Sektörel güven endeksleri de can sıkıyor
Temmuz ayında işlerin iyi gitmediğini en yetkili otorite konumundaki Merkez Bankası bile kabul etti. Dün de yazdık, Başkan Erdem Başçı hafta sonunda Ekonomi Muhabirleri Derneği üyelerine yaptığı açıklamada, iş aleminin yakınmaları hatırlatılınca temmuzdaki sıkıntıyı kendilerinin de gözlediğini, ancak bunun uzun soluklu olup olmayacağını anlayabilmek için ağustos verilerini de görmek gerektiğini söylemişti. Ağustos ayına ilişkin veriler birer ikişer geliyor. Önceki gün imalat sanayinin ağustos ayındaki kapasite kullanımına ilişkin veriler açıklandı. Dramatik bir çöküş söz konusu değildi elbette ama, gerileme eğilimi sürüyordu. Kapasite kullanım oranı son ayların en düşük düzeyine inmişti. Hele hele mevsimsel etkilerden arındırılmış oranda neredeyse son iki yılın en düşük gerçekleşmesi ortaya çıkmıştı.
Kapasite kullanım oranının yönünün aşağı doğru olması ister istemez üretim düzeyine de yansıyacak. Şimdi beklenen sanayi üretiminin ne ölçüde yavaşlayacağı. Kaygı duyulan durum ise, sanayi üretiminin yavaşlamanın ötesine geçip gerileyip gerilemeyeceği.
Sektörel güven endeksleri
Durum sanayide böyle de diğer sektörlerde çok mu iyi, ne gezer! TÜİK dün sektörel güven endekslerinin ağustos ayına ilişkin gerçekleşmesini açıkladı ve görüldü ki sektörel güven endekslerinde de yön aşağı.
Ağustos ayında bir önceki aya göre hizmet sektörü güven endeksi yüzde 5, inşaat sektörü güven endeksi yüzde 3.5, perakende ticaret sektörü güven endeksi ise yüzde 0.3 oranında geriledi.
İnşaat sektörü güven endeksi ağustosta 86.8 olarak gerçekleşti. Bu, 2012 yılı içinde oluşmuş en düşük düzey demek. Ayrıca, nisandaki 99.5'ten sonra başlayan gerileme düzenli olarak sürüyor, yani eğilim hep aşağı yönlü oluşuyor.
Bir sektörel güven endeksinin 100'ün altında oluşması, negatif yanıtların, pozitif yanıtlardan fazla olduğunu gösteriyor. Dolayısıyla inşaat sektörü güven endeksindeki 86.8'lik düzey, sektördeki genel bakışın hem negatif olduğunu bir kez daha ortaya koyuyor; hem de bu düzeyin 100'den giderek uzaklaşıyor olması, daha da olumsuz bir tabloya işaret ediyor. İnşaat sektörü endeksinin 100'ün üstünü zaten nisan 2011'de olmak üzere bir kez görebildiği dikkati çekiyor.
İnşaatta satış fiyatlarındaki artışın önemli ölçüde hız keseceği bekleniyor. Gelecek üç aydaki satış fiyatlarına ilişkin beklentiyi gösteren endeksin nisanda 126.6'ya çıktıktan sonra hızla ve düzenli bir şekilde azalarak ağustosta 106.6'ya indiği gözleniyor. Yani inşaat sektöründe fiyatların artacağını söyleyenlerle azalacağını söyleyenler arasındaki fark, artacak diyenler lehine yüzde 6.6'ya inmiş bulunuyor.
İnşaat sektörü güven endeksinin ağustosta bu yılın en düşük düzeyine indiğini belirttik. Hizmet ve perakende sektörlerinin güven endeksleri de ağustosta son beş ayın en düşük düzeyinde oluşmuş durumda.
Yani işler, tüm sektörlerde çok açık biçimde olumsuz seyrediyor. İş aleminin yakınmalarının rakamlara dökülmüş halini görüyoruz. Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı'nın "Ayağımızı frenden çektik" şeklindeki açıklaması ve bu çerçevede yapılanlar, iş alemini rahatlatacak, işler önümüzdeki dönemde biraz olsun açılacak mı, biraz beklememiz gerekiyor. Öyle görünüyor ki, frenden çekilen ayak, henüz etkisini göstermemiş. Ağustosun da sıkıntılı geçtiği ortada çünkü.
Bu sıkıntı, büyümeye de yansıyacak kuşkusuz. Başbakan Yardımcısı Ali Babacan yıllık büyümenin yüzde 4'ün altında kalabileceğini durup dururken söylemedi ya...
