Sessiz çoğunluk ve 31 Mart

Harun Çeşme

Ekonomist, SMMM, Muhasebe ve Dış Ticaret Müdürü

Yerel seçimlere çok az bir süre kala yine aynı söylem ortalıkta dolaşır oldu. “Seçimin sonucunu sessiz çoğunluk belirleyecek.”

Peki kimdir bu sessiz çoğunluk?

Ne yer, ne içerler, nerede, nasıl yaşarlar? Acaba bir fikirlerimi yoktur söyleyecek ya da belli etmemeye mi çalışırlar düşündüklerini? Mahalle baskısı mıdır onları sessizce geride bırakan ya da onlara dokunmayan yılan bin yaşasın mıdır?

İşin oldukça enteresan tarafı bu grubun azımsanmayacak bir kısmı da beyaz yaka çalışan diye nitelendirdiğimiz, lisans ya da lisansüstü eğitimini, doktorasını tamamlamış çalışan grubudur.

Bu çalışan grubunun yaşları 40 ve üstü olanlar, ebeveynlerinin vergi iadesi için zamanında fiş biriktirir, vergi iade zarflarını doldururlardı, 2007 yılında bu uygulama yerini asgari geçim indirimine bıraktı, 2021’de AGİ uygulaması da sonlandırıldı. Bu konuya neden değindiğimi yazımın ilerleyen bölümlerinde anlamış olacağız.

Bildiğiniz gibi Gelir Vergisi artan oranlı bir vergidir. Özetle Gelir Vergisi Kanunu 103.madde şöyle diyor; ne kadar nitelikli iş yapar ve daha iyi gelir elde edersen vergi oranını artırır, senden bir o kadar nitelikli vergi alırım. 

Kurumlar Vergisi Kanununa göre bu oran güncel olarak sabit %25. Yani çok gelir elde etmek daha yüksek oranda vergi anlamına gelmiyor.  Yine de gelirin büyüklüğü önemli değil sanmayın, şirketler de yüksek tutarda matrah ile vergi öderlerse matrah artırım dönemlerinde onları da yüksek matrah artırım ödemeleri bekliyor! 

2020 yılından 2023 yılına Gelir Vergi dilimlerini incelediğimizde artışın dilimlere göre %206-%218 aralığında olduğunu görüyoruz.

Aynı dönemlerde Tüketici Fiyat Artışı %316 olarak gerçekleşmiştir.

Özetle, açıklanan enflasyon oranına göre maaş artışı bekleyen / artış alan ücretli çalışanlar her geçen yıl daha da erken bir üst vergi dilimine girmeye devam ediyor ve maaşlarının önemli bir kısmı gayet nitelikli olarak vergilendiriliyor.

Yeni bir gelişme daha var. Geliri yıllık olarak belli bir tutarın üzerine çıkan çalışanlar ayrıca beyanname vermek durumundadır.

Bu rakam ve detayları 2023 yılı için şöyle açıklandı:

- Tek işverenden kesinti yoluyla vergilendirilmiş ücret geliri elde eden ve ücreti 1.900.000 TL’yi (2024 takvim yılı için 3.000.000 TL) aşan ücretliler,

 - Birden fazla işverenden kesinti yoluyla vergilendirilmiş ücret geliri elde eden ücretlilerden, birinciden sonraki işverenlerden alınan ücretlerin yıllık toplamının, yıllık gelir vergisi tarifesinin ikinci gelir diliminde yer alan tutarı (2023 yılında 150 bin TL’yi) aşması durumunda birinci işverenden alınan ücretler dâhil tüm ücret gelirleri,

 - Birden fazla işverenden kesinti yoluyla vergilendirilmiş ücret geliri elde eden ücretlilerden, birinci işverenden aldıkları ücret geliri dahil olmak üzere aldıkları ücretlerin toplamı 1.900.000 TL’yi (2024 takvim yılı için 3.000.000 TL) aşan ücretliler ayrıca Gelir Vergisi beyannamesi verecektir.

Örnek

Ücretli (A)’nın 2023 yılında tek işverenden aldığı stopaja tâbi tutulmuş yıllık ücret toplamı 1 milyon 910 bin TL olsun. Tek işverenden alınmış da olsa ücret gelirleri toplamı, 1 milyon 900 bin TL’lik sınırı aştığından bu ücret yıllık beyanname ile beyan edilecektir.

Ücretli (A)’dan işverenin 2023 yılında yaptığı gelir vergisi kesintisi 611 Bin TL olsun. Ücretliler bu rakama aylık bordrolarında yer alan gelir vergisi tutarlarını toplamak suretiyle ulaşabilir.

Nitelikli kazanca sahip ve Gelir Vergisi Beyannamesi verecek olan beyaz yakalılar artık yıllar önce ebeveynine biriktirdiği eğitim, sağlık vs. gibi (beyannamede indirim yapabileceği) fatura, fişi yıl boyunca “vergi iadesi alabilme” düşüncesi ile biriktiriyor. Tek fark mali nitelikteki bu bilgiler artık zarfa değil ekrana yazılıyor.

Hazır beyan sisteminde “İade edilecek vergi” tutarına ulaşabilmek adına gelir ve harcama bilgilerini tamamlayan, beyanname veren ya da bunları tamamlayabilmek adına tüm gizli ücret bilgilerini beyannameyi yapabilecek bir kişiye ibraz eden beyaz yakalı sonrasında Gelir/Kurumlar Vergisi İade Talebi Giriş (GEKSIS) ekranından nakit iadeye başvurabilecek duruma gelecektir.

Sessiz çoğunluktan acaba yok mudur “sizin temsilciniz olmaya hazırım ve beraber hareket edelim” diyebilecek iyi eğitimli beyaz yaka!  Belki yakınlarda buradayım diyecektir ve onların sesi olacaktır…

Bu arada önemli bir not; yerel seçimler 31 Mart’ta. Gelir Vergisi Beyanının son günü de 31 Mart. Oyunuzu kullanmayı ve beyannamelerinizde faturalarınızı indirim konusu yapmayı unutmayın!..