İşten ayrılış bildirgesinin işverence verilmesi gereken son günden itibaren kendiliğinden 30 gün içinde verilmesi ve söz konusu cezaların yapılacak tebligat tarihini takip eden günden itibaren 15 gün içinde ödenmesi halinde, bu cezalar dörtte bir oranında uygulanacak ve ayrıca 15 gün içinde ödenmesi halinde yüzde 25 indirim de yapılacaktır. 30 günlük pişmanlık indiriminden yararlanmak için hem bildirgeyi 30 gün içinde kendiliğinden vermek hem de uygulanan idari para cezasını tebliğ alındığı tarihten itibaren 15 gün içinde ödemek gerekmektedir.
Esenyurt faciasında ne olacak?
Bu haftanın gündem konusu Esenyurt'ta bir AVM inşaatında 11 işçimizin hayatını kaybetmesiydi. İşçilerden 2 kişinin ise girişlerinin aynı gün olduğu anlaşıldı. İnşaat işlerinde aynı gün sigortalı ise giriş bildirimi yapılabiliyor. Eğer işçilerin işe başlama tarihlerinin daha eski bir tarih olduğu anlaşılırsa veya işverenin kusurlu olduğu tespit edilirse, işveren SGK tarafından yapılan ve yapılacak tüm harcamalardan, işçilerin eş ve çocuklarına bağlanacak iş kazası sürekli iş göremezlik gelirinden ( iş kazası maaşı)sorumlu olacak ve SGK işverene rücu edebilecektir.
Ayrıca işçinin ailesi işveren aleyhine maddi ve manevi tazminat davası açabilecek. Bunun rakamsal tutarı işçinin yaşına, eş ve çocuk durumuna göre, aylık kazandığı gelire göre değişmekle birlikte her bir işçi için yaklaşık olarak 500 bin TL tutarının üzerinde bir maddi ve manevi tazminat hesaplanabilecektir. Maddi ve manevi tazminat tutarlarıyla SGK'nın talep edeceği tutarlardan hem asıl işveren hem de taşaron şirket birlikte sorumludur.