SEKA’nın özelleştirmesi ve gazete-kitap yayınlarının artan yükü...

SEKA’nın 2005 yılında kağıt üretimi dışında kalmasından sonra ithal kağıt kullanmak zorunda kalan gazete ve kitap yayıncıları, hızla artan dolar fiyatlarının ardından yaşamalarını zorlaştıran kağıt konusunda ya yerli üretimin desteklenerek artırılmasını ya da ithal kağıt kullananların vergi kolaylıkları gibi önlemlerle desteklenmsini istiyorlar.

Yayıncılar ve gazetecilerin ithal kağıt fiyatları nedeniyle sorun yaşadıklarına, bazı yayınevlerinin ve gazetelerin yayınlarına bu nedenle son verdiklerine tanık oluyoruz. Kağıdın uygun fiyatta olmaması hem gazete yayınları açısından farklı haber üretiminin okura ulaşmasını azaltacağı için haber akışında bir tek yanlılığa neden olacağı korkusunun dile gelmesine neden oluyor. Diğer yandan son yıllarda çeşitlenen ve sayıları artan kitap yayınlarında daralmaya, entellektüel açıdan bir olumsuzluğa yol açacağı iddia ediliyor. Bu olumsuzluğun 1998’de özelleştirme kararı alındıktan sonra SEKA'nın 2005 yılında üretime son vermesiyle başlayan dönemin sonucu olduğu belirtiliyor.

Genç Türkiye Cumhuriyeti, kağıdın önemine inanarak, 1934 yılında SEKA’nın temelini atıp 1936 yılında üretime geçti. Özelleştirilip 2005 yılında kapanana kadar SEKA’nın üretimi sürdü.
SEKA’nın üretim dışına çıktığı 2005 yılında ithal gazete kağıdının tonu 500 dolar seviyesindeydi, O dönemde dolar ortalama 1340 liraydı. Bir ton ithal gazete kağıdının maliyeti TL karşılığı 670 bin liraydı. Buna yüzde 5 dolayında gümrük ve yüzde 8 KDV ekleniyordu. Yıllar içinde kağıt fiyatlarında iniş çıkışlar gözlendi. Genellikle yıl sonlarında artışlar oldu.

Bu dönemde ithal gazete kağıdı ton fiyatı 800 dolar. Dolar ise 6.700 seviyesinde. Buna göre, gazete kağıdının ton başına maliyeti 5 milyon 280 bin lira. Bu 2005’ten bu yana ithal gazete kağıdının yaklaşık 7.8 kat arttığını gösteriyor. O dönemde 65 kuruş olan gazetemiz Dünya’nın fiyatı 7.3 kat artışla 4 lira 25 kuruşa yükselmiş durumda.

TÜİK verilerine göre 2017 yılında 112 milyon 523 bin dolarlık gazete kağıdı ithal edilmiş durumda.
Gazetelerin satış dışındaki önemli geliri reklam gelirleridir. 2005 yılında toplam reklam gelirleri ağırlıklı olarak TV ile gazeteler arasında paylaşılırdı. Son yıllarda reklam mecraları çeşitlenirken TV yine ilk sıradaki yerini koruyarak toplam reklam pastasında yüzde 47.78 paya sahip oldu. İkinci sıraya yüzde 25.9’luk payıyla dijital medya yükselirken, üçüncü sıradaki basının payı yüzde 12'ye geriledi. Onu yüzde 10 payla açıkhava, yüzde 3.2 ile radyo ve yüzde 1.1 ile sinema izledi.
Bu sonuçlar da gazetelerin yaşadığı sorunlara eklendi...

Bu tablo, SEKA’nın özelleştirilmesinin ardından ithal kağıda mecburcu olmanın, kitap yayıncıların ve gazetelerin her geçen gün daha artan yükün altına girdiğini ortaya koyuyor.

Sektör temsilcileri yaptıkları açıklamalarda, yeniden yeterli yerli kağıt üretiminin başlatılmasını beklediklerini açıklıyorlar. Gazetelerin vatandaşın haber alma ihtiyacına hizmet ettiği, kitap yayınlarının toplumun entelektüel seviyesini geliştirdiğinin göz önüne alınarak ithal kağıt kullananların desteklenmesi için yapılması gerekenlerin araştırılması gerektiğinin altını çiziyorlar.