Serbest dalgalı faiz rejimi
İlk TV100’de 27 Şubat 2020’ta, LIBOR kademeli olarak kalkmaya başladığında dünya “Serbest Dalgalı Faiz Rejimi” dönemine girdi demiştim. 1971-1986 arasına, ABD arz ve enerji enflasyonu ile stagflasyonuna ve 1985-1995 sonrası Çin Modeline A Haber’de dikkat çektiğim tarih Kasım 2021.
Japonya’da faiz artışı, Liz Truss’ın kısa süreli hikâyesinde İngiliz giltleri, Ekotürk’te “1 sene içinde faizi 2 katına giderse şaşırmayın” dedikten sonra 5 katına yaklaşan ABD tahvilleri, merkez bankalarının Keynes’in Likidite Tuzağından çıkıp geldiği faiz haddi, Fed’in faiz zararı, Fransa bütçesi, ABD DOGE’si. Hepsi bu (yeni) x (dönemin + rejimin) yansımaları.
ABD yeni gümrük tarife ve yaptırımları kaygısı ile Londra’da fiziki altına olan talep geçen hafta bambaşka hal aldı. Londra takasında fiziki altın kalmadığı, BOE’nin talebe yetişemediği haberleri geçiyor. Çin sigorta fonlarına altın alım yolunu açarak short pozisyonları köşeye sıkıştırıyor haberi de var.
Bunlar olurken biz eskiden altını verip şarkıda tek taşımızı kendimiz almıştık. Son 1 senedir cari dengeye kavuşmak için dışarıdan altın almıyoruz. Altına büyük koşuda diğer neden, muhteşem iletişimle piyasaları ne güzel hazırladı denilen, merkez bankacılığı örneği olarak gösterilen bağımsız Fed.
DTH hariç net rezerv
DOGE ile Elon Musk ve Fed kapatılmalı diyen Ron Paul’un Fed’de (ve Pentagon’da) denetim yapacağı haberi sebep gösteriliyor. Pentagon son 7 denetimden geçemiyor. USAID örneği kaygıların nedeni. Musk’ın hazine hesap hareketlerine erişimini eleştiren demokratlar durdurmaya çalışıyor.
Ron Paul ile eski Fed guvernörü ve FOMC üyesi Harvard hukuk profesörü Daniel K. Tarullo, Fed anayasaya aykırı diyenler. Kasım ayı yazılarımızdaki konular artık fiiliyatta.
Fed’in 1971’den (Nixon-Smithsonian) bu yana kullanamadığı bilançosundaki altına dayalı sertifikaların, o günkü fikslenen paritesinin güncel ons fiyatı ile değerleneceği de bir diğer sebep olarak gösteriliyor.
Ama bu, yazımızın başlığı resmi bir dönemin de artık başlangıcı demek. BRICS+ parası ile rekabete de hazırlık deniyor. Bitcoin veya BRICS+ Standartı dediğimiz bir diğer yazımızın emaresi.
Fed’in uzun zamandır bilançosundaki (hazine garantili) tahvillerden zararı 1 trilyon dolar civarında. Bu değerleme olursa hem zararın kapatılması, hem hazinenin borçlanma yükünün azaltılması söz konusu olur. Bu sene 9 trilyon dolar hazine kâğıdı yenilemesi var.
Ocak sonu itibarı ile Fed’in bilanço içi net döviz rezervi (swap alacaklar+döviz-döviz borç) 1,03 pariteden 7.8 milyar Euro. Bizim 195 milyar dolar DTH’ımız (aynı pariteden) düşüldüğünde (eksi) -181 milyar Euro. Swap hariç net rezerv olur da DTH hariç net rezerv olmaz mı?
Fed’in pandemi çıkışı döneminde tam 14 hafta bilanço içi eksi döviz rezervi olduğunu pek kimse bilmez. 2024 Nisan sonunda 1 hafta yine. “Ama o rezerv para” denilen yerde yabancıların ters repo miktarı da 375 milyar dolar, ulusal bankalarınki sıfıra gidiyor.
Yumurta 18.01.2023 yazımız
Dünyada emtia ve enerji fiyatları tekrar yükselişte. Gıda henüz stabil. Ancak ABD’de yumurta fiyatları yine uçtu. Marketlerden kasalarla yumurta stoklanırken, satışlar limitlendi, hırsızlığı bile oldu. Ocak 2023’teki 5 dolar zirveye 1 dolar kaldı.
Bureau of Labor Statistics enflasyon metodolojisine girelim biraz. Pandemide 16 Mart 2020’den sene sonuna kadar sahadan fiyat toplama yöntemi telefon ve online oldu. Ocak 2023’te iki yılda bir yaptığı mal sepetindeki ağırlık güncellemelerini tek yıla indirdi.
Ocak 2024’te 2. el otoların fiyatındaki sabit tutarı, marka, model ve aylık ortalama kilometreye göre değiştirdi. Sigorta primi yerine de şirket karlarını dikkate almıştı. 12 Şubat 2025 itibarı ile elektrik, gaz, enerji endekslerini ve elektrikte (gazda) ortalama fiyat serisini metropolitler için ve bölgesel hesaplamayı bırakıyor.
Her sene Ocak CPI (TÜFE) verisi sonrası sezonsallık etkisi verileri önceki yılın fiyat hareketlerini yansıtmak için yeniden hesaplanıyor ve önceki 5 yılın TÜFE verilerini etkileyebiliyor. İşsizlik verileri uzun zamandır revize malum.
Fransa’da tartışmalı bütçe onaylandı. 2025’te 136 milyar Euro bütçe açığı, 55 milyar Euro ile neredeyse bizim (bütçe açığı) kadar faiz gideri var. Kurumlar vergisi %37’ye çıktı.