SGK borçları nasıl yapılandırılacak?
CELAL ÖZCAN
Maliye Bakanı tarafından 21.07.2016 tarihinde yapılan açıklamada, Maliye’nin 90 milyar TL, Sosyal Güvenlik Kurumu’nun (SGK) 72 milyar TL olmak üzere yaklaşık 160 milyar TL’lik kamu alacağı için yeniden yapılandırma imkânının getirileceği açıklanmış ve akabinde de TBMM’ye konuyla ilgili olarak “Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Kanun Teklifi” verilmiştir.
Söz konusu kanun teklifi ile ilgili olarak Plan ve Bütçe Komisyonu’ndaki görüşmeler tamamlanmış olmuş bu hafta içinde de Meclis Genel Kurulu’nda görüşülerek yasalaşması beklenmektedir.
Meclis Genel Kurulu’ndaki görüşmeler sırasında bazı değişiklik olabilecek ise de, Plan ve Bütçe Komisyonunun kabul ettiği metin çerçevesinde SGK’ya olan borçların nasıl yapılandırılacağı hakkında bilgi verilecektir.
Yapılandırma kapsamına giren SGK borçlarının türü
2016/Haziran ve önceki aylara ilişkin olup, kanunun yayımlanacağı tarihten önce tahakkuk ettiği halde ödenmemiş olan;
- 5510 sayılı Kanun’un 4/a (SSK), 4/b (Bağ-Kur) ve 4/c (Emekli Sandığı) kapsamındaki sigortalılık statülerinden kaynaklanan sigorta primi, emekli keseneği ve kurum karşılığı, işsizlik sigortası primi, sosyal güvenlik destek primi borçları,
- İsteğe bağlı sigorta primi ve topluluk sigortası primi borçları,
- Bağ-Kur’luların sosyal güvenlik destek primi borçları,
- Özel nitelikteki inşaatlar ile ihale konusu işlere ilişkin eksik işçilikten (asgari işçilik) kaynaklanan sigorta primi borçları,
- İdari para cezası borçları,
- SGK tarafından takip edilen damga vergisi, özel işlem vergisi ve eğitime katkı payı borçları,
- 5510/60-g bendi kapsamında sigortalı olanların genel sağlık sigortası primi borçları, yeniden yapılandırılabilecektir.
Yapılandırmaya esas borcun hesaplanma şekli
Yeniden yapılandırmaya esas borcun hesaplanması sırasında, borç asıllarının ödeme vadesinin sona erdiği tarihten, kanunun yayımlanacağı tarihe kadar geçen her bir ay için ilgili aya ilişkin belirlenmiş Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınmak suretiyle, gecikme cezası ve gecikme zammı yerine tahsil edilecek olan faiz hesaplanacaktır. Gecikme cezası ve gecikme zammının yerine hesaplanacak olan faizin bu şekilde hesaplanmasının ardından bu faiz tutarı ile alacak aslı toplanarak yeniden yapılandırmaya esas borç belirlenecektir. Ancak, 30/06/2016 tarihine kadar (bu tarih dahil) işlenen fiillere ilişkin olup, kanunun yayımlanacağı tarihten önce kesinleştiği halde, Kanunun yayımlanacağı tarih itibariyle SGK’ya ödenmemiş olan idari para cezası asıllarının % 50’si ile bu % 50 borç aslına ödeme vadesinin sona erdiği tarihten, kanunun yayımlanacağı tarihe kadar geçen her bir ay için ilgili aya ilişkin belirlenmiş Yİ-ÜFE aylık değişim oranları uygulanmak suretiyle hesaplanacak faiz toplanarak, yapılandırmaya esas olan idari para cezası borcu bulunacaktır. Buna göre, SGK tarafından daha önce tahakkuk ettirilmiş olan idari para cezası asıllarının %50’sinin tahsilinden vazgeçilecektir.
Başvuru süresi
Yeniden yapılandırma hükümlerinden yararlanmak isteyen borçlulardan;
- 5510/60-g bendi kapsamında genel sağlık sigortası primi borcu olanların kanunun yayımlanacağı tarihi izleyen aybaşından itibaren 5 ay içinde,
- Diğer borçluların ise, kanunun yayımlanacağı tarihi izleyen aybaşından itibaren 2 ay içinde,
SGK’ya başvurmaları gerekmektedir.
İlk taksitin ödenme süresi ve taksit sayısı
Borçlular yeniden yapılandırma kapsamında ikişer aylık dönemler halinde, 6, 9, 12, 18 eşit taksitte borçlarını ödeyebileceklerdir. Ayrıca, yeniden yapılandırma hakkından yararlanacak olan borçlulardan:
- 5510/60-g bendi kapsamında genel sağlık sigortası primi borcu olanların kanunun yayımlanacağı tarihi izleyen aybaşından itibaren 6 ay içinde,
- Diğer borçluların ise, kanunun yayımlanacağı tarihi izleyen aybaşından itibaren 4 ay içinde,
ilk taksit ödemelerini yapacaklardır.
Taksitlendirme faizi
Yeniden yapılandırılacak borçların taksitlendirilerek ödenmek istenmesi halinde, yapılandırmaya esas borç aslı ve Yİ-ÜFE’ye göre hesaplanmış faizden oluşan borç tutarı;
- Altı eşit taksit için (1,045),
- Dokuz eşit taksit için (1,083),
- Oniki eşit taksit için (1,105),
- Onsekiz eşit taksit için (1,15),
katsayısı ile çarpılacak ve bulunan tutar taksit sayısına bölünmek suretiyle ikişer aylık dönemler halinde ödenecek taksit tutarı hesaplanacaktır.
Taksitlendirmenin ihlali/bozulması
Taksitle ödeme yolu tercih edilmiş olmasına rağmen, ilk iki taksitin süresinde tam ödenmemesi ya da bir takvim yılı içinde yasal süresi içinde ödenmemiş veya eksik ödenmiş ikiden fazla taksitin bulunması ya da bir takvim yılında ikiden fazla olmamakla birlikte ödenmemiş veya eksik ödenmiş taksitlerin en geç son taksiti izleyen ayın sonuna kadar ödenmemesi halinde, ödenmeyen taksitler yönünden yapılandırma hükümlerinden yararlanma hakkı kaybedilecektir.
Hacizlerin kaldırılması ve alınmış teminatların iadesi
Borçlarını yapılandırmak isteyenlerden herhangi bir teminat istenmeyecektir.
Ayrıca, kapsama giren borçlarla ilgili yeniden yapılandırma başvurusunda bulunulması halinde, kapsama giren borçlar için daha önce uygulanmış olan hacizler yapılan ödemeler nispetinde kaldırılacak, söz konusu ödemelere isabet eden tutardaki teminatlar ise iade edilecektir.
Daha önce borçlarını yapılandıranlar
Daha önce 6552 sayılı Kanun kapsamında yapılmış olan yapılandırmadan kaynaklı olarak taksitleri devam eden borçluların da talep etmeleri halinde bu Kanun kapsamındaki yapılandırmadan faydalanabileceklerdir.
Davalardan vazgeçme ve feragat
Borçluların yapılandırma hükümlerinden faydalanabilmek için dava açmamaları, açılmış olan davalardan vazgeçmeleri ve kanun yollarına gitmemeleri gerekmektedir.
Yapılandırma yapanların genel sağlık sigortasından yararlanması
5510 sayılı Kanun’a göre, 4/b sigortalısı olarak tescil edilen Bağ-Kur sigortalıları ile ek-5 kapsamında tescilli olan tarım ve orman işlerinde hizmet akdiyle süreksiz çalışanlar ve ek-6 kapsamında tescilli olan taksi, dolmuş vb nitelikteki toplu taşıma araçlarında sigortalı olanlar borçlarını yapılandırmaları ve yapılandırma dışında kalan 60 gün ve daha fazla süreye ilişkin borçlarının olmaması şartıyla kendileri ve bakmakla yükümlü oldukları kişiler sağlık hizmetlerinden faydalanabileceklerdir.