Serbest dalgalı faiz rejimi

Cüneyt DİRİCAN
Cüneyt DİRİCAN cuneyt.dirican@dunya.com

İlk TV100’de 27 Şubat 2020’ta, LIBOR kademeli olarak kalkmaya başladığın­da dünya “Serbest Dalgalı Faiz Rejimi” dö­nemine girdi demiştim. 1971-1986 arasına, ABD arz ve enerji enflasyonu ile stagflasyo­nuna ve 1985-1995 sonrası Çin Modeline A Haber’de dikkat çektiğim tarih Kasım 2021.

Japonya’da faiz artışı, Liz Truss’ın kısa sü­reli hikâyesinde İngiliz giltleri, Ekotürk’te “1 sene içinde faizi 2 katına giderse şaşırma­yın” dedikten sonra 5 katına yaklaşan ABD tahvilleri, merkez bankalarının Keynes’in Likidite Tuzağından çıkıp geldiği faiz had­di, Fed’in faiz zararı, Fransa bütçesi, ABD DOGE’si. Hepsi bu (yeni) x (dönemin + reji­min) yansımaları.

ABD yeni gümrük tarife ve yaptırımları kaygısı ile Londra’da fiziki altına olan talep geçen hafta bambaşka hal aldı. Londra taka­sında fiziki altın kalmadığı, BOE’nin talebe yetişemediği haberleri geçiyor. Çin sigorta fonlarına altın alım yolunu açarak short po­zisyonları köşeye sıkıştırıyor haberi de var.

Bunlar olurken biz eskiden altını verip şarkıda tek taşımızı kendimiz almıştık. Son 1 senedir cari dengeye kavuşmak için dışa­rıdan altın almıyoruz. Altına büyük koşuda diğer neden, muhteşem iletişimle piyasala­rı ne güzel hazırladı denilen, merkez banka­cılığı örneği olarak gösterilen bağımsız Fed.

DTH hariç net rezerv

DOGE ile Elon Musk ve Fed kapatılmalı diyen Ron Paul’un Fed’de (ve Pentagon’da) denetim yapacağı haberi sebep gösterili­yor. Pentagon son 7 denetimden geçemiyor. USAID örneği kaygıların nedeni. Musk’ın hazine hesap hareketlerine erişimini eleşti­ren demokratlar durdurmaya çalışıyor.

Ron Paul ile eski Fed guvernörü ve FOMC üyesi Harvard hukuk profesörü Daniel K. Ta­rullo, Fed anayasaya aykırı diyenler. Kasım ayı yazılarımızdaki konular artık fiiliyatta.

Fed’in 1971’den (Nixon-Smithsonian) bu yana kullanamadığı bilançosundaki altına dayalı sertifikaların, o günkü fikslenen pari­tesinin güncel ons fiyatı ile değerleneceği de bir diğer sebep olarak gösteriliyor.

Ama bu, yazımızın başlığı resmi bir döne­min de artık başlangıcı demek. BRICS+ pa­rası ile rekabete de hazırlık deniyor. Bitcoin veya BRICS+ Standartı dediğimiz bir diğer yazımızın emaresi.

Fed’in uzun zamandır bilançosundaki (hazine garantili) tahvillerden zararı 1 tril­yon dolar civarında. Bu değerleme olursa hem zararın kapatılması, hem hazinenin borçlanma yükünün azaltılması söz konusu olur. Bu sene 9 trilyon dolar hazine kâğıdı ye­nilemesi var.

Ocak sonu itibarı ile Fed’in bilanço içi net döviz rezervi (swap alacaklar+döviz-döviz borç) 1,03 pariteden 7.8 milyar Euro. Bizim 195 milyar dolar DTH’ımız (aynı pariteden) düşüldüğünde (eksi) -181 milyar Euro. Swap hariç net rezerv olur da DTH hariç net rezerv olmaz mı?

Fed’in pandemi çıkışı döneminde tam 14 hafta bilanço içi eksi döviz rezervi olduğu­nu pek kimse bilmez. 2024 Nisan sonunda 1 hafta yine. “Ama o rezerv para” denilen yerde yabancıların ters repo miktarı da 375 milyar dolar, ulusal bankalarınki sıfıra gidiyor.

Yumurta 18.01.2023 yazımız

Dünyada emtia ve enerji fiyatları tekrar yükselişte. Gıda henüz stabil. Ancak ABD’de yumurta fiyatları yine uçtu. Marketlerden kasalarla yumurta stoklanırken, satışlar li­mitlendi, hırsızlığı bile oldu. Ocak 2023’teki 5 dolar zirveye 1 dolar kaldı.

Bureau of Labor Statistics enflasyon me­todolojisine girelim biraz. Pandemide 16 Mart 2020’den sene sonuna kadar sahadan fiyat toplama yöntemi telefon ve online ol­du. Ocak 2023’te iki yılda bir yaptığı mal se­petindeki ağırlık güncellemelerini tek yıla indirdi.

Ocak 2024’te 2. el otoların fiyatındaki sa­bit tutarı, marka, model ve aylık ortalama kilometreye göre değiştirdi. Sigorta primi yerine de şirket karlarını dikkate almıştı. 12 Şubat 2025 itibarı ile elektrik, gaz, enerji en­dekslerini ve elektrikte (gazda) ortalama fi­yat serisini metropolitler için ve bölgesel he­saplamayı bırakıyor.

Her sene Ocak CPI (TÜFE) verisi sonrası sezonsallık etkisi verileri önceki yılın fiyat hareketlerini yansıtmak için yeniden hesap­lanıyor ve önceki 5 yılın TÜFE verilerini et­kileyebiliyor. İşsizlik verileri uzun zamandır revize malum.

Fransa’da tartışmalı bütçe onaylan­dı. 2025’te 136 milyar Euro bütçe açığı, 55 milyar Euro ile neredeyse bizim (bütçe açı­ğı) kadar faiz gideri var. Kurumlar vergisi %37’ye çıktı.

Yazara Ait Diğer Yazılar Tüm Yazılar
Swiftonomics 15 Nisan 2025
Musk, Milei, Maga 08 Nisan 2025
Satoshi Nakamoto 25 Mart 2025
DTH hariç net rezerv 11 Mart 2025
Kovuldun 04 Mart 2025
Ex aşkım 25 Şubat 2025
Yıldız savaşları 28 Ocak 2025