Sermaye Piyasası Lisanslama Sınavları hakkında

-Bölüm I

Bu hafta ve takip eden birkaç hafta sermaye piyasaları ve finans sektöründe çalışanların son yıllarda daha da çok ilgilendiği Sermaye Piyasası Lisanslama Sınavları’yla ilgili bilgi paylaşmak istiyorum. Bundan yıllar önce kişilerin inisiyatifine bağlı olan ve bir avantaj olarak görülen ya da “alayım da kenarda dursun” bakış açısıyla yaklaşılan lisanslar bugün artık pek çok finans kuruluşunda ve pozisyonda bir şart haline geldi.

Birçok kişi terfi etmek için Düzey 3 ya da Türev lisansı almaya çalışırken yeni işe alımlarda da artık Düzey 1 ya da 2’den öte Düzey 3 lisansı şart koşulur oldu. Bu da sınavlara olan talebi artırdı. Ancak hala konuya dair bilgi eksikliği çok fazla. Ayrıca sınava girenlerin yaşadıkları bazı sıkıntılar da var. Bu nedenle belki arka arkaya belki farklı zamanlarda ama birkaç yazımda bu konuya değinmek istiyorum. Sizler de bu süreçte deneyimlerinizi benimle paylaşabilirsiniz.

Hangi kurum yapıyor?

 Sermaye Piyasası Lisanslama Sicil ve Eğitim Kuruluşu (SPL), SPK tarafından sermaye piyasası kurumlarında ve halka açık ortaklıklarda çalışanlara veya çalışacaklara lisans verme, lisans sahibi kişilerin sicilini tutma ve lisanslarla ilgili eğitim programları düzenlemekle yetkilendirildi ve 2011 yılında faaliyetlerine başladı.

Lisanslama Sınavları, Sermaye Piyasası Kurulu’nun verdiği yetkiye istinaden SPL tarafından düzenleniyor. Lisans yenileme eğitimleri de SPL tarafından düzenleniyor ve lisans sahibi olanların her 3 yılda bir lisans yenileme eğitimlerine katılması zorunlu.

Sınavlar nasıl gerçekleşiyor?

 Yıllar evvel fiziki olarak yapılan sınavlar zaman içerisinde hem yazılı hem de elektronik olarak gerçekleştirilmeye başlandı. Ancak elektronik sınav merkezlerinin yaygınlaştırılmasıyla birlikte 2023 yılı itibarıyla artık kağıt ortamında sınav yapılmayacağı duyuruldu.

Böylece sınavlara girenler için en esnek ortam olan kağıt + elektronik sınav dönemi sona ermiş oldu. SPL’nin genel merkezi İstanbul’da ve İstanbul’daki sınavlar Şişli’de gerçekleşiyor. Genel merkez binasının yanı sıra SPL’nin Ankara, İzmir, Antalya, Gaziantep, Erzurum ve Samsun’daki şubelerinde elektronik sınav hizmeti veriliyor.

SPL lisanslarının türleri neler?

 Halka açık ortaklıklarda, yatırım kuruluşlarında, kolektif yatırım kuruluşlarında, derecelendirme kuruluşlarında, gayrimenkul değerleme şirketlerinde ve Sermaye Piyasası Kanunu’nda yer alan diğer kurumlarda çalışanlardan belirli unvan veya niteliklere sahip olanlar Kurul düzenlemeleri ile zorunlu tutulması halinde, gerekli olan lisanslardan bir veya birkaçına sahip olmak zorundalar. Sermaye Piyasası Faaliyetleri Düzey 1- Düzey 2- Düzey 3 Lisansı, Türev Araçlar Lisansı, Kredi Derecelendirme Lisansı, Kurumsal Yönetim Derecelendirme Lisansı, Konut Değerleme Lisansı, Gayrimenkul Değerleme Lisansı, Bilgi Sistemleri Bağımsız Denetim Lisansı söz konusu lisansların türleri.

Sınavlar ne zaman yapılıyor?

Elektronik sınavlar (e-LS) hafta içi her gün sınav merkezlerinde gerçekleşiyor. Adaylar, takvimde görüntülenen sınav tarih ve saat seçeneklerinden kendileri için uygun olan zamanı seçebiliyorlar.

Mevzuat değişiklikleri nedeniyle çalışma notları her sene Ocak ve Temmuz aylarında güncelleniyor, dolayısıyla hem soru bankasının yenilenmesi hem de teknik altyapıda yapılan bakım çalışmaları nedeniyle Ocak ve Temmuz aylarında e-LS düzenlenmiyor. Adaylar, sınav kontenjanında yer olması durumunda sınav tarihinden 2 gün öncesine kadar başvuruda bulunabiliyorlar.

Adaylar, bir günde en fazla 6 sınav konusundan sınava girebiliyorlar. Ancak bu, zihinsel olarak kaldırılabilir bir durum değil elbette. Sınav başvuruları sadece “SPL Başvuru Sistemi” üzerinden yapılabiliyor. Modül başına yani ders başına başvuru ücreti 405 TL, üniversite öğrencileri için bu rakam 297 TL. Düzey 3 lisansı almak için toplam 12 dersten başarılı olmanız gerekiyor. Düzey 3 derslerine ek olarak bir dersten daha başarılı olduğunuzdaysa Türev Lisansı almaya hak kazanıyorsunuz.

Derslerden geçme notu 50 ancak lisans almaya hak kazamanız için ortalamanızın 60 olması şartı var. Ortalama yükseltmek için geçmiş olsanız dahi yeniden sınava girebiliyorsunuz. Düşük not alırsanız da endişelenmeyin yüksek olan notunuz geçerli oluyor. Haftaya sınava dahil olan dersler, elektronik sınavların kağıt ortamından farkları, avantajları ve dezavantajlarından bahsedeceğim.