Şekerim!
Yıllık şeker tüketimimiz 2016 yılında rekor kırarak 2 milyon 600 bin tona çıktı...
Şeker pancarından ürettiğimiz şeker miktarı da ayni yıl rekor kırdı ve 2 milyon 550 bin tona ulaştı...
* * *
Yani, pancardaki verimliliği yüzde 2 artırırsak, şeker ihtiyacımızın tamamını, 'daha sağlıklı bildiğimiz' pancardan karşılayabileceğiz.
* * *
Ama...
‘En çok malı, en ucuza nasıl üretirim’ arayış ve anlayışı doğal süreçlerin dışına çıkılmasını, daha ucuz olan kimyasal işlem ve katkıların kullanılmasını tetikledi...
Sağlığa faydası olan, Anadolu'da hâlen haşlanarak, şerbeti ve turşusu yapılarak tüketilen şeker pancarının da, bu arayış ve anlayışın sonunda fabrikaya girip, tatlı bir zehre dönüştürüldüğü unutuldu...
* * *
4 yılda bir şeker pancarı eken çiftçi, diğer 3 yılda 'mısır' üretiyor şimdi...
Mısır üretimindeki artış ise 'daha ucuz' maliyetli nişasta bazlı şekeri (NBŞ) daha da ön plana çıkardı...
* * *
Ama...
NBŞ'nin sağlığa olumsuz etkisinin, şeker pancarından üretilen şekere göre çok daha fazla olması, yabancıların pazardaki etkinliğinden çok daha fazla tartışıldı...
Yani...
Yabancıların pazar hakimiyeti, yerli üreticilerin milyonlarca dolarlık yatırımının atıl bırakılması ikinci planda kaldı...
* * *
Şu anda...
Şeker pancarından üretilen şekere ek 250 bin ton da NBŞ üretiliyor...
Bunun tamamını yerli yatırımcılar, yerli hammadde ile üretebilecekken, yüzde 90’ını yabancılar üretiyor...
Ve...
Yabancılar, yurt içi ve yurt dışından gelen ucuz ürün talebini karşılayabilmek adına üretim kotasının 400 bin tona çıkarılmasını talep ederken, hükümet ise kotanın 130 bin tona düşürüleceğine vurgu yapıyor...
* * *
Yerli NBŞ üreticileri ise...
Uzunca bir dönemdir, NBŞ'de kotanın yüzde 45’inin yabancı bir şirkete verildiğini, toplamda da pazarın yüzde 90’ınin ABD’li şirketlerin tekelinde olduğunu, yerli şirketlerin pazarın dışına itildiğine vurgu yapıyor...
Ama seslerini duyuramıyor...
Hükümetten yardım istiyor ve NBŞ sektörüne tahsis edilen kotanın, kanunlar çerçevesinde kurulmuş olan ve faaliyet gösteren tüm üreticilere eşit bir şekilde dağıtılmasını talep ediyor...
* * *
Fiyat tartışması da yaşanıyor..
Satın alma gücüyle bakıldığında Türkiye'de fiyat yüksekliği göze çarpıyor...
Fransa'da şekerin kilosu 7.4 lira, Almanya'da 6.1 lira, ABD'de 4.5 lira, Macaristan'da 3.4 lira, Çin'de 2 lira, Brezilya'da 1.8 lira iken Türkiye'de 4.1 lira civarında tutunmaya çalışıyor.
* * *
Tartışmalar bu kısır döngü içinde 20 senedir devam ediyor...
Bu 20 sene içinde, arada bir de şeker fabrikalarının özelleştirilmesi dillendiriliyor... Bu nedenle o fabrikalarda gerekli modernizasyon yatırımları da yapılamıyor...
Sizce kim kazanıyor?