Serbest ticaret anlaşması (STA) ne işe yarar?

İHRACAT SOHBETLERİ / Şefik Ergönül [email protected] Son günlerde Dış Ticaretten Sorumlu Bakanımız Sayın Kürşad Tüzmen'in Hint yerel giysileri içerisindeki görüntülerini hepimiz televizyonlardan izliyoruz. Renkli ve hareketli kişiliği ile devlet adamlığı niteliklerinin dışında da, mesleki ve sosyal yetkinlikleri ile dikkati çeken bir bakanımız. Mesleki öncelikleri hep dış ticaret yönünde olmuş bir kişi. Yaptıklarının da Türk dış ticaretine katkıları yadsınamaz. Bu kadar övgü ne ola ki demektesiniz sanırım. 27.03.2008 Perşembe günkü gazetemizin internet sayfasında yer alan bir haberde, Hindistan Ticaret ve Sanayi Odaları Federasyonu (FICCI) Batı Bölgesi Konseyi Başkanı Sushil Jiwarajka'nın, Tüzmen'e, siyasetten ziyade işadamı gibi konuştuğu için teşekkür ederek, "Dünyada sizin gibi bir çok siyasetçi varsa, iş adamları daha az sorun yaşayacaklardır" dediği yer alıyordu. Sn. Tüzmen'in bu övgüyü almasının arkasında ise Hindistan ile türkiye arasında serbest ticaret anlaşmasının (STA) imzalanması ile ticaret hacminin kısa sürede 2,6 milyar dolardan 10 milyar dolara çıkacağını belirtmesi ve Hindistanlı iş adamlarından, iki ülke arasındaki STA'nın en kısa sürede imzalanması için, siyasi iradeye baskı yapmalarını istemesi yatıyordu. Sohbetimizin girişindeki satırları yazmamın nedeni de, Sn. Tüzmen'in Türkiye ve Hindistan arasında STA imzalanması için, Hintli iş adamlarından siyasi iradeye baskı yapmalarını istemesi olmuştur. Birkaç kere düşük kur seviyeleri ve başka nedenlerle de belirttiğim gibi, bireysel olarak yapabileceklerimizin sınırlı kalabilecektir ancak örgütlü davranışlarımız ses getirebilir ve dayanışma bizleri çözüme götürebilir. Aynı sesi Sn. Tüzmen gibi siyasi bir kimseden duymak keyifli olmaktadır. Serbest ticaret anlaşması (STA) kısaca, taraflar arasında ticari engellerin belli bir düzen içerisinde azaltılması ve belli bir zaman içerisinde kaldırılmasıyla ticaretin, her iki yönde de arttırılmasını sağlamak amacı ile yapılan bir anlaşma türüdür. Bunun biz ihracatçılara faydası nedir? Öncelikle, bu anlaşma (STA) sayesinde Türk menşeli ürünlerin ithalatında sağlanacak vergi tavizleri sayesinde, bu ülkelere ihracat yapacak iş insanlarımızın rekabet edebilme şansları daha yüksek olacaktır. Daha önce ithalatta uygulanan korumalar nedeniyle ihracat yapamadığımız ülkelere ihracat yapma şansımız olacaktır. Ayrıca bu ülkelere daha önce yine STA ve benzeri anlaşmalar sayesinde girmiş bulunan başka ülke ürünleri ile daha rahat rekabet edebilme şansı elde edebileceğiz. Öte yandan bu ülkelerden yapılabilecek ithalatlarda da aynı tavizleri ülkemiz de o ülkelere vereceğinden, (varsa) aynı sektörler bizlerle rekabete girebileceklerdir. Ancak, eğer o ülkelerden ithalat yapmak durumundaysak, bu ithalatlarımız da aynı şekilde kolaylaşacaktır. Belki de hammadde ve/veya ara malı ithalatlarımızda sağlanacak kolaylıklar bizleri, bu maddeleri kullanarak yapacağımız ürünlerin ihracatında daha şanslı kılacaktır. İhracat yapma süreci malı üretip yüklemekle sınırlı değildir. Bizleri hava raporu da, serbest ticaret anlaşması (STA) da etkiler.